Najlepsze szybkozłączki do przewodów linkowych – porównanie WAGO, Simet i Elektroplast

Czym są przewody linkowe i dlaczego wymagają specjalnych złączek?

Przewody linkowe, zwane również wielodrutowymi, to przewody o elastycznym rdzeniu złożonym z wielu cienkich drucików skręconych w jedną żyłę. Charakteryzują się dużą giętkością, dzięki czemu sprawdzają się wszędzie tam, gdzie okablowanie narażone jest na drgania, częste zginanie czy wielokrotne podłączanie i odłączanie urządzeń. W odróżnieniu od przewodów jednodrutowych (tzw. drutów), linki nie nadają się do klasycznych zacisków śrubowych – pojedyncze włókna mogą się rozwarstwiać, a nacisk śruby uszkadza delikatne druciki. Z tego powodu stosuje się specjalne szybkozłączki do przewodów linkowych, które zapewniają:

• stabilny i trwały kontakt elektryczny,
• ochronę przed przegrzewaniem się połączenia i iskrzeniem,
• łatwy montaż i demontaż przewodów bez użycia narzędzi,
• większe bezpieczeństwo użytkowników i instalacji.

Dobrze dobrana szybkozłączka do przewodów linkowych to nie tylko kwestia wygody, ale przede wszystkim bezpieczeństwa. Elementy te muszą być zgodne z normami (np. PN-EN 60998 czy PN-EN 60947), które określają wymagania dla połączeń przewodów w instalacjach niskonapięciowych. W praktyce oznacza to, że złączki powinny przejść odpowiednie testy wytrzymałości mechanicznej i elektrycznej, mieć certyfikaty jakości (ENEC, VDE, UL itp.) oraz gwarantować pewność połączenia nawet w trudnych warunkach pracy.

WAGO – szybkozłączki: modele, parametry, wygoda montażu

Model WAGO 221 to jedna z najpopularniejszych złączek tego typu na rynku. Ich główną zaletą jest mechanizm sprężynowy z pomarańczową dźwignią, który eliminuje potrzebę stosowania jakichkolwiek narzędzi przy łączeniu przewodów. Wystarczy unieść dźwignię, wsunąć odizolowany przewód i opuścić dźwignię – połączenie jest gotowe. Ważne cechy WAGO 221 to:

• błyskawiczny montaż i demontaż przewodów bez użycia śrubokręta,
• możliwość pracy zarówno z przewodami w tulejkach, jak i bez nich,
• kompaktowe wymiary (co jest istotne w przypadku małych puszek instalacyjnych),
• przezroczysta obudowa umożliwiająca wizualną kontrolę czy przewód został prawidłowo zamocowany,
• liczne certyfikaty zgodności z normami międzynarodowymi (m.in. ENEC, VDE, UL).

WAGO 221 występuje w wariantach 2-, 3- i 5-torowych (na dwa, trzy lub pięć przewodów). Złączki te obsługują szeroki zakres przekrojów: standardowe modele (seria 221-41x) przyjmują przewody od 0,14 mm² do 4 mm² i są przystosowane do obciążeń do 32 A, natomiast większe wersje (seria 221-6xx) obsługują przekroje do 6 mm², przy prądzie do ok. 41 A. Napięcie znamionowe wynosi 450 V dla obu serii. Charakterystyczna obudowa z przezroczystego poliwęglanu i pomarańczowa dźwignia są znakiem rozpoznawczym tych złączek.

Warto też uwzględnić odmianę przelotową — WAGO 221-2411, dwu-torową złączkę inline z dźwigniami, obsługującą przewody od 0,2 do 4 mm², napięcie 450 V i prąd do 32 A.

@WAGO oferuje także rozwiązania specjalistyczne zwiększające uniwersalność swoich złączek. Przykładem są osłony żelowe WAGO Gelbox, kompatybilne ze złączkami serii 221 oraz 2273. Umożliwiają one bezpieczne stosowanie szybkozłączek w środowiskach narażonych na wilgoć – po umieszczeniu złączki w wypełnionym żelem pojemniku uzyskujemy ochronę na poziomie IPX8. Oznacza to, że połączenie jest całkowicie zabezpieczone przed wodą i może nawet wytrzymać stałe zanurzenie. Takie rozwiązanie sprawdza się np. na zewnątrz budynków, w ogrodach, instalacjach oświetleniowych narażonych na deszcz czy w miejscach o podwyższonej wilgotności (łazienki, baseny itp.). Co ważne, Gelbox nie utrudnia późniejszego dostępu do połączeń – w razie potrzeby puszkę żelową można otworzyć i ponownie zamknąć, zachowując wysoki stopień ochrony przed wilgocią. Co więcej, WAGO oferuje praktyczne adaptery montażowe, które usprawniają instalację i organizację przewodów:

• Adapter 221-509 (z odciążeniem przewodów) — przeznaczony dla złączek 10-przewodowych serii 221 (4 mm²), montowany śrubowo; zapewnia mechaniczne odciążenie przewodów, co redukuje naprężenia na połączeniach.
• Adapter 221-500 — pozwala na zamontowanie złączek 2-, 3- i 5-przewodowych (serii 221) na szynie DIN-35 lub na płycie; pomaga uporządkować instalację i ułatwia konserwację.

Simet – rozwiązania dla przewodów: SCL i inne serie

Simet to polski producent osprzętu elektrotechnicznego, we współpracy z amerykańską firmą Ideal Industries, wprowadził na rynek serię złączek szybkomontażowych Simet SCL (IDEALNA Szybkozłączka). Rozwiązanie to zyskało uznanie wśród instalatorów jako wysokiej jakości alternatywa dla złączek WAGO. Szybkozłączki SCL również wykorzystują mechanizm sprężynowy z dźwignią, co pozwala na błyskawiczne łączenie przewodów linkowych oraz jednodrutowych bez użycia narzędzi.

Najważniejsze zalety Simet SCL:

• beznarzędziowy montaż dzięki sprężystemu mechanizmowi z dźwignią – podobnie jak w WAGO, podnosimy dźwignię, wkładamy przewód i opuszczamy dźwignię,
• możliwość wprowadzania przewodów sztywnych (jednodrutowych) bez podnoszenia dźwigni – innowacyjna konstrukcja zacisku pozwala wsunąć taki przewód bezpośrednio, co przyspiesza pracę,
• oznaczenia i kolorystyka – obudowy są przezroczyste, a dźwignie w serii SCL mają kolor niebieski (co odróżnia je wizualnie od pomarańczowych WAGO), dostępne są warianty 2-, 3- i 5-torowe (oznaczone jako SCL2, SCL3, SCL5),
• wysoka odporność na temperaturę i drgania – producent deklaruje, że materiały użyte do produkcji (m.in. wytrzymały poliketon) zapewniają odporność termiczną nawet do 105°C oraz brak odkształceń czy pęknięć obudowy pod wpływem naprężeń mechanicznych,
• wbudowane otwory testowe – ułatwia to kontrolę poprawności połączenia oraz pomiar napięcia w dowolnym momencie, nawet gdy przewody są już zapięte w puszce.

Parametry elektryczne złączek Simet SCL są porównywalne z WAGO: obsługują one przewody do 4 mm² przekroju i prądy do 32 A przy napięciu do 450 V. Minimalny przekrój wynosi około 0,2 mm² dla drutu oraz 0,14 mm² dla linki (0,14 mm² zaleca się jednak zaciskać w tulejce). Wszystkie złączki SCL są wielorazowego użytku – można je bez problemu rozpinać i spinać ponownie, co sprawdza się przy modernizacji instalacji. W serii IDEALNA dostępne są ponadto inne rodzaje złączek Simet: np. seria SCP (złączki wtykowe typu push-in do szybkiego łączenia przewodów bez dźwigni) czy SCS (złączki przelotowe do przedłużania przewodów), jednak w kontekście przewodów linkowych i szybkiego montażu to właśnie seria SCL jest najczęściej wybierana przez elektryków.

Elektroplast – szybkozłączki CMK i ich kompatybilność z przewodami

Firma Elektro-Plast Opatówek również oferuje własne szybkozłączki do przewodów wielodrutowych, oznaczone serią CMK. Wyróżniają się one bardzo prostą, solidną budową i atrakcyjną ceną, co czyni z nich popularny wybór do instalacji domowych oraz mniej wymagających zastosowań półprofesjonalnych. Złączki CMK działają na podobnej zasadzie, co wcześniej opisane produkty – posiadają przezroczystą obudowę oraz dźwignię zaciskową ułatwiającą montaż (dźwignie w zależności od modelu są kolorowe, np. szare, czerwone lub zielone). Montaż jest beznarzędziowy dzięki mechanizmowi sprężynowemu z dźwignią, a obudowa z poliamidu jest samogasnąca (nie rozprzestrzenia płomienia).

Charakterystyka złączek Elektroplast CMK:

• Zakres obsługiwanych przewodów: dla przewodów sztywnych (drut) od ok. 0,2 mm² do 2,5 mm², a dla wielodrutowych (linka) od 0,5 mm² do 4 mm². Oznacza to, że bardzo cienkie linki (poniżej 0,5 mm²) mogą wymagać uprzedniego zaciśnięcia w tulejce lub skorzystania z innego typu złączki. Maksymalny przekrój 4 mm² jest osiągalny przy zastosowaniu linki z tulejką.
• Parametry elektryczne: standardowe modele CMK są przystosowane do prądu do 32 A i napięcia do 450 V, co pokrywa większość typowych obwodów domowych i budynkowych.
• Sposób montażu: mechanizm z dźwignią blokującą (analogicznie jak w WAGO i Simet) – nie ma potrzeby skręcania śrub ani użycia praski do tulejek. Producent podkreśla, że nie ma konieczności zarabiania końcówek przewodów linkowych, co oznacza, że można wpiąć linkę bez tulejki. Oczywiście zastosowanie tulejki jest nadal zalecane w pewnych sytuacjach.
• Zastosowanie: złączki CMK są przeznaczone głównie do instalacji wewnętrznych (stopień ochrony obudowy to IP20 – brak zabezpieczenia przed wilgocią, jak w większości złączek tego typu). Świetnie sprawdzają się w puszkach łączeniowych, na przykład przy łączeniu przewodów oświetleniowych, gniazd, wyłączników itp. Ze względu na niską cenę i prostotę, często wykorzystywane są w masowych realizacjach deweloperskich oraz przez hobbystów przy drobnych projektach elektrycznych.

Na korzyść rozwiązań Elektroplast przemawia łatwa dostępność na rynku – złączki te są szeroko dostępne w hurtowniach elektrycznych i marketach budowlanych w Polsce. Asortyment obejmuje różne warianty torów (najczęściej 2, 3, 4 i 5-torowe, o oznaczeniach CMK-622, 623, 624, 625 – odpowiadających liczbie zacisków), a także złączki przelotowe dwuczęściowe (np. CMK-642, 643 do łączenia dwóch przewodów końcami). Pod względem działania i parametrów seria CMK spełnia te same normy co konkurenci, choć należy pamiętać, że przy najwyższych dopuszczalnych obciążeniach (blisko 32 A) warto kontrolować temperaturę połączenia – niższa cena często idzie w parze z nieco mniejszym zapasem bezpieczeństwa. Niemniej, przy prawidłowym użytkowaniu i w typowych warunkach, szybkozłączki te zapewniają trwałe i pewne połączenie.

Szybkozłączki a bezpieczeństwo instalacji – na co zwrócić uwagę?

Podczas doboru złączek do przewodów linkowych należy uwzględnić kilka czynników:

1. Przekrój przewodów – każda szybkozłączka ma określony zakres (np. 0,14–4 mm²). Montaż przewodu o przekroju poza deklarowanym zakresem grozi luźnym stykiem, przegrzewaniem się złącza, a w skrajnym przypadku stopieniem elementów złączki lub nawet pożarem. Zawsze dobierajmy złączkę odpowiednią do średnicy żyły przewodu – zarówno zbyt gruby, jak i zbyt cienki przewód może być problemem.
2. Prąd obciążenia – większość popularnych modeli pracuje do 32 A (co odpowiada mniej więcej maksymalnemu obciążeniu obwodów 230 V zabezpieczonych bezpiecznikiem 16 A lub nawet 20 A). Jeśli planujemy łączyć obwód o większym natężeniu prądu (np. zasilanie urządzeń o mocy kilkunastu kilowatów, instalacje przemysłowe), lepiej sięgnąć po bardziej wyspecjalizowane złącza przemysłowe lub listwy przykręcane o wyższych amperażach.
3. Warunki pracy – w instalacjach narażonych na wilgoć i pył czy czynniki atmosferyczne, zwykłe złączki o stopniu ochrony IP20 mogą nie wystarczyć. W takich przypadkach należy wybierać modele o wyższym stopniu ochrony lub zastosować dodatkowe zabezpieczenia (np. wspomniane osłony żelowe WAGO Gelbox dla środowisk wilgotnych). Szybkozłączki są przeznaczone głównie do montażu w puszkach, więc same w sobie zwykle nie są pyłoszczelne ani wodoodporne – ochronę zapewnia obudowa puszki. Gdy puszka może być zalewana wodą, konieczne jest użycie rozwiązań specjalnych.
4. Temperatura – w obwodach o dużym nagrzewaniu przewodów (np. przy długotrwałym przepływie dużego prądu blisko górnej granicy dopuszczalnej, w miejscach o ograniczonej wentylacji), warto stosować złączki o podwyższonej odporności termicznej. Między innymi Simet SCL mają zadeklarowaną odporność materiałów do 105 °C.
5. Normy i certyfikaty – warto upewnić się, czy wybrane produkty pochodzą od renomowanych producentów i posiadają wymagane certyfikaty (np. znak CE, certyfikaty ENEC/VDE na rynek europejski itp.). Informacje o zgodności z normami PN-EN powinny być dostępne w dokumentacji technicznej złączek. Certyfikaty dają nam pewność, że produkt został sprawdzony pod kątem bezpieczeństwa przez niezależne laboratoria.

Tulejki – kiedy są potrzebne i jak wpływają na dobór złączki?

Tulejki kablowe (końcówki zaciskowe na przewody linkowe) to dodatkowe elementy, które zaciska się na odizolowanym końcu linki, aby zapobiec jej rozwarstwianiu. Stosowanie tulejek w połączeniu z szybkozłączkami nie jest co prawda wymagane przez producentów (wręcz podkreślają oni, że ich złączki radzą sobie z linkami bez tulejek), ale w wielu przypadkach jest to dobra praktyka zwiększająca niezawodność połączenia.

Kiedy szczególnie warto używać tulejek?

• w rozdzielnicach narażonych na wibracje,
• w obwodach o dużym obciążeniu prądowym,
• w instalacjach przemysłowych i awaryjnych,
• przy połączeniach śrubowych.

Warto pamiętać, że stosowanie tulejek ułatwia również przyszłą modernizację – przewód można wielokrotnie wypinać i wpinać bez ryzyka jego uszkodzenia. Należy jednak pamiętać, że zastosowanie tulejki zwiększa nieco średnicę końcówki przewodu. Jeśli więc planujemy użyć tulejek, upewnijmy się, że wybrana szybkozłączka ma zakres obejmujący również tę nieznacznie większą średnicę. Producenci często osobno podają maksymalny przekrój linki z tulejką – np. dla Simet SCL maks. 4 mm² z tulejką.

Porównanie: WAGO vs Simet vs Elektroplast

Przykłady zastosowania szybkozłączek

źródło: https://www.wago.com/pl/technika-laczeniowa/zlaczki_instalacyjne-221

WAGO 221 – instalacje oświetleniowe w mieszkaniach i biurach, szybkie modyfikacje w puszkach rozgałęźnych, montaż rozdzielnic.

źródło: https://www.simet.com.pl/produkty/szybkozlaczka-z-dzwignia-do-linek-i-drutow-024-mm%C2%B2-3-torowa-opak-10-szt/

Simet SCL – instalacje w budynkach użyteczności publicznej, automatyka, szafy sterownicze.

źródło: https://www.elektro-plast.pl/oferta/zlaczki-i-odgalezniki/cmk

Elektroplast CMK – instalacje domowe, projekty hobbystyczne, proste modernizacje istniejących obwodów.

Jak wybrać najlepsze szybkozłączki? – praktyczne wskazówki

• Dla instalatora pracującego w terenie – najlepsze będą WAGO 221, dzięki szybkości montażu. WAGO to również marka globalnie rozpoznawalna – klienci kojarzą ją z jakością, co może budować zaufanie do wykonawcy.
• Dla osób modernizujących większe instalacje przemysłowe – sprawdzą się SIMET SCL (IDEALNA), wygodne w prefabrykacji i serwisie. Simet (marka Idealna) buduje swoją pozycję jako solidny wybór – zwłaszcza na polskim rynku – więc inwestorzy instytucjonalni coraz częściej akceptują te rozwiązania jako równoważne z WAGO.
• Dla inwestorów szukających oszczędności – Elektroplast CMK zapewnią trwałość przy niższym koszcie.

Podsumowanie

Szybkozłączki do przewodów linkowych stały się nieodzownym elementem nowoczesnych instalacji elektrycznych – znacznie ułatwiają i przyspieszają pracę, zapewniając jednocześnie bezpieczeństwo porównywalne z tradycyjnymi połączeniami. Wybierając konkretny produkt, warto kierować się:

• rodzajem i przekrojem przewodów w instalacji,
• warunkami pracy,
• budżetem,
• planowaną częstotliwością modyfikacji.

Na koniec pamiętajmy o tulejkach na przewody linkowe – choć nie zawsze jest to bezwzględnie konieczne, to ich zastosowanie zwykle poprawia jakość styku i zwiększa trwałość połączeń. W krytycznych obwodach i przy najcieńszych linkach warto poświęcić chwilę na zaciskanie tulejek, aby instalacja służyła bezawaryjnie przez długie lata. Dzięki odpowiednio dobranym szybkozłączkom praca elektryka staje się łatwiejsza, a końcowy użytkownik może cieszyć się bezpiecznym i nowoczesnym systemem elektrycznym w swoim domu lub firmie.