Na co zwrócić uwagę przy wyborze metalowych obudów?
Metalowe obudowy to nie tylko trochę stali. Obecnie są to skomplikowane systemy dające wiele możliwości montażowych. Temat tylko powierzchownie wydaje się prosty, ale już niejeden elektryk prosił o pomoc.
Jestem elektrykiem z wieloletnim stażem. Prowadziłem własną firmę, wykonywałem różne większe i mniejsze inwestycje oraz zajmowałem się prefabrykacją rozdzielnic. Od kilku lat pracuję jako doradca techniczny i zarówno początkującym, jak i „weteranom” elektrycznym chciałbym przybliżyć zagadnienie możliwości i doboru metalowych obudów. Ponieważ każde zagadnienie łatwiej omawia się na przykładach, w poniższym opracowaniu posłużę się ciekawym i popularnym systemem metalowych rozdzielnic SOLID GSX produkcji ETI Polam.
Wszystkie obudowy SOLID GSX wykonane są z wysokiej jakości blachy stalowej i są malowane proszkowo farbą poliestrową przeznaczoną do stosowania na zewnątrz, odporną na promieniowanie UV. Posiadają one wysoką odporność na uszkodzenia mechaniczne IK10. I tu krótkie wyjaśnienie co to oznacza. IK to klasyfikacja odporności mechanicznej i określa ona, jak bardzo dane urządzenie jest odporne na uszkodzenia mechaniczne (potocznie wandaloodporność). Najniższe IK00 oznacza brak odporności na uderzenia, natomiast najwyższe IK10 oznacza odporność na uderzenia z energią 20J, co przyrównywane jest do uderzenia 5kg młotkiem z wysokości 40cm. Jak już wspomniałem, opisywane obudowy posiadają najwyższe IK10, czyli można powiedzieć, że są wandaloodporne. Co nam to daje? Otóż obudowy o tak wysokim IK idealnie nadają się do zastosowań w przemyśle, na halach produkcyjnych, gdzie są narażone na uszkodzenia mechaniczne. Nadają się również do stosowania w budownictwie mieszkaniowym, gdzie często narażone są na wandalizm.
Rodzina SOLID GSX dzieli się na trzy kategorie obudów. Pierwsza z nich to:
Obudowy hermetyczne GT (IP66)
Jak sama nazwa wskazuje, jest to seria obudów o wysokiej szczelności IP66. Tu też w paru zdaniach postaram się wyjaśnić (przypomnieć), co oznacza parametr hermetyczności IP. Jest to stopień ochrony przed dostępem, czyli po prostu stopień szczelności. Wskaźnik IP składa się z dwóch cyfr, pierwsza z nich (od 0 do 6) określa stopień ochrony przed ciałami stałymi, natomiast druga cyfra (od 0 do 9) to stopień zabezpieczenia przed wnikaniem wody. Co więc oznacza IP66? Cyfra 6 to maksymalna ochrona przed ciałami stałymi, czyli obudowy są pyłoszczelne, druga cyfra – 6 oznacza ochronę przed strugą wody (100 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony. Obudowy pomalowane są farbą proszkową (odporną na promieniowanie UV) w kolorze szarym. Płyta montażowa również jest wykonana z blachy stalowej, ocynkowanej. Już sam wygląd wskazuje na to, że są to obudowy solidne i wysokiej jakości. Według mnie wszystkie parametry tych obudów wskazują, że z powodzeniem mogłyby być stosowane na zewnątrz, jednak w katalogu znajdziemy informację, że są przeznaczone do stosowania wewnątrz pomieszczeń. Dlaczego? Otóż malowanie farbą poliestrową nie jest wystarczającym zabezpieczeniem antykorozyjnym dla obudów z przeznaczaniem do montażu na zewnątrz pomieszczeń. Wynika to z właściwości fizycznych powłoki lakierniczej, która zmienia swoje właściwości w okresie eksploatacyjnym i inaczej reaguje na zmiany temperatury niż stal, z której wykonana jest obudowa. Na zewnątrz pomieszczeń mamy do czynienia nie tylko z wysoką wilgotnością, ale między innymi z częstymi zmianami temperatury zależnej od pory roku czy naświetlenia światłem słonecznym. Zmienne warunki otoczenia oraz różne parametry skurczliwości materiałów mogą powodować mikropęknięcia powłoki lakierniczej, co umożliwia, przedostanie się czynników korozyjnych pod powłokę lakierniczą. Tak czy inaczej, wysoka szczelność IP66 dzięki specjalnie wyprofilowanym krawędziom korpusu oraz wysokiej jakości uszczelkom poliuretanowym, a także szczelnym przepustom kablowym nadają się doskonale do pomieszczeń, gdzie rozdzielnica jest narażona na działanie wody lub duże zapylenie (np. myjnia samochodowa, pralnia, stolarnia…)
Na co zwrócić uwagę dobierając rozmiar obudowy?
Dobierając obudowę do konkretnego zastosowania, często napotykamy problem znalezienia obudowy o odpowiednich rozmiarach. W przypadku tych obudów wybór wielkości jest bardzo duży (od małej 250mm x 200mm x 150mm, aż po dość spore 1200mm x 1000mm x 400mm), więc z łatwością dobierzemy taką, która będzie najbardziej odpowiednia. W zależności od wielkości obudowy wyposażone są w jeden lub dwa zamki, natomiast te od 1000mm wysokości posiadają zamknięcie 3 punktowe. Do wyboru mamy zamki na klucz dwupiórkowy, trójkątny, kwadratowy lub patentowy. Korpus oraz drzwi posiadają oczywiście zaciski uziemiające w postaci miedziowanych śrub M6. W obudowach o wysokości od 400mm drzwi posiadają pionowe profile z otworami montażowymi co 25mm, natomiast te od szerokości 800mm mają też poziome profile montażowe.
Zdarzyło mi się kiedyś, że musiałem zamontować dwie rozdzielnice obok siebie i pojawił się problem. Nie mogłem ich zamontować na styk jedna przy drugiej, ponieważ drzwi przy otwieraniu wzajemnie się blokowały. Musiałem zachować dwucentymetrowy odstęp, aby drzwi swobodnie się otwierały. Dzięki przemyślanej konstrukcji w obudowach ETI problem ten nie występuje i można je montować bezpośrednio jedna przy drugiej, ponieważ drzwi po otwarciu nie wystają poza obrys obudowy.
Drzwi otwierają się dość szeroko (kąt otwarcia 120 stopni) i można je zamontować z lewej lub prawej strony.
Oprócz płyty montażowej, obudowy możemy wyposażyć we wkład montażowy systemu SOLID GSX. Wkład możemy dowolnie konfigurować, stosując szyny TH do aparatury modułowej, oraz płyty montażowe do pozostałej aparatury elektrycznej. Oczywiście do dyspozycji mamy osłony czołowe, które możemy dobrać i dostosować do dowolnej aparatury.
Rozwiązanie takie umożliwia dostosowanie rozdzielnicy praktycznie do każdego projektu, poza tym ułatwia rozbudowę lub modernizację.
Jeżeli nie zależy nam na tak wysokiej szczelności mamy do dyspozycji równie wszechstronne rozdzielnice o ciekawej konstrukcji:
Obudowy natynkowe 4XN160 i podtynkowe 4XP160 (IP41, IP42, IP44)
W tej części artykułu chcemy skupić się na modelach obudów metalowych natynkowych 4XN160 i podtynkowych 4XP160. Cechuje je głębokość 160mm do stosowania wewnątrz. Tu możemy wybierać między obudowami natynkowymi lub podtynkowymi. Jeśli chodzi o szczelność, to rozdzielnice podtynkowe bez uszczelki mają stopień ochrony IP42, natomiast z uszczelką drzwi IP44. Obudowy natynkowe bez uszczelek mają IP41, z uszczelką tylnej ścianki IP42, a z uszczelką tylnej ściany i uszczelką drzwi IP44. Jak wszystkie obudowy SOLID GSX są wykonane z wysokiej jakości blachy stalowej i są malowane proszkowo farbą poliestrową w kolorze jasnoszarym. Tu wygląd również wskazuje na to, że są to rozdzielnice wysokiej jakości, wykonane bardzo precyzyjnie, a praca z nimi jest przyjemnością. To, co wyróżnia te obudowy, to ich naprawdę duża uniwersalność i dowolność konfiguracji. Wkład, na którym montujemy aparaturę, jest wyjmowany, co jest dużym ułatwieniem przy oprzewodowaniu rozdzielnicy, ponieważ możemy to zrobić poza obiektem.
Dodatkowo w obudowach natynkowych ściana tylna jest odkręcana, co umożliwia oprzewodowanie aparatów z już włożonym wkładem do obudowy.
Rozdzielnice podtynkowe mają ściąganą ramkę z drzwiami, co też ułatwia montaż aparatów. Oczywiście zarówno w obudowach natynkowych, jak i podtynkowych drzwi możemy zamontować z lewej lub prawej strony i to bez użycia narzędzi. Jako wyposażenie i akcesoria mamy do dyspozycji bardzo duży asortyment elementów, które pozwalają dostosować rozdzielnicę do konkretnych rozwiązań i zastosowanej aparatury. Są to różnego rodzaju płyty montażowe uniwersalne i te dedykowane pod konkretne aparaty, wsporniki, szyny montażowe do aparatury modułowej, elementy podziałowe. Również wybór osłon jest bardzo szeroki, mogą to być osłony pełne, osłony do aparatury modułowej, osłony dedykowane do różnych aparatów elektrycznych (rozłączniki, wyłączniki…), posiadają one osłabienia, które pozwalają na dopasowanie ich do konkretnych aparatów i ich pozycji. Osłony są wyposażone w kołki uziemiające oraz zapinki montażowe, które umożliwiają łatwy i szybki montaż i są przystosowane do plombowania.
Rozdzielnice natynkowe są dostępne w 10 wielkościach, najmniejsza ma szerokość 550mm i wysokość 500mm, szerokość największej wynosi 800mm, a wysokość 1100mm. Podobnie jest z obudowami podtynkowymi, tu również jest 10 wielkości, najmniejsza ma wymiary 610mm x 560mm, a największa 860mm x 1160mm.
Dzięki przemyślanym rozwiązaniom montaż rozdzielnic jest bardzo prosty i szybki. W obudowach podtynkowych przewidziano nawet dodatkowe otwory do aplikacji pianki montażowej oraz śruby do pozycjonowania obudowy podczas montażu.
Ostatnia kategoria obudów z serii SOLID GSX to:
Obudowy stojące HXS
ETI rozszerzyło swoją ofertę o obudowy stojące wnętrzowe, które dzielą się na obudowy HXS300 i HXS400. HXS300 to obudowy o głębokości 300mm i wysokości 1850mm, natomiast HXS400 mają głębokość 400mm i wysokość 2000mm. Jeśli chodzi o szerokość, mamy do wyboru 550 mm, 800 mm lub 1050 mm.
Na poniższym zdjęciu przedstawione są główne cechy obudów stojących.
Jak wszystkie obudowy SOLID GSX, również obudowy stojące mają dopracowaną konstrukcję i umożliwiają w zasadzie dowolną konfigurację i dostosowanie do konkretnego projektu. W zależności od potrzeb możemy je wyposażyć zarówno w uniwersalne płyty i szyny montażowe, jak i system szyn prądowych do dystrybucji zasilania w dowolnej konfiguracji. Standardowo mamy możliwość wyjmowania całego zestawu montażowego, co ułatwia prefabrykację rozdzielnicy (poza obiektem) i montaż. Podoba mi się również to, że ściana tylna jest odkręcana, dzięki temu w przypadku rozdzielnic wolnostojących podczas prac konserwacyjnych, czy też modernizacyjnych mamy dostęp do wszystkich aparatów, oprzewodowania, oraz szyn zbiorczych zarówno od przodu, jak i od tyłu. Osobiście wielokrotnie byłem w sytuacji, kiedy dostęp z tyłu aparatów bardzo ułatwiłby mi pracę choćby podczas przeglądów okresowych. Niestety nie każdy producent oferuje takie rozwiązanie. Wnętrze obudowy możemy podzielić za pomocą odpowiednich elementów, zarówno w pionie, jak i w poziomie. Drzwi obudów posiadają 3-punktowy system ryglowania i może on być wyposażony w zamek patentowy. Często obudowy takie łączymy w zestawy, stawiając je jedna przy drugiej i każdy chyba wie, jak uciążliwe jest wycinanie otworów w ścianach obudów, w celu przeprowadzenia przewodów lub szyn. W przypadku tych obudów mamy ułatwione zadanie, ponieważ dzięki otworom i osłabieniom w ścianach bocznych szaf, mamy możliwość przeprowadzania między nimi okablowania oraz szyn zbiorczych. Szafy możemy przymocować zarówno do ściany, jak i do podłogi, do tego celu służą odpowiednie otwory w tylnej ścianie oraz cokole. W obudowach przewidziano możliwość montażu izolatorów dla szyn prądowych na tylnej ścianie, co znacząco ułatwia dystrybucję zasilania w obudowach połączonych w zestawy z zachowaniem odpowiednich odstępów izolacyjnych. Również duży wybór elementów montażowych i osłon, zarówno uniwersalnych, jak i dedykowanych pod konkretne aparaty elektryczne ułatwia nam konfigurację rozdzielnicy.
Zalety serii obudów SOLID GSX:
- Bardzo duża dowolność konfiguracji, a co za tym idzie uniwersalność obudów metalowych.
- Wysoka wytrzymałość mechaniczna - IK10.
- Dobrze przemyślana konstrukcja, solidność i precyzja wykonania.
- Możliwość montażu obudów bezpośrednio, jedna przy drugiej (drzwi przy otwarciu nie wystają poza obrys obudowy i nie kolidują z sąsiednią obudową).
- Wyjmowany zestaw montażowy i odkręcana tylna ściana.
- Łatwy i szybki montaż (przemyślane rozwiązania, takie jak śruby pozycjonujące obudowę, dodatkowe otwory do aplikacji pianki montażowej).
- Duży wybór elementów montażowych i wyposażenia dodatkowego.
- Dedykowane osłony z prefabrykowanymi podcięciami i otworowane płyty montażowe do zróżnicowanej aparatury elektrycznej, dzięki czemu nie musimy się męczyć z ustalaniem miejsca oraz wycinaniem i wierceniem otworów.
- Wspólny system konstrukcyjny, akcesoria i wyposażenie dla różnych typów obudów systemu SOLID GSX.
- Łatwa prefabrykacja i montaż.
Na zakończenie chciałbym jeszcze raz podkreślić, że jakość obudów SOLID GSX jest naprawdę wysoka i są one wykonane z dbałością o najdrobniejsze szczegóły. Dla mnie bardzo dużą zaletą są wspólne elementy wyposażenia. Są to obudowy bardzo uniwersalne, więc nie ma problemu z doborem odpowiedniej do konkretnego, nawet nietypowego zastosowania. Poza tym wygląd i przemyślane rozwiązania ułatwiają, przyspieszają i uprzyjemniają pracę z obudowami od ETI.
Warto też wspomnieć, że ETI udostępnia na swojej stronie program do prostych konfiguracji obudów 4XN, 4XP oraz HXS
Na stronie producenta są również udostępnione szczegółowe instrukcje montażowe dla obudów i elementów konstrukcyjnych
Komentarze (0)