Dobrze zaplanowana instalacja elektryczna w najważniejszych miejscach w domu

Chyba każdy z nas ma takie pomieszczenia, które najbardziej ceni w swoich czterech ścianach. Poza salonem, który jest oczywistym sercem domu, moje serce kradnie także kuchnia, taras i sypialnia. To właśnie tam spędzam najwięcej czasu w gronie najbliższych osób, stamtąd mam najmilsze wspomnienia i doświadczenia. Warto, by takie miejsca były komfortowe w użytkowaniu. Poza oczywistymi aspektami, jak duże i wygodne łóżko w sypialni, komfortowy wypoczynek w salonie, czy ergonomiczne ustawienie mebli w kuchni, niezwykle ważnym czynnikiem jest instalacja elektryczna.

O niezadowolonych znajomych słów kilka, czyli dlaczego instalacja elektryczna powinna być dobrze przemyślana…

Niechlubną inspiracją do napisania tego artykułu było niezadowolenie moich znajomych podczas jednego z letnich spotkań. Przy wspólnym grillowaniu przy odprężającej, przyjemnej dla ucha muzyce, nagle zastała niezręczna cisza i to bynajmniej nie dlatego, że zabrakło tematów do rozmów. Wszystkiemu winny okazał się rozładowany głośnik bezprzewodowy.

“Może macie jakiś odtwarzacz pod ręką? Mam kilka dobrych płyt w samochodzie” - zaproponował mój mąż. Odtwarzacz owszem i był, jednak nie było możliwości, by go podłączyć. Ku naszemu zdziwieniu okazało się, że znajomi nie mają ani jednego gniazdka na tarasie. W ten sposób rozpoczęła się rozmowa o tym, jak ważne jest, by instalacja elektryczna w domu była dobrze zaplanowana. Zdziwiliśmy się, jak wiele powodów do narzekania można mieć pod tym względem. Nam na szczęście udało się uniknąć tych błędów!

Gniazdka elektryczne na tarasie — wygoda przede wszystkim!

Przydomowy taras to takie przedłużenie salonu. Nie ma chyba nic przyjemniejszego niż wygrzewanie się na słonku w letni poranek z ulubioną książką w ręku, rodzinny obiad na świeżym powietrzu, czy spotkanie ze znajomymi w ciepły wieczór. Jest jeszcze sympatyczniej, gdy towarzyszy temu dobre brzmienie.

Oczywiście, w dzisiejszych czasach mamy do wyboru komfortowe głośniki bezprzewodowe, a muzykę można puścić z powodzeniem z telefonu, czy laptopa. Tylko warto pamiętać o tym, że ich baterie w końcu się wyczerpią. Między innymi z tego powodu zdecydowaliśmy się na gniazdka na tarasie. Są naprawdę przydatne!

Doceniłam je jeszcze bardziej, gdy pewnego dnia czekałam na bardzo ważny telefon. Pech chciał, że bateria w komórce już ledwo dyszała, a mi nie marzyło się nic innego niż aromatyczna kawa na świeżym powietrzu w ten pogodny poranek. Całe szczęście, że na naszym tarasie jest możliwość podpięcia ładowarki do prądu, bo dzień był już prawie spisany na straty! ;)

Instalacja elektryczna na tarasie to też nie lada gratka dla niecierpliwych smakoszy. Tradycyjny grill węglowy nieco zniechęca długim czasem oczekiwania i uciążliwym dymem. Z tego względu u nas na tarasie króluje grill elektryczny, dopóki nie zaopatrzymy się w wymarzony gazowy.

Jak dobrze zaplanować instalację elektryczną na tarasie?

Chyba już nie masz wątpliwości, że gniazdka na tarasie są bardzo przydatne. Jeśli zdecydujesz się na takie rozwiązanie, warto pamiętać o kilku aspektach.

Po pierwsze, dokładnie zaplanuj miejsce, w którym umieścisz gniazdka. Poza wygodą liczy się też bezpieczeństwo. W końcu gniazdka będą znajdować się tak naprawdę na zewnątrz, przez co praktycznie stale będą narażone na negatywne działanie czynników atmosferycznych, czy różnorodnych zanieczyszczeń.

Po drugie, zwróć uwagę na odpowiedni rodzaj kabli. Kable elektryczne powinny posiadać specjalną izolację, która umożliwi ich bezproblemowy montaż w ziemi. Jest ona oznaczona symbolem YKY. Najlepiej poproś specjalistę o pomoc w doborze przekrojów przewodów i zabezpieczeń nadprądowych na podstawie planowane obciążenia.

Po trzecie, pamiętaj o zabezpieczeniu instalacji. W przypadku kabli układanych w ziemi należy umieścić niebieską folię ochronną nad kablami. W ten sposób Twoje przewody nie ulegną przypadkowemu zniszczeniu, gdy postanowisz przekopać ogródek. Kolejnym ważnym aspektem jest zabezpieczenie instalacji przed zwarciami i przeciążeniami. Do takiej ochrony zastosowaliśmy wyłączniki nadprądowe. Z kolei przed porażeniem chronią nas wyłączniki różnicowoprądowe. Wygodną opcją jest też zastosowanie wyłączników różnicowonadprądowych, czyli połączenia obu tych rozwiązań.

Jak układać kable na tarasie?

Kiedy już wszystko zostało zaplanowane, warto zwrócić uwagę na odpowiednie ułożenie i oznaczenia kabli. Najlepiej powierzyć to specjaliście.

Jeśli decydujesz się na samodzielny montaż, pamiętaj, by układać kable w sposób prostoliniowy, np. równolegle do Twoich czterech ścian. Równie ważna jest odpowiednia głębokość ich umiejscowienia. Standardowo, w przypadku kabli o napięciu znamionowym mniejszym niż 1kV kładzionych poza użytkami rolnymi, wynosi ona min. 0,7 m. Z kolei, gdy warunki (np. środowiskowe, czy geodezyjne) nie pozwalają na ułożenie kabla energetycznego na tej głębokości, wówczas można położyć je płycej. Niemniej, konieczne jest wtedy zainstalowanie dodatkowej osłony.

Kable nie powinny być całkowicie napięte. W regionie, gdzie mieszkamy, jesteśmy niekiedy narażeni na dość silne ruchy ziemi spowodowane pracą na pobliskich kopalniach. Jednak ruchy tektoniczne są nieuniknione w każdym miejscu na świecie. W efekcie wywołują one naprężenia. W podobny sposób oddziałują temperatury. Aby temu zapobiec, warto ułożyć kable w łagodny wężyk, najlepiej na przygotowanej wcześniej podsypce z piasku. Ułożone kable należy przykryć warstwą piasku, a na niej ułożyć wspomnianą wcześniej niebieską folię.

Wygodnie jak w hotelu!

Poza tarasem uwielbiam relaksować się w zaciszu przytulnej sypialni. Obszerne, wygodne łóżko i zapach świeżej pościeli to przepis na udany wieczór. Jest jeszcze milej, gdy znajdzie się chwila na przeczytanie książki na dobranoc. Tylko… kto gasi światło?

Jeszcze planując budowę domu, na którymś wyjeździe, naszą uwagę przykuło rozwiązanie zastosowane w hotelu — łącznik światła przy łóżku. To prawdziwa wygoda! Obiecaliśmy sobie, że w naszych nowych czterech ścianach nie zabraknie tej namiastki hotelowego luksusu.

Jak się za to zabrać?

Zasadniczo są dwie możliwości. Ich wybór uzależniony jest od oczekiwań użytkownika. Wersja prostsza — z obu stron łóżka montujemy po jednym łączniku schodowym. Przy drzwiach do sypialni potrzebne będą dwa pojedyncze łączniki schodowe lub jeden podwójny. My nie zdecydowaliśmy się na to rozwiązanie.

Zastosowaliśmy kombinację łączników schodowych i krzyżowych. Krzyżowy znajduje się pomiędzy dwoma schodowymi. W ten sposób możemy gasić i zapalać światło z trzech różnych punktów niezależnie od siebie. Istnieje możliwość rozbudowania tej instalacji o więcej punktów do załączania. Wtedy należy dołożyć odpowiednio większą ilość łączników krzyżowych pomiędzy schodowe.

Ostatnio słyszałam o znacznie prostszym rozwiązaniu, na które prawdopodobnie zdecydowałabym się, gdybym znów stała przed tym wyborem. Polega ono na zastosowaniu przekaźnika bistabilnego (implusowego), pod który następnie podłącza się dowolną ilość przycisków dzwonkowych.

Jeszcze prostsze jest zamontowanie inteligentnego wyłącznika, np. switchBox Light. Pozwala on na sterowanie światłem na przeróżne sposoby — z urządzeń mobilnych, przy pomocy komend głosowych, przy użyciu pilota, a nawet z bezprzewodowego przycisku lub z przeglądarki internetowej. Można nawet zaplanować własne harmonogramy lub sceny, a wszystko za sprawą jednego elementu! Magia, prawda? 😊

Mój kuzyn zdecydował się na samodzielne stworzenie automatyki sterowania światłem. W tym celu wykorzystał akcesoria od Blebox, które są stosunkowo niedrogie. Przyznam, że całość robi ogromne wrażenie, choć samo wykonanie nie było podobno zbyt wymagające!

Wisienka na torcie, czyli instalacja elektryczna w kuchni

Wiele osób uważa, że instalacja w kuchni jest najbardziej problematyczna i skomplikowana. Spora ilość sprzętu do podpięcia przy jednoczesnym dążeniu do maksymalnej wygody użytkowania to prawdziwe wyzwanie.

Choć dla większości sprzętów wystarczające okazują się standardowe gniazda jednofazowe, sprawy komplikują nieco kuchenka indukcyjna. Wszystko za sprawą tego, że powoduje ona większe obciążenie, przez co wymaga zasilenia dwu- lub trójfazowego i odpowiedniego bezpiecznika. Zgodnie z obowiązującymi od dawna zaleceniami zastosowaliśmy to rozwiązanie do wszystkich urządzeń o mocy min. 2000 W. Wszystkie z nich mają oddzielny obwód zasilający, czyli osobny przewód oraz bezpiecznik. Dzięki temu udało nam się uniknąć problematycznych awarii spowodowanych nadmiernym obciążeniem instalacji elektrycznej.

Na osobnym obwodzie z wyłącznikiem różnicowo-prądowym umieściliśmy też lodówkę. Jest to szczególnie pomocne w sytuacji, gdy przez dłuższy okres nie ma nas w domu. Wtedy wyłączamy prąd niemal w całym domu, a lodówka nadal działa.

Zadbaj o niezawodność instalacji w kuchni

Aby cieszyć się praktycznie niezawodną instalacją elektryczną w kuchni, warto poprowadzić oddzielne obwody elektryczne do zasilania gniazd wtykowych. Jeśli jeden z obwodów ulegnie uszkodzeniu, korzystanie z pozostałych będzie nadal możliwe.

Należy pamiętać też o nieprzeciążaniu obwodów. Nie warto podpinać więcej niż pięć jednofazowych gniazd do jednego obwodu. Dotyczy to odbiorników, których moc nie przekracza 2 kW, takich jak mikser, parowar, czy wyciskarka wolnoobrotowa. Warto, żeby wszystkie odbiorniki o większej mocy były zasilane z oddzielnych obwodów.

Jak dobrze rozmieścić gniazda wtykowe?

Długo zastanawialiśmy się nad odpowiednim rozmieszczeniem gniazd wtykowych w kuchni. W poprzednim mieszkaniu zmagaliśmy się z nieprzemyślaną instalacją i musieliśmy ratować się nieestetycznymi przedłużaczami.

W przypadku sprzętu do zabudowy gniazda umieściliśmy w najbliższych szafkach na wysokości 40 cm nad podłogą. W każdej takiej szafce wycięliśmy najpierw otwór, żeby zapewnić łatwy i wygodny dostęp do wtyczki oraz gniazda.

Nie zdecydowaliśmy się na lodówkę w zabudowie. Zamiast tego wybraliśmy lodówkę wolnostojącą, która ma przewód zasilający umieszczony na górze. Z tego względu zdecydowaliśmy się umieścić gniazdo na wysokości 2,1 m od podłogi. W rezultacie kabel jest zupełnie niedostrzegalny.

Nad blatem, na wysokości 1 m od podłogi, umieściliśmy też kilka gniazdek, dzięki którym wygodnie podpinamy czajnik, czy ekspres do kawy. Warto wcześniej przygotować plan, jak będzie wyglądać kuchnia, na jakiej wysokości będzie znajdował się blat i gdzie będą stały używane przez domowników sprzęty. W ten sposób całość będzie cieszyć oko estetycznym wyglądem, a — co najważniejsze — będzie wygodna w użytkowaniu.

Planując wyspę kuchenną, warto także rozważyć gniazdko w blacie. Na rynku dostępne są różne rozwiązania, takie jak zasilające listwy pionowe, poziome, wychylne, czy ukrywane w blacie. My zdecydowaliśmy się na poziome. Warto to zrobić odpowiednio wcześnie, żeby uniknąć w przyszłości remontu. Najlepiej rozważyć takie gniazdko jeszcze na etapie budowy (na chudziaku). Żeby zapewnić maksymalne bezpieczeństwo, należy w tym celu wykorzystać specjalną rurkę osłaniającą kabel (peszel). Dla dodatkowego zabezpieczenia zastosowaliśmy gniazda bryzgoszczelne z pokrywami.

Instalacja w spiżarni

A skoro o kuchni mowa, nieodłącznym jej elementem w wielu domach jest spiżarnia. Warto zadbać o zasilanie elektryczne również w tym miejscu.

Wspomniana wcześniej znajoma zajmuje się pieczeniem tortów. Póki co robi to amatorsko, ale zamówień niekiedy ma tak dużo, że przydałaby się jej pod ręką dodatkowa lodówka. Niestety znajomi w kuchni nie mają na nią miejsca, a w spiżarni nie zaplanowali gniazdek.

Moim zdaniem dostęp do prądu w spiżarni jest bardzo ważny, dlatego my uwzględniliśmy ich obecność. W ten sposób z powodzeniem podłączyliśmy drugą zamrażarkę, sokowirówkę, kostkarkę do lodu i mikrofalówkę, unikając „zagracania” kuchni.

Projektowanie instalacji elektrycznej doświadczonym okiem…

Planując instalację, warto skonsultować to, chociażby z gronem znajomych lub rodziną, którzy podzielą się swoimi doświadczeniami. My dodatkowo zdecydowaliśmy się na pomoc projektantki wnętrz, która doradziła nam, co sprawdziło się u jej poprzednich klientów i pomogła wybrać rozwiązania doskonale skrojone na miarę naszych potrzeb.