Na etapie projektowania budynku coraz częściej możemy usłyszeć o rozwiązaniach, które czynią nasz dom inteligentnym. Mówimy tutaj o budynku, który zapewni nam bezpieczeństwo, niskie koszty eksploatacji i będzie wykonywać za nas część domowych obowiązków. Ale czym jest dom inteligentny?
Czym jest inteligentny dom?
Inteligentny dom to integracja domowych instalacji tak, aby można było nimi sterować z jednego przycisku, panelu w pokoju lub zdalnie. Instalacje te mogą komunikować się ze sobą, by działały razem i przede wszystkim – by lepiej służyły domownikom.
Inteligentny dom – z kablem czy bez?
Decydując się na zastosowanie osprzętu elektroinstalacyjnego do sterowania domem, musimy w pierwszej kolejności zadecydować, czy wybieramy rozwiązania przewodowe, czy bezprzewodowe. W wariancie przewodowego sterowania domem, sterowanie odbywa się bezpośrednio, przy użyciu sensorów przyciskowych, paneli dotykowych lub zdalnie przez internet, np. przy wykorzystaniu odpowiedniego przewodu systemowego typu KNX/EIB czy uzupełniającej żyły zwykłego przewodu, poprowadzonej równolegle do instalacji elektrycznej – czyli zamiast zwykłego przewodu trójżyłowego układamy czterożyłowy.
Komunikację przewodową warto wykonać na etapie układania instalacji elektrycznej – w wykończonym pomieszczeniu dołożenie dodatkowego przewodu jest dość kłopotliwe. Dlatego w istniejącym domu lepiej sprawdzi się automatyka bezprzewodowa – wówczas komunikacja między urządzeniami a centralą wykonawczą odbywa się za pomocą fal radiowych.
Oświetlenie w inteligentnym domu
Oświetlenie jest jednym z najważniejszych elementów w domu, tworzy nastrój do pracy, nauki czy rozrywki. Dlatego automatycznie działające oświetlenie, którym możemy zdalnie sterować lub ustawić tak, aby włączać je i wyłączać w odpowiednich momentach, to jedno z wielu rozwiązań, które można zastosować w inteligentnym domu.
Sterowanie oświetleniem musi być zaplanowane jak najwcześniej, najlepiej na etapie wykonywania instalacji elektrycznej w domu. Zyskamy wtedy możliwość rozplanowania punktów świetlnych, rozmieścimy włączniki światła oraz czujniki ruchu.
Elementy systemu sterowania oświetleniem w takim przypadku mogą zostać zainstalowane w puszkach podtynkowych w postaci tzw. instalacji rozproszonej lub scentralizowanej, w głównej rozdzielni elektrycznej. Stosując włączniki światła przeznaczone do inteligentnych budynków, zyskujemy możliwość zdalnego sterowania oświetleniem z poziomu pilota lub aplikacji. Ustawimy domyślne sceny świetlne, zdefiniujemy zarówno pojedyncze punkty, jak i całe grupy oświetleniowe. Istnieją również systemy pozwalające na uruchamianie oświetlenia na podstawie informacji pobieranych przez czujniki zmierzchu czy ruchu.
Rolety i okna pod kontrolą
Podobnie jak kwestię oświetlenia możemy rozwiązać sterowanie wyposażeniem w domu, np. roletami bądź oknami. Rolety mogą być automatycznie opuszczane w całym domu w chwili uzbrajania alarmu i odwrotnie – podnosić się, gdy alarm zostanie wyłączony. Warunkiem koniecznym jest wyposażenie rolet w dedykowane siłowniki – tymi możemy sterować manualnie, poprzez włącznik ścienny lub zdalnie, z poziomu aplikacji.
Te drugie mają możliwość pracy w trybie harmonogramu dobowego. Aby chronić dom inteligentny zarówno przed nadmiernymi stratami ciepła, jak i przed nadmiernym nasłonecznieniem, można zaprogramować ich pracę w taki sposób, aby podnosiły się i opuszczały o określonych porach. System ten można uzupełnić o montaż elektrycznych siłowników okiennych. Rozwiązanie to jest szczególnie praktyczne w oknach dachowych i przy dużych przeszkleniach. Dzięki niemu można np. automatycznie otwierać okna o określonej porze dnia, czy zamykać je po wyjściu z domu.
Uzupełnieniem elektrycznych siłowników są kontaktrony, czyli magnetyczne czujniki otwarcia okna. Próba otworzenia okna w trakcie uzbrojenia alarmu powoduje przerwanie obwodu elektromagnetycznego i natychmiastowe uruchomienie alarmu. Mogą również wstrzymać pracę centrali mechanicznej, gdy któryś z domowników zdecyduje się przewietrzyć pokój.
Sterowanie temperaturą w domu inteligentnym
Aby zarządzać temperaturą w każdym pomieszczeniu, inteligentny dom musi być wyposażony w termostaty elektroniczne lub siłowniki na rozdzielaczach grzewczych podłączonych do listwy zasilającej. Zarówno termostaty elektroniczne, jak i listwy zasilające wymagają wpięcia do sterownika Wi-Fi, który daje nam możliwość obniżania temperatury po wyjściu z domu i jej podwyższania przed powrotem.
Aby móc sterować źródłem ciepła, np. pompą ciepła lub gazowym kotłem kondensacyjnym, warto wyposażyć je w fabryczny lub zewnętrzny sterownik. Aby płynnie dostosować moc grzewczą do aktualnych potrzeb cieplnych budynku, sterownik warto uzupełnić o elektroniczny regulator pogody. Mierzy on temperaturę po stronie czujnika zewnętrznego i dostosowuje temperaturę wody zasilającej względem tzw. krzywej grzewczej.
Dostosowuje ona parametry instalacji, liniowo do występujących w budynku strat ciepła – im niższa temperatura na zewnątrz, tym wyższa temperatura wody grzewczej. Dzięki wykorzystaniu regulatora pogodowego nie występuje ryzyko przegrzewu pomieszczeń, co ma szczególne znaczenie dla ogrzewania podłogowego – które cechuje duża bezwładność cieplna. W przypadku tradycyjnych instalacji na paliwo stałe temperaturą wody grzewczej możemy sterować przy wykorzystaniu regulatora pogodowego, zaworu mieszającego lub bufora.
Wiele rzeczy naprawdę przydatne i sam bym sobie zamontował, ale też jest wiele rozwiązań zupełnie niepotrzebnych takich jak np. inteligentna lodówka, a przynajmiej dla mnie.