Czy magazyn energii się opłaca? Część 3

Poniższy artykuł częścią większego opracowania. W poprzednim artykule zatytułowanym: Ile kosztuje inwestycja w magazyn energii do domku lub firmy? Opisałem zagadnienie dotyczące kosztów, jakie należy ponieść, decydując się na zakup i montaż magazynu energii. W tym rozważaniu omówię zagadnienia związane z opłacalnością takiej inwestycji.

Czy warto zainwestować w magazyn energii?

Odpowiedzialnie nikt nie może udzielić twierdzącej odpowiedzi. Dlaczego? Zakłada się, że koszt dobrze wykonanej inwestycji w magazyn energii dla domku jednorodzinnego może się zwrócić w okresie 5 do 10 lat, ale czy tak będzie? To zależy od wielu czynników np.:

• Sposobu rozliczania energii elektrycznej z dostawcą „prądu”.
• Cen zakupu energii elektrycznej w poszczególnych latach.
• Cen, po której sprzedajesz energię elektryczną, o ile jesteś Prosumentem. Czy jesteś w stanie przewidzieć te ceny w okresie kilku lat?
• Taryfy, w jakiej rozliczasz się z dostawcą energii.
• Twojego zapotrzebowania na „prąd”.
• Ilości energii elektrycznej, jaką możesz zmagazynować (pojemność magazynu energii).
• Wartości inwestycji, jaką poniosłeś na zakup, zainstalowanie i uruchomienie magazynu energii.

Czy istnieje sposób oszacowania czasu zwrotu magazynu energii?

Tak. Każdy we własnym zakresie może oszacować czy w jego przypadku koszt inwestycji może się zwrócić? Szacowanie zwrotu należy zacząć od określenia taryfy, w jakiej liczymy opłacalność i celu montażu magazynu energii (temat opisany w pierwszej części zatytułowanej: Jaki magazyn energii wybrać?).

Taryfa G11 — cel montażu banku energii — zwiększenie autokonsumpcji

Rozmawiamy o sytuacji, w której w naszej instalacji jest wytwarzana energia elektryczna, czyli posiadamy fotowoltaikę, turbiny wiatrowe lub elektrownię wodną. W takim przypadku dążymy do sytuacji, aby w rozliczeniu dobowym uzyskać jak największą samowystarczalność energetyczną, czyli, aby zgromadzić na tyle dużo energii elektrycznej, aby nie musieć jej pobierać z sieci energetycznej.

W tym miejscu muszę zaznaczyć, że z powodu położenia geograficznego w Polsce uzyskanie pełnej niezależności energetycznej z samej fotowoltaiki w okresie zimowym jest praktycznie niemożliwe.

Ile można zaoszczędzić dzięki magazynowaniu energii?

Sprawdźmy na moim przykładzie (domek jednorodzinny ogrzewany „prądem” z instalacją fotowoltaiczną o mocy 15 kW).

W omawianym okresie całego roku moja instalacja fotowoltaiczna wyprodukowała 17,71 MWh, z czego na potrzeby własne zużyłem 4,31 MWh, więc do publicznej sieci energetycznej w ciągu roku wprowadziłem (odsprzedałem) 13,4 MWh „prądu” (13 400 kWh).

Jak widać z powyższego wykresu, w ciągu roku występują wyraźnie widoczne dwa okresy, w których jest nadprodukcja lub zwiększone zużycie energii elektrycznej.

Rozważając zwiększenie autokonsumpcji w omawianym przypadku, powinniśmy dążyć do sytuacji, w której przez siedem miesięcy (okres od kwietnia do października) ilość energii elektrycznej pobranej z sieci będzie bliska zeru kWh, a nawet powinniśmy uzyskać nadwyżki energii, które wprowadziliśmy do publicznej sieci energetycznej.

Przyjmując uproszczenie w analizowanych miesiącach z sieci energetycznej, pobrałem 5 293 kWh co, po rozłożeniu na poszczególne miesiące i nałożeniu średnich cen sprzedaży energii elektrycznej przedstawiało się następująco:

Powyższy przykład pokazuje, że w ciągu siedmiu miesięcy dzięki magazynowi energii byłbym w stanie zaoszczędzić około 2 570 zł, ale to nie wszystko, bo w pozostałych miesiącach również są dni, w których dzięki magazynowi energii można znacznie ograniczyć zużycie prądu pobieranego z sieci energetycznej.

Np. początek lutego, a więc okresu, w którym produkcja energii elektrycznej z fotowoltaiki jest niewielka, pokazuje, że zdarzają się dni, w których magazyn energii pozwoliłby zaoszczędzić 17 kWh prądu, który musiałem odsprzedać do „energetyki”, aby po chwili kupić ją w dużo wyższej cenie.

Musimy pamiętać, że inwestycja w magazyn energii jest inwestycją długookresową, co oznacza, że jej zwrot powinniśmy rozpatrywać w dłuższym okresie np. 10 lat.

2 570 zł x 10 = 25 700 zł

To nie wszystko. Analizując potencjalne oszczędności związane z magazynem energii, należy uwzględnić zmieniające się w czasie ceny energii elektrycznej. To właśnie jest największe wyzwanie w wyliczeniu opłacalności zakupu tej inwestycji.

Trudno jest przewidzieć przyszłość, ale spróbujmy pewnych informacji na temat cen „prądu” poszukać w danych historycznych (spróbujmy do tego zadania zaangażować AI, która dostała zadanie, aby na podstawie danych GUS zrobić zestawienie średniej ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych w taryfie G11 w okresie od 1999 do 2024 r.)

W tym momencie powinienem zadać pytanie, które może skomplikować szacowanie zwrotu inwestycji, jaką jest zakup i montaż magazynu energii.

Czy wierzysz, że w Polsce w okresie najbliższych kilku lat trend zostanie odwrócony i cena energii elektrycznej będzie tanieć?

Jeśli TAK, to samodzielnie musisz oszacować, jak zmieniająca się cena energii elektrycznej może wpłynąć na okres zwrotu inwestycji.

Do tej pory omawiałem zagadnienie na dużym poziomie ogólności, ale:

Jak przedstawiają się realne dane z produkcji energii?

„Nic dwa razy się nie zdarza, nie ma dwóch” takich samych instalacji i tak samo nasłonecznionych dni. Analizując opłacalność montażu magazynu energii, musimy operować na pewnych uśrednionych danych i przyjętych założeniach, ale każdy rozważający zakup banku energii powinien mieć świadomość, jak przedstawiają się realne dane.

Zagadnienia najlepiej omawiać na przykładzie. Poniższe dane pochodzą z mojej instalacji PV o łącznej mocy 15 kW skierowanej na południe. Budynek z lat 90 z dużym „apetytem” na prąd, ogrzewany 10 kW kotłem indukcyjnym.

Nikogo nie trzeba przekonywać o tym, że w trakcje roku są miesiące, w których produkcja z fotowoltaiki jest minimalna i w tym okresie energii z naszej instalacji PV nie wystarczy na naładowanie magazynu energii, ale w trakcie roku są również okresy, w których produkcja jest znaczna. Analizując dane z okresu bardzo dobrej produkcji (lipiec 2024 r) widać, że nadwyżki wyprodukowanej energii są znaczne.

W tym momencie można zadać pytanie: czy zatem omawiana instalacja PV jest źle dobrana (jest zbyt mocno przewymiarowana)?

Odpowiedź zależy od założeń, na podstawie których instalacja fotowoltaiczna została dobrana. W moim przypadku dobierałem ją tak, aby przez większą część roku, gdy nasłonecznienie nie jest aż tak intensywne (wiosna i jesień) instalacja PV mogła dostarczać odpowiednią ilość energii do zasilenia domu i naładowania magazynu energii. Takie podejście powoduje, że w okresie dużego nasłonecznienia instalacja będzie produkowała znaczne nadwyżki „prądu”.

Kontakt z klientami pokazuje, jak niewiele osób ma świadomość, że „wielkość” instalacji fotowoltaicznej musi być odpowiednio dobrana do pojemności magazynu energii.

Czy warto mieć magazyn energii? Podsumowanie artykułu

W tym miejscu doszliśmy do kolejnego obszernego tematu, który omówię w kolejnej części zatytułowanej: Dlaczego moc i pojemność magazynu energii jest ważna? Znajdziesz w nim informacje, dlaczego dobór odpowiedniej mocy i pojemności magazynu energii to nie tylko kwestia techniczna, ale i ekonomiczna.

Czy wiesz, że nawet dobrze dobrana instalacja PV może nie spełniać oczekiwań, jeśli pominiesz jeden kluczowy parametr? Artykuł pokazuje, dlaczego warto znać nie tylko pojemność banku energii w kWh, ale też jego moc w kW, a także jakie mogą być konsekwencje jej niedoszacowania. Przeczytaj, zanim zainwestujesz!

Wszystkie części z serii artykułów o magazynach energii:

1. Jaki magazyn energii wybrać?
2. Ile kosztuje inwestycja w magazyn energii do domku lub firmy?
3. Czy magazyn energii się opłaca?
4. Dlaczego moc i pojemność magazynu energii jest ważna?
5. W jaki sposób magazyn energii może przyczynić się do uzyskania oszczędności?