Uziom fundamentowy – naturalny czy sztuczny? Jaką bednarkę wybrać i dlaczego?
Temat uziomów fundamentowych wraca regularnie, dlatego chciałbym poddać pod dyskusję konkretny aspekt, który często budzi wątpliwości – dobór bednarki w zależności od rodzaju uziomu.
Dla przypomnienia:
🔹 Uziom fundamentowy naturalny – to odpowiednio połączone zbrojenie fundamentu,
🔹 Uziom fundamentowy sztuczny – to bednarka lub pręt (o odpowiednim przekroju) zatopiony w betonie, niezależnie od zbrojenia.
Z mojego doświadczenia wynika, że w obu uziomach wykonawcy najczęściej stosują bednarkę ocynkowaną, tylko jak to się ma do obowiązujących wymogów technicznych? Przypomnę, że w sprzedaży są też bednarki: czarna, miedziowana, miedziana i nierdzewna.
Pytania do Was:
👉 Jakie przekroje i materiały bednarki spotykacie w praktyce w obu przypadkach?
👉 Czy spotkaliście się z różnymi wymaganiami ze strony projektantów lub inspektorów nadzoru?
👉 Czy proponujecie inwestorowi bednarki czarne, miedziowane, miedziane, nierdzewne?
👉 Jakie są Wasze doświadczenia z pomiarami skuteczności takich uziomów?
Zachęcam do podzielenia się doświadczeniem – może uda się zebrać praktyczne wskazówki, które będą pomocne dla innych wykonawców i projektantów.
@RST @ELKO-BIS Systemy Odgromowe zachęcam do aktywności :)
Rozwiązane! Idź do rozwiązania.
Odpowiedzi (4)
- Sortuj według
- Ostatnio dodane
- Najwyżej ocenione
- Sortuj od najstarszych
-
-
ELKO-BIS Systemy Odgromowe Partner
- Ostatnia wizyta:
- W serwisie od:
- 9 pytań
- 52 odpowiedzi
- 100% pozytywnych ocen od użytkowników
W zdecydowanej większości przypadków otrzymywane przez nas zapytania dotyczą sztucznych uziomów fundamentowych. Najczęściej stosowane przekroje bednarki to: StZn 30x4, StZn 40x5, StZn 50x4 oraz StCu 40x4. Sporadycznie pojawiają się pytania o bednarkę czarną, jednak nie posiadamy jej w ofercie. Nadal dominują zapytania o bednarkę ocynkowaną (StZn), jednak obserwujemy rosnące zainteresowanie bednarką miedziowaną (StCu), zwłaszcza przy realizacji większych inwestycji.
Pojawiają się różnorodne wymagania, szczególnie dotyczące sposobów łączenia bednarki ze zbrojeniem – na przykład pytania o dopuszczalność złączy skręcanych. Często pytania dotyczą także łączenia różnych rodzajów bednarki, takich jak StZn i StCu, zwłaszcza w przypadkach, gdy uziom wykonany jest z bednarki miedziowanej (StCu), a połączenia wyrównawcze z ocynkowanej (StZn).
W praktyce najczęściej oferujemy bednarkę ocynkowaną ogniowo (StZn), a na specjalne życzenie – miedziowaną (StCu). Do wykonania przejść między betonem a powietrzem stosujemy bednarkę nierdzewną – najczęściej ze stali V2A lub V4A. W przypadku trudnych warunków gruntowych zdarza się również oferować bednarkę StCu do realizacji uziomów otokowych.
-
- Ostatnia wizyta:
- W serwisie od:
- 37 pytań
- 2309 odpowiedzi
- 98.1% pozytywnych ocen od użytkowników
Rzeczywiście temat poruszany dość często czy to na forum czy podczas bezpośrednich dyskusji. @Piotr Bibik tak wiem, że coś obiecałem, ale ze znanych Ci przyczyn jakoś na razie nie idzie ;( ale pamiętam ;) Bądź co bądź odniosę się w tej chwili tylko do kwestii stosowanych materiałów w przypadku uziomów fundamentowych. Wiele mówi się o słuszności/bezpieczeństwie/żywotności stali ocynkowanej jedni twierdzą powstaniu o reakcji elektrochemicznej inni natomiast tę tezę obalają. Habilitacji w tej dziedzinie nie zdążyłem jeszcze obronić ,więc wspomogę się wiedzą zaczerpniętą z publikacji DEHN. I tu, aby błędnie nie interpretować pozwolę sobie zacytować:
"Dzięki ułożeniu uziomu w warstwie betonu o grubości przynajmniej 5 cm unika się problemów z występowaniem korozji
materiału. Uziomy fundamentowe lub przewody funkcjonalnego wyrównania potencjału mogą być wykonane z następujących
materiałów:
• drut stalowy okrągły o przekroju przynajmniej 10 mm lub
• płaskownik stalowy o wymiarach przynajmniej 30 mm x 3,5 mm.
Stal może być ocynkowana lub nieocynkowana."O powyższym stanowią normy PN-EN 62561-1 i PN-EN IEC 62561-2 do których dostępu nie mam, więc wierzę na słowo. Dysponuję natomiast normą PN-EN 62305-3 która zawiera jak w załączniku '1'
W zasadzie to tyle, jeśli chodzi o samą bednarkę czy drut, choć wrócę jeszcze do stali surowej, owszem czemu nie, tylko występują problemy z dostępnością zwłaszcza w niewielkich ilościach. Trzeba natomiast zwrócić szczególną uwagę na wszelkie połączenia i zastosowane materiały tuż przy "wyjściu" instalacji z betonu oraz poza nim o czym również mówi norma 62305 a najlepiej odzwierciedla grafika '2'
Na koniec jeszcze dość istotna rada dot. sposobu układania bednarki:
"Aby zapewnić otoczenie płaskownika stalowego ze wszystkich stron warstwą o grubości przynajmniej 5 cm, należy łożyć ją na sztorc w betonie. Jeżeli warunek powyższy nie zostanie spełniony, płaskownik może zmienić swoje położenie w momencie wylewania betonu. Wskutek tego może nie udać się uzyskać zalecanej otoczki 5 cm betonu lub też mogą
się utworzyć pęcherzyki powietrza. Jeżeli beton jest zagęszczany maszynowo za pomocą wibratorów
do betonu, to także przy ułożeniu płaskownika stalowego na płask zagwarantowane jest otoczenie jej warstwą betonu z każdej strony. W związku z tym nie jest konieczne ustawianie płaskownika na sztorc."Oczywiście dyskusja w temacie najkorzystniejszego przewodnika jest raczej zbędna, ale musimy jednak wziąć pod uwagę również skutki ekonomiczne. Zagadnienie jak wiele innych w naszej branży to temat rzeka, zreferowanie w całości od A do Z ? w warunkach forumowych chyba nie do zrealizowania.
Dziękuję za uwagę i pozdrawiam :))
Źródło:
DEHN Polska Materiały szkoleniowe https://www.dehn.pl/pl
-
- Ostatnia wizyta:
- W serwisie od:
- 16 pytań
- 19 odpowiedzi
- 100% pozytywnych ocen od użytkowników
na uziom fundamentowy wszyscy znajomi dają bednarkę ocynkowaną 25x4 i co lepsi denso lub termokurczem zabezieczają kawałek co wychodzi z betonu i jest w ziemi tak na oko na 20 centów nad ziemie. Kiedyś proponowałem klientom inne bednarki ale nie chcą bo wysoka cena a inni dają ocynk i działa. Inspektorzy budowy nie mają problemu z akceptowaniem bednarki OC dawanej do fundamentu i podłączania do tego odgromówki. Jak po wylaniu i zastygnięciu betonu wychodzi pomiar poniżej 10 om to już żadnej szpilki sie nie daje bo po co skoro rezystancja jest ok? Kiedyś czytałem fajny poradnik na ten temat i jak znajdę to podrzuce link ino jak się robi tak jak trzeba to wychodzi drogo i klienci nie chcą więc nie chcąc problemów nie robię już uziomów fundamentowych tylko daje otok albo całość na szpilkach i nie ma problemów z odbiorami, użerania się z murarzami.
Czytaj także:
Jak doprowadzić uziom fundamentowy?
Jak doprowadzić uziom fundamentowy?
Czy uziom fundamentowy można wykorzystać jako połączenia
Czy uziom fundamentowy można wykorzystać jako połączenia wyrównawcz
uziemienie domku
jakie uziemienie opłaca się teraz wykonywać? Jakie i czemu takie a
Uziom fundamentowy czy otokowy?
Uziom fundamentowy czy otokowy – który system zapewni większe bezpi
Jak wykonać bezpieczną i trwałą instalację odgromową?
Pioruny to nie tylko widowiskowe zjawisko, ale też realne zagrożeni
Jak zabezpieczyć instalację odgromową na dachu? Praktyczn
Prawidłowe wykonanie instalacji odgromowej na dachu to klucz do bez
Odpowiedź oznaczona przez autora jako pomocna
Uziom fundamentowy to bardzo obszerny temat. Możemy mówić o uziomach fundamentowych na bazie ław, stóp czy płyt fundamentowych, ale trzeba mieć świadomość, że nie zawsze taki fundament można wykorzystać do uziemień. Dobór materiału z kolei jest zróżnicowany w zależności od tego czy materiał jest całkowicie zabetonowany czy też ma kontakt z gruntem.
Bednarki w betonie
Uziom fundamentowy to ciągła konstrukcja przewodów, zabetonowanych po obwodzie fundamentu. Do tego celu można wykorzystać zarówno pręty zbrojeniowe, pod warunkiem ich właściwego połączenia (skręcanie lub spoiny o długości 50 mm) albo można wykonać sztuczny uziom fundamentowy układając w betonie bednarkę. Bednarka, dodatkowo łączona ze zbrojeniem daje nam przede wszystkim pewność ciągłości oraz jednoznaczność rozwiązania - od razu widać, że taki fundament jest budowany także do celów uziemień.
W betonie wystarczającym materiałem może być bednarka o przekroju 75 mm2 i grubości co najmniej 3 mm, co spełnia wymagania zarówno norm elektrycznych PN-HD 60364-5-54, jak i odgromowych PN-EN 62305-3. Może to być stal czarna, czyli bez powłok ochronnych, ponieważ beton zapewni odpowiednią ochronę przed korozją. Może to być także w większości przypadków bednarka ocynkowana, pomiedziowana czy nierdzewna, jeżeli taki materiał jest akurat dostępny. W niektórych przypadkach odradza się jednak stosowanie w betonie stali ocynkowanej - w terenach brzegowych i tam gdzie w wodzie gruntowej może być sól, korodujący cynk w kontakcie ze zbrojeniem może doprowadzić do uszkodzenia betonu (PN-EN 62305-3 pkt. E.4.3.4). Niektórzy twierdzą, że są problemy z dostępnością bednarki czarnej, ale jest to już materiał coraz powszechniej dostępny.
Bednarki w gruncie.
Dobór materiału staje się bardziej istotny jeżeli z uziomem fundamentowym łączone są dodatkowe uziomy w gruncie, np. w celu uzyskania mniejszej wartości rezystancji uziemienia. Często uziom fundamentowy jest połączony z uziomem otokowym, dodatkowymi uziomami pionowymi, albo wzajemnie łączone są stopy fundamentowe obiektu. Tu się pojawia temat korozji elektrochemicznej, o którym piszą zarówno normy elektryczne PN-EN 60364-5-54 (pkt 542.2.5 oraz C.4):
Zaleca się, aby dodatkowe układy uziemiające, przebiegające wokół i w pobliżu takich budynków, były wykonane z materiału innego niż stal ocynkowana ogniowo, by w ten sposób zapewnić wystarczający czas życia dla tej części układu uziemiającego.
oraz normy odgromowe PN-EN 62305-3 (pkt E.5.4.3.2):
Jeśli umieszczone w gruncie uziomy mają połączenie ze stalą w betonie, powinny być wykonane z miedzi, ze stali pokrytej miedzią lub ze stali nierdzewnej.
W skrócie, stal ocynkowana umieszczona w gruncie, jeżeli ma połączenie z dowolną stalą w betonie (zbrojenie, sztuczny uziom fundamentowy) będzie korodowała szybciej, ze względu na różnicę potencjałów. A więc zarówno przewody uziemiające, przewody wyprowadzane z betonu, uziomy otokowe czy uziomy pionowe łączone z fundamentem, jeżeli mają kontakt z gruntem to powinny być wykonane z innego materiału niż stal ocynkowana. W takim przypadku w porównaniu do stali nierdzewnej oraz miedzi, najtańszym materiałem okazuje się stal pomiedziowana. Oczywiście są sytuacje problematyczne, gdzie taki uziom należy także połączyć z istniejącym uziomem ze stali ocynkowanej. Tu rozwiązaniem może okazać się z kolei stal pomiedziowana z powłoką cyny.
Jakie przekroje? Minimum stawiane przez normy to 90 mm2 dla stali pomiedziowanej, 50 mm2 dla miedzi oraz 100 mm2 dla stali nierdzewnej (90 mm2 wg norm dotyczących instalacji elektrycznych). Zwiększanie przekroju zapewnia w tym przypadku dłuższy okres eksploatacji. Najpopularniejszym rozwiązaniem jest obecnie 30x4 a więc 120 mm2, ale w wielu przypadkach w energetyce zawodowej stosuje się nawet przekroje 40x5 (200 m2).
Czy sam fundament wystarczy?
Zawsze, jeżeli oczekujemy uzyskania określonej wartości rezystancji uziemienia, w przypadku uziomów fundamentowych musimy uwzględnić możliwy wpływ środków hydro i termoizolacji. Przykładowo, popularne stosowanie izolacji XPS w przypadku płyt fundamentowych praktycznie eliminuje zastosowanie takiego fundamentu jako uziomu ze względu na zbyt dużą izolację od gruntu. Dopiero pomiar rezystancji uziemienia, daje nam pogląd jaki uziom udało nam się uzyskać z fundamentu. Co gorsza, właściwy wynik pomiaru w praktyce przy fundamentach uzyskuje się dopiero nawet po około roku od jego wybudowania. Dlatego też warto zawsze rozważyć rozbudowę fundamentu także o uziomy w gruncie.