Dlaczego ochrona przeciwprzepięciowa jest nieskuteczna?

Ogranicznik przepięć B+C Typ 1+2 3P 30kA 1,5kV KSD-T1+T2 275/180 3P 23921 – KANLUX |

Co sądzisz o tym , wiem że to jest KANLUX, ale PEN ma papiery certyfikaty linia napowietrzna od słupa max 10m.

Bo nikt się do niej nie przykłada. Brak jasnych wytycznych dla każdego jak jest to i to ma być tak, a jak tak jest tak musi być. Jak by się mądre głowy zebrały różnych producentów i pochylili by się nad jednym zagadnieniem jestem ciekawy ile by było różnych zdań na to samo. Ile punktów widzenia tyle punktów siedzenia. Od u nas tak musi być w Polsce.

Analizę należy zacząć od podstaw. 
Pierwszym tematem do poruszenia jest to, że większość projektów instalacji elektrycznej jest po prostu podkładką, bo projekt musi być. Mało kto tak na poważnie go analizuje, a co dopiero projektuje. Jest to spowodowane w głównej mierze ceną. Taki kompletny projekt wszystkich instalacji elektrycznych i teletechnicznych kosztuje pewnie grubo powyżej 10 tyś złotych, gdzie gotowce znajdą się za kilka tyś. Co wybierze nieuświadomiony inwestor? Na pewno ten tańszy. Wiąże się to nie tylko z ceną projektu, ale też z tym że przy tym droższym projekcie trzeba wykonać instalację zgodnie z projektem, a ta instalacja jest na pewno sporo droższa od tej którą projektant "przewidział" w tanim projekcie bez zagłębiania się w szczegóły. 

Kolejna sprawa to ta, że często instalator wykonuje instalację bez spoglądania w projekt, po swojemu. Tu wchodzi temat wiedzy instalatora na temat ochrony przeciwprzepięciowej. Ochronnik przepięć jest wymagany, ale przepisy są ogólne więc jest sporo niedomówień i co jak powinno być. Wracając do kompetencji instalatora. Jeśli posiada szeroką wiedzę na temat ochrony przeciwprzepięciowej, to zapewne wyperswaduje inwestorowi jak to powinno wyglądać i że powinien być projekt, a więc małe kółko już mamy. A jeśli instalator jest niewykwalifikowany w tym temacie, to nawet nie wspomni o KOMPLETNEJ (łącznie z teletechniką i odpowiednim stopniowaniem zabezpieczeń przeciwprzepięciowych) ochronie przeciwprzepięciowej. Warto jeszcze tu dodać, że nie zawsze są zachowane zalecenia producenta co do montażu. Istotna jest tu długość przewodu PE oraz dobór odpowiedniego ochronnika przepięć do sieci zasilającej. 

Następny etap to podejście inwestora. Może przecież powiedzieć, że przez 20 lat były burze i nigdy nic mu się nie uszkodziło i nie przesadzaj pan z taką ilością zabezpieczeń przeciwprzepięciowych. Problem tu jest taki, że może się nie udać przekonać takiej osoby do zmiany podejścia. Nawet argumenty, że dawniej urządzenia RTV AGD nie miały elektroniki i dużo lepiej reagowały przepięcia. 

Jest jeszcze sprawa ubezpieczenia domu od przepięć i wypłaty odszkodowań. Często w zapisach ubezpieczycieli użyte jest sformułowanie podobne do tego: "Instalacja musi być wykonana zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami prawa". Pod tym zdaniem kryje się to, że jeśli nie będzie wykonanej kompletnej instalacji przeciwprzepięciowej to możemy wam odmówić wypłaty odszkodowania. Jeśli również to nie trafia do klienta, to pozostaje poinformować że ta jedna przepięciówka w rozdzielnicy to jest tylko po to, aby instalacja była zgodna z prawem, a nie żeby zapewniała ochronę. 

A tak na koniec warto wspomnieć o braku kontroli wykonanej instalacji elektrycznej. Oczywiście trzeba wykonać odpowiednie pomiary i podpisać oświadczenia itp, ale świadectwo kwalifikacji SEP jest stosunkowo łatwo zdobyć w porównaniu z wiedzą jaką trzeba posiąść aby wykonywać poprawne i bezpieczne instalacje. 

Do tego wszystkiego dochodzą tematy które po krótce i w prosty sposób opisał @boss, więc nie będę przepisywał.

Ostatnio używałem analogii do samochodów. Tu też się taką posłużę. Dbając o bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego, są organizacje które wymagają jakiś minimalnych systemów bezpieczeństwa aby dopuścić nowy samochód do produkcji. Te wymagania są coraz to większe. Podobnie jest w instalacjach elektrycznych (kiedyś nie było wymagań odnośnie wyłączników różnicowo-prądowych oraz zabezpieczeń przeciwprzepięciowych) ale cały proces trwa dużo dłużej. Dodatkowo ciężko wpłynąć na istniejące instalacje elektryczne. Stosunkowo rzadko się je wymienia i wiąże się to z dużą inwestycją, a ciężko zapłacić dużo za coś, czego nie widać (niestety pieniądze wydają głównie oczy i chęć posiadania czegoś fajnego, zaimponowania komuś). Ładny nowy/używany samochód może kosztować 100 tysięcy, ale na instalację elektryczną mało kto tyle przeznaczy, bo można zrobić ją za 15 tysięcy.

Moje zdanie podobne, nie jest tak że się nie zgadzam ze wszystkim. Ale ze dużo się pisze nie jest oznakę wiedzy, ale zawsze do brzegu bo to okrążenie trekingowe. A ja nadal czekam na info co go tak kontuzjowało (podpowiem) w nowym deweloperskim budynku wielorodzinnym w nowiutkim mieszkaniu III-ci kwartał tego roku.

Odpowiedź nie jest prosta. 
Na skuteczność ochrony ma bardzo wiele czynników. Ochrona od przepięć to nie element, warystor czy iskiernik. To system składający się z wielu elementów. Ma na to nawet wpływ sam budynek, jego instalacje i sposób wykonania.
Moim zdaniem pierwszy i największy błąd to w 99,99% przypadków nikt przy tworzeniu projektu sie nad tym zagadnieniem nie skupia. Wstawia się ochronnik do rozdzielnicy i temat "załatwiony". A to g.... prawda.
A w przypadku budownictwa mieszkaniowego wygląda to jeszcze gorzej, bo tam często w ogóle nie ma projektu. Ochronnik nie zapewni ochrony. Bardzo często w domu/mieszkaniu stosowane są dwustopniowe ochronniki (w jednej obudowie). Sam je stosuję. Ale to nie jest taka sama ochrona jak zastosowanie dwóch osobnych ochronników oddalonych od siebie. 

Z moich obserwacji wynika, że najczęstszymi problemami/błędami są:
- brak uziemienia lub słabe uziemienie
- instalowanie nie wszystkich stopni ochrony
- nieprawidłowe instalowanie elementów zabezpieczających
- nieprawidłowy dobór elementów zabezpieczających
- nieprawidłowo wykonana instalacja w obiekcie
- i chyba główny grzech - brak analizy zagrożeń i projektu systemu ochrony

Pamiętać należy, że zaburzenia nadnapięciowe to nie tylko wyładowania atmosferyczne, to też elektrostatyka, zaburzenia komutacyjne, to przepięcia między sieciami (między instalacjami) oraz przepięcie między żyłowe symetryczne lub asymetryczne. 
Tak jak jedna mąka nie nadaje się do pieczenia każdego chleba, tak nie ma jednego rozwiązania poruszanego problemu. 

A to wszystko wynika z braku wiedzy, braku świadomości i wykonawców i inwestorów.