Jak wykonać bezpieczną i trwałą instalację odgromową?

Artykuł sponsorowany przez Elko-Bis

Artykuł został opracowany w ramach kampanii społecznej Bezpieczna elektryczność. Więcej interesujących treści znajdziesz na stronie akcji.

Piorun! Czy jest się czego bać? Jaka jest szansa na to, że piorun uderzy w mój dom? Pioruny fachowo nazywane wyładowaniem atmosferycznym występują częściej, niż można się spodziewać. Według statystyk udostępnianych przez portal burzowo.info liczba wyładowań atmosferycznych w ostatnich dziesięciu latach wacha się w przedziale od 8 do 36 milionów rocznie.

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z faktu, że wyładowania atmosferyczne występują w trakcie całego roku (również zimą), ale nasilenie tego zjawiska jest szczególnie obserwowane od wiosny do jesieni.

źródło: Lightning Maps

Nie mamy wpływu na to, czy piorun uderzy w nasz dom, ale możemy do minimum ograniczyć skutki bezpośredniego wyładowania atmosferycznego w budynek.

Dzięki dobrze zaprojektowanej i wykonanej zewnętrznej instalacji odgromowej unikniemy fizycznego zniszczenia budynku i jeśli mamy prawidłowo wykonaną ochronę przeciwprzepięciową to do minimum ograniczymy ewentualne szkody wewnątrz budynku. Aby instalacja odgromowa była trwała i estetyczna należy wykonać ją z materiałów odpornych na warunki atmosferyczne takie jak: stal nierdzewna, miedź lub aluminium.

Z czego składa się instalacja odgromowa?

Każda instalacja odgromowa składa się z kilku kluczowych elementów, a sama ochrona odgromowa polega na zbudowaniu na budynku systemu zwodów pionowych i poziomych oraz iglic kominowych (nazwa pochodzi od najczęstszego sposobu montażu iglicy do komina) chroniących wystające elementy np. komin, klimatyzator, anteny.

Zadaniem iglicy jest przejęcie bezpośredniego uderzenia pioruna. Wysokość iglicy dobiera się na podstawie szeregu danych np. wymiary elementu, jaki ma chronić. W budownictwie mieszkaniowym często stosowaną jest np.: Iglica kominowa L‑1500mm fi 16 mm aluminiowa 70.15 AL /97001509/.

Jeśli piorun uderzy w instalację odgromową, płyną olbrzymie prądy, które do systemu uziemienia są odprowadzone po dachu za pomocą zwodów poziomych wykonanych np. z drutu aluminiowego o średnicy 8 lub 10 mm np. Drut aluminiowy 8 mm DR8 AL /80000809/.

Jaką rolę odgrywa drut aluminiowy w instalacjach odgromowych?

Drut aluminiowy jest lekki, odporny na korozję oraz bardzo łatwy w prostowaniu, dzięki czemu instalacja jest estetyczna. W zależności od sposobu prowadzenia znajdujący się na dachu drut aluminiowy nazywany jest zwodem pionowym lub poziomym, ale gdy przechodzi na ścianę budynku, nazywany jest już przewodem odprowadzającym.

Należy pamiętać, że połączenie ze sobą niektórych metali połączone z wilgocią pochodzącą np. z deszczu powoduje powstanie korozji kontaktowej, co może doprowadzić do szybkiego zniszczenia materiałów np. aluminium. Aby tego uniknąć, aluminiowy przewód odprowadzający z systemem uziemienia należy łączyć za pomocą złącza wykonanego z odpowiedniego metalu np. stali nierdzewnej np. Złącze uniwersalne odgałęźne drut odgromowy/ bednarka nierdzewny 14.1 NI /91400105/.

Instalacje odgromowe w Polsce

Obowiązujące w Polsce Warunki Techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie określają:

Oznacza to, że do połączenia instalacji odgromowej z metalowym zbrojeniem fundamentu należy użyć bednarki wykonanej ze stali nierdzewnej (nie powinno się używać bednarki ocynkowanej, ponieważ ocynk wchodzi w reakcję z wilgotnym betonem, przez co warstwa ocynku zostanie zniszczona i stalowa bednarka pozbawiona jest warstwy ochronnej, co jest szczególnie trudne do zakonserwowania w miejscu, w którym bednarka „wychodzi” z betonu, przez co dochodzi do korozji niezabezpieczonej stali, a po kilku latach wykonany uziom fundamentowy może nie mieć połączenia z pozostałą częścią instalacji odgromowej). Do wykonania połączeń warto użyć: Bednarka ze stali nierdzewnej GAT V4A 30x3,5 NI /83003505/.

Czym jest odstęp separacyjny w instalacji odgromowej?

Wiele osób zapomina, że z instalacją odgromową nierozerwalnie związane jest pojęcie odstępu separacyjnego, czyli minimalnej odległości, jaka musi być zachowana pomiędzy elementami zewnętrznej instalacji odgromowej a innymi elementami przewodzącymi prąd, nawet jeśli znajdują się po drugiej stronie ściany jak np. kable, przewody, metalowe rury itp.

Brak przestrzegania odstępu separacyjnego w przypadku uderzenia pioruna w instalację odgromową prowadzi do wnikania do budynku przepięć, które mogą zrobić spustoszenie w podłączonych do instalacji elektrycznej urządzeniach i znacznie podnieść koszt wykonania skutecznej ochrony przeciwprzepięciowej. W tradycyjnie wykonanej tradycyjnej instalacji odgromowej odstęp separacyjny może wynieść nawet 2 metry (dokładna odległość uzależniona jest od wielu czynników i należy ją wyliczyć).

Warto wiedzieć, że odstęp separacyjny można zmniejszyć stosując dodatkowe połączenia wyrównawcze, ekrany itp. (niestety dochodzi koszt dodatkowych obliczeń, materiałów i robocizny). W takiej sytuacji godną rozważenia alternatywą może być zastosowanie przewodów wysokonapięciowych np. Przewód izolowany wysokonapięciowy 300.1 /30000199/ /bębnowy/.

Dzięki któremu odstęp separacyjny zmniejszamy nawet do 75 cm. UWAGA! W zależności od producenta i wersji materiałowej przewody wysokonapięciowe zapewniają różne odstępy separacyjne.

Infografika - Jak wykonać bezpieczną i trwałą instalację odgromową?