Instalacja elektryczna w domu pasywnym wymaga szczególnej uwagi i dbałości o detale, które mogą mieć istotny wpływ na jego późniejszą efektywność energetyczną. Dom pasywny charakteryzuje się bardzo niskim zapotrzebowaniem na energię użytkową, dlatego każdy element instalacyjny musi być zaprojektowany i wykonany z myślą o minimalizacji strat ciepła. W tym artykule omówimy kluczowe aspekty instalacji elektrycznej w domu pasywnym oraz przyjrzymy się, jaką rolę odgrywają w takim domu przewody, puszki instalacyjne, oraz oświetlenie.
Szczelna instalacja elektryczna
W domach pasywnych, gdzie priorytetem jest minimalizacja strat ciepła, szczególną uwagę należy zwrócić na zachowanie szczelności przegród budowlanych. Podczas wykonywania instalacji elektrycznej, wykonanie otworów na przewody, gniazdka i łączniki w ścianach zewnętrznych może prowadzić do powstawania mostków termicznych, przez które ucieka ciepło.
Aby tego uniknąć, podobnie jak szczeliny wokół okien i drzwi zewnętrznych — wymagają dodatkowego uszczelnienia dedykowanymi do tego celu taśmami, folią czy pianką poliuretanową.
W skład instalacji elektrycznej budynku wchodzą następujące elementy:
- rozdzielnica główna (tablica rozdzielcza),
- przewody,
- puszki instalacyjne,
- gniazdka ścienne,
- łączniki instalacyjne.
- Przewody, które układane są w ścianach, wraz z gniazdkami i łącznikami, tworzą obwody elektryczne.
Przewody instalacyjne w domach pasywnych powinny być prowadzone w sposób minimalizujący ingerencję w warstwę izolacyjną budynku, ponieważ wiadomo, że nie wszystkie elementy instalacyjne mogą zostać wykonane w ścianach działowych. W przypadku ścian zewnętrznych w konstrukcji drewnianej szkieletowej, jeśli nie można uniknąć przebijania folii paroizolacyjnej, miejsca te muszą być starannie uszczelnione, aby z zapobiec utracie ciepła.
W przypadku wiercenia otworów w ścianie z pustaków ceramicznych zmniejszamy grubość przegrody zewnętrznej budynku oraz doprowadzamy się do otwarcia komór powietrznych w tych cegłach. W takiej sytuacji zimne powietrze z zewnątrz może przedostawać się do danego pomieszczenia przez otwory w puszce, co powoduje
wyraźny spadek temperatury w okolicy puszki – choć możemy tego nie dostrzegać, to ten błąd uwiarygodni nam badanie kamerą termowizyjną (a jeszcze lepiej badanie szczelności budynku metodą bloower door).
Ponadto, warto rozważyć zastosowanie instalacji bezpuszkowej, która, choć droższa, minimalizuje ryzyko powstawania mostków cieplnych i zwiększa estetykę oraz funkcjonalność wnętrz.
Instalacja bezpuszkowa polega na prowadzeniu kabli bezpośrednio od rozdzielnicy do punktów odbioru prądu, eliminując konieczność stosowania puszek rozgałęźnych. Dzięki temu zmniejsza się liczba otworów w przegrodach zewnętrznych, co ogranicza straty ciepła. Ściany bez puszek są bardziej estetyczne i umożliwiają elastyczne rozmieszczenie punktów elektrycznych.
Wydajne i bezpieczne komponenty instalacji elektrycznej w domu pasywnym
Każdy element instalacji elektrycznej w domu pasywnym powinien charakteryzować się wysoką jakością wykonania i niezawodnością. Składa się ona z kilku podstawowych komponentów: złącza, rozdzielnicy głównej oraz obwodów zasilających, które prowadzą do punktów odbioru, takich jak gniazdka i punkty świetlne.
W przypadku domów pasywnych często rezygnuje się z wykonywania ogrzewania wodnego na rzecz rozwiązań elektrycznych, takich jak kable, maty elektryczne, grzejniki panelowe elektryczne.
Takie budynki, z uwagi na niskie zapotrzebowanie na energię, mają możliwość pokrycia większości potrzeb energetycznych z własnej instalacji fotowoltaicznej, pod warunkiem jej właściwego usytuowania w kierunku południowym. Warto jednak mieć tą świadomość, że w naszym klimacie w okresie zimowym — uzysk energii słonecznej na połaci południowej zmniejsza się.
Zgodnie z obowiązującymi normami, instalacja elektryczna w domach pasywnych musi być trójprzewodowa dla odbiorników jednofazowych (przewód fazowy L, przewód neutralny N, przewód ochronny PE) i pięcioprzewodowa dla odbiorników trójfazowych (przewody fazowe L1, L2, L3, przewód neutralny N, przewód ochronny PE).
Dzięki temu można zapewnić najwyższy standard bezpieczeństwa i efektywności energetycznej. Co więcej, zastosowanie systemów zarządzania energią integrowanych z domowymi urządzeniami elektrycznymi — pozwoli na optymalizację zużycia energii w czasie rzeczywistym, co przekłada się na jeszcze większe oszczędności i lepszą efektywność całej instalacji.
Rozdzielnica główna w domu pasywnym
Rozdzielnica główna odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu instalacją elektryczną w domu pasywnym. Nowoczesne domy pasywne są często wyposażone w wiele urządzeń elektrycznych i systemów, takich jak klimatyzacja, alarmy, monitoring, instalacje fotowoltaiczne, zewnętrzne rolety przeciwsłoneczne, stacja ładowania pojazdów elektrycznych oraz systemy smart home.
Dlatego rozdzielnica musi być odpowiednio rozbudowana, aby umożliwić bezpieczne i efektywne zarządzanie obwodami zasilającymi poszczególne urządzenia.
Zaleca się, aby projektowanie i instalacja rozdzielnicy głównej była przeprowadzana przez osoby z uprawnieniami. Właściwie zaprojektowana rozdzielnica z odpowiednimi atestami, zapewni nie tylko bezpieczeństwo, ale także umożliwi przyszłą rozbudowę systemu bez konieczności wykonywania kosztownych przeróbek. Dlatego rozdzielnica powinna być wykonana w odpowiednio dużej obudowie — zbyt ciasne upakowanie zainstalowanych w tej obudowie elementów może powodować ich przegrzewanie.
Energooszczędne oświetlenie — jak zaplanować w domu pasywnym?
Oświetlenie odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu komfortu użytkowania domu pasywnego, a także w optymalizacji zużycia energii. W domach pasywnych zaleca się stosowanie energooszczędnych źródeł światła, takich jak lampy LED, które charakteryzują się wysoką wydajnością i długą żywotnością. Odpowiednie rozmieszczenie lamp pozwala na optymalne oświetlenie pomieszczeń przy minimalnym zużyciu energii.
Warto zainstalować zarówno oświetlenie ogólne, zapewniające widoczność w całym pomieszczeniu, jak i oświetlenie funkcjonalne, umożliwiające wykonywanie konkretnych czynności, na przykład nad blatem kuchennym czy biurkiem w gabinecie.
Korzystanie z inteligentnych systemów zarządzania oświetleniem (smart home) pozwala na jeszcze lepszą optymalizację zużycia energii i dostosowanie parametrów oświetlenia do indywidualnych potrzeb domowników. Z doświadczenia wiem, że często lepiej zamontować kilka lamp o mniejszej mocy jednostkowej, niż jedną o dużej mocy. Prowadzi to do poprawy oświetlenia pomieszczenia oraz do redukcji kosztów związanych z poborem prądu.
Co więcej, w domach pasywnych dużą rolę odgrywa światło słoneczne. Przemyślane rozmieszczenie okien, zwłaszcza od strony południowej, pozwala na maksymalne wykorzystanie naturalnego światła dziennego, co redukuje potrzebę korzystania ze sztucznego oświetlenia.
W okresie jesienno-zimowym słońce dogrzeje wnętrze, co spowoduje oszczędności na używaniu systemu grzewczego. Przez cały rok natomiast wpadające do pomieszczeń promienie słoneczne redukują potrzebę korzystania ze sztucznego światła. To prosta droga do oszczędności.
Bezpieczny i ekonomiczny dom pasywny — podsumowanie
instalacja elektryczna w domu pasywnym wymaga szczególnej uwagi na detale i precyzję wykonania. Kluczowe jest zapewnienie szczelności i minimalizacja strat ciepła przy jednoczesnym zachowaniu najwyższych standardów bezpieczeństwa i efektywności energetycznej.
Wybór odpowiednich komponentów, staranne wykonanie rozdzielnicy głównej oraz zastosowanie energooszczędnych źródeł światła to podstawowe kroki w kierunku optymalizacji instalacji elektrycznej w domu pasywnym. Dzięki temu dom pasywny będzie nie tylko komfortowy, ale także przyjazny dla środowiska i ekonomiczny w eksploatacji.
Komentarze (0)