W jakich sytuacjach instalacja może być źródłem pożaru? – komentarz eksperta BITNER

Artykuł sponsorowany przez BITNER

Poniższy tekst jest rozwinięciem komentarza ze slajdu 87 umieszczonego w raporcie Bezpieczna elektryczność.

Pożar elektryczny to pożar pochodzący z systemów elektrycznych oraz szeroko pojętej instalacji elektrycznej. Występuje z powodu zapłonów pochodzących z przegrzania, nieprawidłowego działania lub uszkodzenia elementów elektrycznych, sprzętu lub okablowania.

Pożar ten może zagrozić bezpieczeństwu obiektów mieszkalnych, komercyjnych i przemysłowych ze względu na jego potencjał do szybkiego rozprzestrzeniania się i powodowania rozległych szkód w życiu i mieniu.

Jakie są najczęstsze przyczyny pożaru z powodu wadliwej instalacji elektrycznej?

Najczęstsze przyczyny pożaru, którego źródłem pożaru jest instalacja elektryczna:

• Uszkodzone okablowanie – Przewody elektryczne mogą z czasem ulec zużyciu lub styki mechaniczne mogą ulec poluzowaniu. W takim przypadku przewody mogą się przegrzewać, iskrzyć oraz powoli palić przez dłuższy czas.
• Nieprawidłowe działanie urządzeń – Pożary mogą wynikać z wadliwych lub źle konserwowanych urządzeń i sprzętu elektrycznego. Przykłady obejmują przewody, urządzenia kuchenne, urządzenia grzewcze i klimatyzacyjne oraz inne urządzenia, które pobierają znaczne ilości energii.
• Przeciążone obwody – Podłączenie zbyt wielu urządzeń do jednego obwodu może go przeciążyć. Przekroczenie wydajności obwodu może generować duże ilości ciepła i zapalać pobliskie materiały palne lub nawet kable elektryczne, które zasilają te urządzenia.
• Źle zainstalowane przedłużacze i listwy zasilające – Wymiana stałego okablowania na nieprawidłowo zainstalowane przedłużacze lub podłączenie wielu urządzeń do jednej listwy zasilającej może spowodować przeciążenie obwodu i stworzyć zagrożenie pożarowe.
• Wadliwe gniazdka i przełączniki – Luźne połączenia, uszkodzone elementy, postrzępione przewody i nieprawidłowe okablowanie mogą spowodować przegrzanie i wywołać pożar.
• Wadliwe oprawy oświetleniowe – Wadliwe żarówki, lampy i inne oprawy oświetleniowe mogą emitować nadmiar ciepła, co może wywołać pożar. Ponadto używanie żarówek, które przekraczają zalecaną moc, zwiększa to ryzyko.
• Bliskość źródeł ciepła – Pożar może wystąpić, jeśli uszkodzone przewody lub narzędzia elektryczne znajdują się w pobliżu materiałów palnych.
• Nieprawidłowe działanie systemów elektrycznych – W układach elektrycznych mogą wystąpić zwarcia, łuki elektryczne i inne usterki, które mogą następnie prowadzić do pożaru.
• Nieprawidłowo dobrane okablowanie oraz zaprojektowanie instalacji elektrycznej – niestosowanie się do najnowszych norm, standardów oraz wymogów stawianych dla wyrobów w tym kabli i przewodów może spowodować, że w razie wystąpienia zagrożenia pożarowego w pomieszczeniu nieprawidłowo dobrane kable o niskiej ochronie związanej z nierozprzestrzenianiem płomienia może spowodować, że kable będą nośnikiem pożaru po całym budynku.

Jak zapobiegać pożarom z powodu wadliwej instalacji elektrycznej?

Jednym ze sposobów zapobiegania pożarom, których źródłem może być instalacja elektryczna, jest jej konserwacja. Uszkodzone przewody, postrzępione przewody lub nieprawidłowo działające gniazdka należy niezwłocznie wymienić.

Nieprzeciążanie obwodów elektrycznych poprzez np. rozmieszczanie urządzeń elektrycznych w wielu różnych punktach / obwodach elektrycznych. Instalacja wyłączników automatycznych i wyłączników ziemnozwarciowych również jest dobrą praktyką ochrony dodatkowej.

Kolejnym sposobem powinno być wyposażenie budynku w niezbędny sprzęt przeciwpożarowy oraz jeżeli jest to wymagane w instalację przeciwpożarową. Po wybraniu odpowiednich gaśnic umieść je w miejscach, do których ludzie mają łatwy dostęp w sytuacjach awaryjnych. Ważne jest również, aby przeszkolić pracowników i pasażerów w zakresie skutecznej obsługi tych gaśnic.

Podsumowanie — kiedy instalacja elektryczna może być źródłem pożaru?

Analizując powyższy fragment raportu dotyczący pytania „W jakich sytuacjach instalacja elektryczna może być źródłem pożaru?” oraz procent osób udzielających niepełnych odpowiedzi nasuwa się jeszcze jedna w moim odczuciu najważniejsza dobra praktyka, która z pewnością przyczyniłaby się do pogłębienia świadomości tego zagadnienia.

Jest to organizacja szkoleń w zakresie przepisów przeciwpożarowych. Na ten moment uważam, że jest zbyt mała ilość organizowanych szkoleń w zakresie obowiązujących przepisów związanych z projektowaniem, doborem i montażem instalacji elektrycznych i przeciwpożarowych w budynkach. Ilość wymagań oraz złożoność zagadnień związanych z klasą reakcji na ogień, nierozprzestrzenianiem płomienia przez elementy instalacji elektrycznych w tym kabli jest bardzo wysoka. Zgłębienie wiedzy, która buduje świadomość nt. określenia źródeł pożaru instalacji elektrycznych, jest dobrą praktyką, którą należy promować w celu unikania błędów powielanych na etapie projektowania systemów elektrycznych.

Ostatecznie zapobieganie i odpowiednie projektowanie instalacji elektrycznych zgodnie z najnowszymi wymaganiami oraz zaleceniami jest kluczem do ochrony przed niszczycielskimi skutkami pożarów elektrycznych.

Autor: Kamil Piszczek
Szef Certyfikacji, Badań i Rozwoju
Zakłady Kablowe BITNER sp. z o.o.