Jakie są najlepsze sposoby oszczędzania energii elektrycznej w 2023 roku?

Oszczędzanie energii elektrycznej w domu jest nie tylko korzystne dla środowiska, ale także dla naszego portfela. Istnieje wiele sposobów, aby zredukować zużycie energii elektrycznej w gospodarstwie domowym.

Oszczędzanie energii elektrycznej nie tylko pomaga chronić środowisko, ale także pozwala na zmniejszenie rachunków za energię elektryczną. W Polsce, jak i w innych krajach, ceny energii elektrycznej są wysokie, co oznacza, że oszczędzanie energii elektrycznej może przynieść znaczne oszczędności finansowe.

Jak więc oszczędzać energię elektryczną w domu? Istnieje wiele sposobów na to, aby zredukować zużycie energii elektrycznej. Można na przykład stosować energooszczędne żarówki, wyłączać urządzenia elektryczne, gdy nie są potrzebne, czy stosować izolację termiczną, która pozwala na utrzymanie ciepła wewnątrz pomieszczeń. Wyjaśniamy dokładnie, co zrobić w 2023 roku, aby zmniejszyć wydatki na energię elektryczną w domu.

Dlaczego warto oszczędzać energię elektryczną w 2023 roku?

W dzisiejszych czasach oszczędzanie energii elektrycznej jest bardzo ważne z wielu powodów. Jednym z najważniejszych jest dbałość o środowisko naturalne i redukcja emisji gazów cieplarnianych. Polska, jak wiele innych krajów na świecie, zmaga się z problemem zmian klimatu, a zużycie energii elektrycznej ma na to wpływ. Jednak nie tylko środowisko naturalne cierpi na zwiększonym zużyciu prądu. Rachunki za energię elektryczną drenują portfele Polaków. Te wydatki można jednak ograniczyć, a dzięki nowym regulacjom prawnym staje się to łatwiejsze.

W 2023 roku polski rząd wprowadził limit zużycia prądu, który ma zmusić konsumentów do bardziej świadomego korzystania z energii elektrycznej. Limit ten ma na celu ograniczenie zużycia energii w godzinach szczytu, czyli między godziną 17:00 a 21:00. Według rządu, wprowadzenie limitu pozwoli na obniżenie rachunków za energię elektryczną.

Zgodnie z wprowadzonym prawem, jeśli gospodarstwo domowe będzie oszczędzało energię elektryczną w 2023 roku, czyli zredukuje jej zużycie do 2000 kWh rocznie, będzie mogło skorzystać z zamrożonych cen prądu na poziomie 693 zł/MWh. Ten limit jest większy dla rodzin z osobami niepełnosprawnymi (2600 kWh), dla rodzin z Kartą Dużej Rodziny i rolników (3000 kWh). To ważny argument, żeby zacząć oszczędzać energię elektryczną. Jak to robić skutecznie, żeby zmieścić się w rządowym limicie?

Co zużywa najwięcej prądu?

Aby zacząć skutecznie oszczędzać energię elektryczną, trzeba najpierw się dowiedzieć, jakie sprzęty domowe są najbardziej prądożerne. Oto kilka urządzeń, które zużywają najwięcej energii elektrycznej w polskich domach i mieszkaniach (wskaźnik dla rodziny czteroosobowej, która codziennie użytkuje wymienione sprzęty):

• płyta indukcyjna – coraz popularniejsza w polskich gospodarstwach domowych, ale warto wiedzieć, że to również jedno z najbardziej prądożernych urządzeń w domu – rocznie zużywa nawet 748,25 kWh;
• piekarnik elektryczny – to urządzenie również często użytkowane w domu, a rocznie potrafi zużyć nawet 496,4 kWh;
• lodówka – z tego urządzenia nie można zrezygnować, a potrafi ono zużyć 270 kWh;
• czajnik elektryczny – alternatywa gotowania wody na gazie, ale to szybsze przygotowywanie herbaty może oznaczać, że rocznie zużyjemy około 240 kWh;
• zmywarka – można się bez niej obejść, ale pozwala zaoszczędzić wodę i zwiększa komfort, chociaż rocznie zużywa około 237 kWh;
• komputer stacjonarny – nadal obecny w wielu domach, a to oznacza dodatkowo zużyte 197,1 kWh;
• telewizor – to jedno z najczęściej używanych urządzeń w domu, ale zużywa też dużo energii, bo rocznie nawet 128 kWh [1].

Co można zrobić, żeby ograniczyć zużycie energii elektrycznej w domu? Przedstawiamy kilka propozycji takiego oszczędzania prądu.

Wymiana żarówek na energooszczędne

Jednym z najprostszych sposobów na oszczędzanie energii jest wymiana tradycyjnych żarówek na energooszczędne. To najłatwiejszy krok i zwykle pierwszy, jaki wykonujemy w domach.

Żarówki energooszczędne wykorzystują znacznie mniej energii niż tradycyjne żarówki. Zużywają jej nawet do 80% mniej przy takim samym poziomie jasności. Wymiana jednej tradycyjnej żarówki na energooszczędną może zredukować emisję dwutlenku węgla o około 400 kg w ciągu „życia” żarówki.

Wymiana żarówek na energooszczędne może również przynieść znaczne oszczędności finansowe. Choć cena energooszczędnych żarówek jest wyższa niż tradycyjnych, to ich żywotność jest znacznie dłuższa.

Energooszczędna żarówka LED może przetrwać nawet 25 razy dłużej niż tradycyjna żarówka, co pozwala zaoszczędzić na kosztach zakupu i wymiany żarówek. Aby jednak chronić mikroelektronikę w żarówkach energooszczędnych, najlepiej dokupić również dobrej klasy ograniczniki, a więc przy kalkulacji oszczędności trzeba wziąć pod także ich koszt.

Ile zostanie w naszym portfelu przy takiej wymianie? Aby to wyliczyć, pomocny może się okazać kalkulator oszczędności oświetlenia firmy TIM. Na przykład, jeśli wymienimy tradycyjną żarówkę 60-watową na energooszczędną żarówkę LED, która zużywa tylko 8 watów, to roczne zużycie energii elektrycznej obniżymy z 88 kWh do 12 kWh, gdy żarówka świeci przez 4 godziny dziennie. Zakładając, że koszt 1 kWh to średnio 1 zł, zamiast 88 zł rocznie, wydamy za użytkowanie żarówki LED 12 zł, a takich żarówek jest więcej w domu.

Wymiana żarówek na energooszczędne to prosty i tani sposób na oszczędzanie energii elektrycznej w domu.

Wyłączanie niepotrzebnego światła

Wyłączanie niepotrzebnego światła w domu to prosta i skuteczna metoda na oszczędzanie energii elektrycznej i zmniejszanie rachunków za energię. Niepotrzebne oświetlenie może stanowić nawet 10% całkowitego rachunku za energię elektryczną.

Wiele osób zostawia włączone światło w pomieszczeniach, w których nie przebywają. Na przykład, zostawiają włączoną lampkę nocną w sypialni, gdy nie śpią lub pozostawiają włączone światło w łazience, gdy wychodzą. Taka praktyka jest niepotrzebna i prowadzi do marnowania energii.

Warto pamiętać, że każda używana żarówka generuje koszty związane ze zużyciem energii elektrycznej. Dlatego ważne jest, aby wyłączać światło w pomieszczeniach, w których nie przebywamy. Pojawia się jednak jeszcze jedna kwestia. Każda żarówka ma swoją żywotność, która wyrażana jest w godzinach, ale i w cyklach załączania i wyłączania. Należy to wziąć pod uwagę. W tym kontekście warto gasić światło w pomieszczeniach, których nie używamy dłużej, ale nie warto tego robić, gdy opuszczamy pomieszczenie na chwilę. Wtedy oszczędność energii nie pokryje kosztów wcześniejszej wymiany żarówki, bo jej żywotność może spaść nawet o połowę [2]. Załóżmy, że mamy 60-watową żarówkę LED, którą świecimy przez 4 godziny dziennie, przez 365 dni w roku. Zużycie energii wynosiłoby około 87,6 kWh rocznie. Przy cenie energii elektrycznej 1 zł/kWh, koszt zużycia tej żarówki wyniósłby około 87,6 zł rocznie. Jeśli zdecydujemy się gasić światło w pomieszczeniach, z których wychodzimy na chwilę, załóżmy na 15 minut na dzień, zużycie energii zmniejszyłoby się o 5,5 kWh rocznie, co przekładałoby się na oszczędność około 5,5 zł rocznie [3]. Załóżmy, że koszt nowej 60-watowej żarówki LED wynosi 20 zł, a jej czas życia wynosi 25 000 godzin. Przy średnim codziennym czasie świecenia 4 godziny żarówka ta powinna działać przez około 17 lat. Gdy będziemy ją gasili w czasie nieużywania pomieszczenia przez co najmniej 15 minut, jej żywotność spadnie do około 8,5 lat. Przez ten czas oszczędzamy 46,75 zł. Po odjęciu kosztu zakupu żarówki LED nadal pozostaje nam w portfelu 26,75 zł.

Korzystanie ze światła dziennego

Częstsze korzystanie ze światła dziennego to kolejny sposób na oszczędzanie prądu w domu. Światło dzienne jest darmowe i nie generuje kosztów związanych ze zużyciem energii elektrycznej, w przeciwieństwie do sztucznego oświetlenia.

Korzystanie ze światła dziennego można zwiększyć, stosując kilka prostych zasad. Po pierwsze, warto ustawić meble w pomieszczeniach w taki sposób, aby maksymalnie wykorzystać naturalne światło. Przykładowo, biurko należy ustawić przy oknie, aby móc korzystać z naturalnego oświetlenia podczas pracy.

Po drugie, warto zadbać o to, aby okna w domu były czyste i niezablokowane, żeby zapewnić maksymalny przepływ światła. Ponadto można zastosować różne rozwiązania, takie jak rolety lub zasłony, które pozwolą na regulowanie ilości światła docierającego do pomieszczenia.

Po trzecie, warto unikać korzystania z oświetlenia w ciągu dnia, gdy jest jasno na zewnątrz. W takich sytuacjach lepiej wyłączyć światło lub wykorzystać mniejszą ilość sztucznego oświetlenia (np. włączyć jedną lampkę na biurku niż górne oświetlenie złożone z wielu żarówek).

Odłączanie nieużywanych sprzętów

Często można znaleźć porady, żeby odłączać nieużywane sprzęty z prądu. To może być pewien sposób na oszczędzanie energii w domu. Wiele urządzeń elektrycznych, takich jak telewizory, ładowarki czy komputery, zużywa prąd nawet wtedy, gdy nie są włączone. Ta energia zużywana jest w formie tzw. trybu czuwania (stand-by), który pozwala na szybkie uruchomienie urządzenia po wciśnięciu przycisku zasilania.

Tryb czuwania pochłania pewną ilość energii, co z czasem przekłada się na wyższe rachunki za prąd. Dlatego warto odłączać nieużywane urządzenia z prądu, zwłaszcza gdy nie korzystamy z nich przez dłuższy czas, np. podczas urlopu czy wyjazdu służbowego.

Wyłączanie sprzętów z prądu nie powinno powodować awarii ich zasilaczy. W rzeczywistości wiele urządzeń jest zaprojektowanych tak, aby działały bezpiecznie i stabilnie po wyłączeniu zasilania. Problem może pojawić się w przypadku starszych urządzeń. Z drugiej strony, pozostawianie urządzeń w trybie czuwania może prowadzić do przegrzewania się ich zasilaczy i skracania czasu życia sprzętu.

Ogólnie rzecz biorąc, odłączanie nieużywanych urządzeń z prądu jest dobrym nawykiem, który pozwala na oszczędzanie energii i pieniędzy oraz wpływa pozytywnie na środowisko.

Wymiana sprzętów na energooszczędne

Wymiana sprzętów domowych na energooszczędne nie zawsze jest opłacalna, szczególnie gdy mamy w domu sprzęty zalewie sprzed kilku lat. W takiej sytuacji zwykle koszt zakupu przewyższy ewentualne oszczędności związane z mniejszym zużyciem prądu.

Aby określić czy warto wymienić stare urządzenia na nowe, należy dokładnie przeanalizować koszty i korzyści. Przykładowo, jeśli stary lodówka lub pralka zużywa dużo energii, a ich koszt utrzymania jest wysoki, to wymiana na nowe, bardziej energooszczędne urządzenia, może przynieść znaczące oszczędności w dłuższej perspektywie czasowej. Jeśli jednak stary sprzęt jest wciąż w dobrym stanie i zużywa stosunkowo niewiele energii, to nie ma sensu wymieniać go na nowy, tylko po to, aby oszczędzać energię. Trzeba jeszcze zwrócić uwagę, że nowy sprzęt zwykle jest bardziej czuły i wrażliwy np. na skoki napięcia, a więc wymaga lepszych zabezpieczeń, co generuje dodatkowe koszty, a ponadto zapewne będzie służył krócej niż sprzęt starszej generacji.

Innym ważnym czynnikiem do rozważenia jest długość czasu, przez który będzie używany nowy sprzęt. Jeśli będziemy używać go przez kilka lat lub dłużej, to z pewnością warto zainwestować w energooszczędne urządzenia.

Natomiast, jeśli zamierzamy używać ich tylko przez krótki czas, to korzyści z wymiany sprzętu mogą być zbyt małe, aby uzasadnić wydatek.

Oświetlenie zewnętrzne z czujnikiem ruchu

Zewnętrzne oświetlenie domu może pełnić wiele funkcji, takich jak zapewnienie bezpieczeństwa i ochrony przed kradzieżami, poprawa estetyki budynku, ułatwienie poruszania się po terenie w nocy i wiele innych. Jednocześnie zewnętrzne oświetlenie może być źródłem niepotrzebnego zużycia energii i większych wydatków.

Ostateczna decyzja, czy warto zainstalować lub utrzymywać zewnętrzne oświetlenie, powinna być oparta na indywidualnych potrzebach i preferencjach użytkownika. Jeśli dom jest położony w bezpiecznej okolicy i nie ma potrzeby zapewnienia dodatkowego oświetlenia w celu zapobiegania przestępstwom, to zrezygnowanie z zewnętrznego oświetlenia jest rozsądnym krokiem. Gdy okolica nie jest jednak bezpieczna, lepiej takie oświetlenie pozostawić, ale zamontować czujnik ruchu pozwalający zredukować koszty zużycia prądu. Jaki czujnik ruchu wybrać? Tego można dowiedzieć się z poradnika firmy TIM.

Wybór odpowiedniej taryfy prądu lub dostawcy prądu

Wybór odpowiedniej taryfy prądu lub zmiana dostawcy prądu może pomóc w oszczędzaniu pieniędzy. Przede wszystkim warto porównać propozycje różnych dostawców prądu, aby znaleźć najlepszą ofertę, która będzie odpowiadać naszym potrzebom. W tym celu można skorzystać z internetowych porównywarek ofert (np. OptimalEnergy, Rachuneo, Enerad).

Jeśli chodzi o taryfy prądowe, warto zwrócić uwagę na godziny najtańszego prądu oraz na ograniczenia dotyczące poboru energii w danym okresie. Wielu dostawców oferuje tzw. taryfy nocne, w których cena za kilowatogodzinę jest niższa właśnie w nocy. To może być korzystne dla osób, które zużywają więcej prądu o tej porze. Warto jednak pamiętać, że taryfy z niższą ceną za kilowatogodzinę w nocy mogą mieć wyższą cenę w godzinach szczytu, więc należy dokładnie przeanalizować swoje zużycie prądu, aby wybrać najlepszą ofertę.

Z czego wynikają różnice w cenach prądu między poszczególnymi sprzedawcami w Polsce? Wpływają na to takie kwestie jak:

• koszty dystrybucji i przesyłu prądu;
• koszty produkcji energii – zależne od rodzaju paliwa używanego do wytwarzania energii;
• wartość rynkowa energii elektrycznej – poszczególni sprzedawcy kupują ją na wolnym rynku;
• polityka cenowa poszczególnych dostawców;

W Polsce można dowolnie zmieniać dostawcę prądu. Zgodnie z ustawą z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U. z 2022 r. poz. 291), każdy konsument ma prawo wyboru dostawcy energii elektrycznej. Oznacza to, że klienci indywidualni i biznesowi mogą wybierać spośród różnych dostawców energii elektrycznej na rynku.

Aby dokonać zmiany dostawcy energii, należy skontaktować się z nowym dostawcą i podać swoje dane osobowe, adres i numer EAN swojego licznika, który znajduje się na rachunku za prąd. Nowy dostawca przejmie obsługę klienta od poprzedniego dostawcy w umówionym terminie, zazwyczaj w ciągu kilku tygodni.

Montaż instalacji fotowoltaicznej

Montaż instalacji fotowoltaicznej może być skutecznym sposobem na oszczędzanie energii elektrycznej. Instalacja fotowoltaiczna wykorzystuje energię słoneczną do produkcji prądu, co pozwala na zmniejszenie ilości energii z sieci, którą trzeba używać do zasilania domu.

Warto jednak pamiętać, że koszt instalacji fotowoltaicznej może być dość wysoki, a zwrócenie się inwestycji zajmuje kilka lat. Dlatego przed podjęciem decyzji o instalacji PV warto dokładnie przeanalizować koszty i korzyści oraz skonsultować się z fachowcem. Szacuje się, że okres zwrotu inwestycji w fotowoltaikę wynosi od 5 do 7 lat przy rozliczeniu w formie net billingu, dotacji i ulgi podatkowej [4]. Od 2024 roku rozliczenie net billing zostanie zastąpione rozliczaniem w systemie aukcyjnym. To oznacza, że sprzedaż energii wyprodukowanej przez instalacje fotowoltaiczne będzie odbywała się na giełdzie. Wtedy okres zwrotu inwestycji w fotowoltaikę może się zmniejszyć. W przypadku systemu aukcyjnego, opłaty za energię elektryczną wyprodukowaną przez instalację fotowoltaiczną zależeć będą od ceny, po której energia została sprzedana na giełdzie. Oznacza to, że im wyższa będzie cena, tym krótszy będzie okres zwrotu inwestycji.

Rozsądnie korzystanie z pralki i zmywarki

Rozsądne użytkowanie różnych sprzętów domowych może także przyczynić się do obniżenia zużycia energii elektrycznej. Często wystarczy tylko trochę zmienić swoje przyzwyczajenia.

W przypadku pralki warto kierować się następującymi zasadami:

• Korzystać z pralki tylko wtedy, gdy jest pełna. Dzięki temu zmniejszymy ilość cykli prania, co wpłynie na mniejsze zużycie wody i energii. Trzeba jednak zauważyć, że nowoczesne pralki mają automatykę wagową – ważą ilość prania i na tej podstawie oraz wybranego programu dobierają ilość wody i długość cyklu prania.
• O ile pozwala na to rodzaj tkaniny wybierać niskie temperatury prania (np. 30 lub 40 stopni), co może zmniejszyć zużycie energii nawet o połowę w porównaniu do prania w temperaturze 60 stopni.
• Używać krótszych programów prania, bo wtedy pralka pracuje krócej.
• Czyścić regularnie filtr pralki, ponieważ brudny mogą powodować większe zużycie energii ze względu na negatywny wpływ na efektywność prania oraz na wydajność urządzenia. Zabrudzone filtry mogą ograniczać przepływ wody przez pralkę, co może spowodować, że urządzenie będzie musiało wykonywać dłuższe cykle prania

Jeśli chodzi o zmywarkę, warto kierować się następującymi zaleceniami:

• Korzystać ze zmywarki tylko wtedy, gdy jest pełna.
• Wybierać programy zmywania o niskiej temperaturze (np. 50 stopni), ponieważ wyższe temperatury zwiększają zużycie energii.
• Zmywać naczynia bez wcześniejszego płukania pod bieżącą wodą. Nowoczesne zmywarki zazwyczaj radzą sobie z pozostałościami jedzenia, a płukanie pod bieżącą wodą zużywa dodatkową wodę i energię. Niemniej resztki jedzenie lepiej zawsze wyrzucić do kosza.
• Włączać zmywarkę w godzinach nocnych, gdy ceny energii są niższe.

Odpowiednie ustawienie lodówki

Poprawne ustawienie lodówki w kuchni jest ważne, aby zapewnić jej właściwe działanie i zyskać oszczędność energii. Oto kilka wskazówek, jak to zrobić:

• Wybrać odpowiednie miejsce, czyli umieść lodówkę z daleka od źródeł ciepła, takich jak kuchenka, piekarnik lub grzejnik. Unikać także umieszczania lodówki w bezpośrednim świetle słonecznym.
• Upewnić się, że lodówka jest ustawiona prosto, aby zapewnić jej stabilność. W przypadku niektórych modeli ważne jest, aby lodówka była ustawiona na wypoziomowanej powierzchni, żeby drzwi prawidłowo działały. Takie drzwiczki szczelnie domykają lodówkę, a agregat nie musi tak często pracować, żeby utrzymać wewnątrz odpowiednią temperaturę.
• Zostawić wystarczającą przestrzeń wokół lodówki, aby zapewnić odpowiedni przepływ powietrza. Zazwyczaj zaleca się pozostawienie przynajmniej 5 cm wolnej przestrzeni po bokach i na górze oraz 10-15 cm przestrzeni z tyłu lodówki. Nieco inaczej jest w przypadku lodówek do zabudowy, które mają inną konstrukcję wentylacji – znajduje się na dole i na górze urządzenia.
• Upewnić się, że temperatura wewnątrz lodówki jest odpowiednia. Zazwyczaj zaleca się ustawienie temperatury między 1-4 stopni Celsjusza wewnątrz części chłodzącej lodówki i między -18 a -20 stopni Celsjusza w zamrażalniku. Wtedy żywność jest odpowiednio przechowywana, a zużycie energii się nie zwiększa.
• Regularnie czyścić lodówkę, aby zapobiec gromadzeniu się brudu i bakterii, a przede wszystkim lodu, który sprawia, że lodówka musi częściej się załączać, aby utrzymać odpowiednią temperaturę. Zaleca się czyszczenie lodówki co najmniej raz na miesiąc.

Warto oszczędzać energię elektryczną w 2023 roku i w kolejnych latach. Korzyści z tego wynikające są wielorakie, a wprowadzone przez rząd regulacje zachęcają do bardziej świadomego korzystania z energii elektrycznej.

Każdy z nas może przyczynić się do ochrony środowiska i redukcji zużycia energii elektrycznej poprzez proste, codzienne działania.

Źródła:

[1]: https://pgnig.pl/sprawdzilismy-co-zuzywa-najwiecej-pradu-w-twoim-domu
[2]: https://www.vanderbilt.edu/sustainability/2006/12/the-discovery-channels-mythbusters-test-the-effects-of-turning-off-the-lights/
[3]: https://www.nfosigw.gov.pl/pl/e-ksiazki-i-publikacje/poradniki/ekologiczny-poradnik-dla-kazdego/jak-ograniczyc-zuzycie-energii-w-domu/ 
[4]: https://mojbank.pl/ekologiczne/porady-i-wskazowki/fotowoltaika-ile-kosztuje-kiedy-sie-zwroci-i-jak-sfinansowac-instalacje