[QUIZ] Wiedza elektryczna – co sprawia najwięcej trudności?

Quiz wiedzy na Dzień Elektryka wzbudził spore zainteresowanie – wzięło w nim udział 243 uczestników. Średnia punktacja wyniosła 2,3 w pięciopunktowej skali, a średni czas rozwiązania wszystkich pytań to 4 minuty 53 sekundy. Celem było sprawdzenie wiedzy praktycznej i interpretacji przepisów dotyczących instalacji TN-C, TN-S, ochronników przepięciowych oraz instalacji odgromowych.

Średni wynik pokazuje, że choć podstawowe zagadnienia zostały opanowane przez większość, to zestaw pytań skutecznie uwypuklił obszary wymagające utrwalenia, zwłaszcza różnice między instalacjami TN-C i TN-S oraz zasady montażu ochronników przepięciowych. Czas rozwiązania wskazuje na umiarkowane zastanowienie się nad odpowiedziami – quiz nie był ani nadmiernie szybki, ani zbyt rozciągnięty czasowo. Choć, jak okazało się, niektóre pytania wzbudziły szczególne zainteresowanie, a zarazem niepewność co do prawidłowej odpowiedzi.

Oto najważniejsze wnioski i analiza wyników.

Analiza pytań

Pytanie 1. Wymiana wkładek topikowych na wyłączniki nadprądowe w instalacji TN-C

Poprawna odpowiedź: „Należy zlecić wykonanie projektu całej instalacji, a następnie dostosować instalację w lokalu do aktualnie obowiązujących przepisów (wymienić przewody na 3 i 5 przewodowe, założyć wyłączniki różnicowo-prądowe i ograniczniki przepięć). Wykonać dokumentację w tym komplet pomiarów (rezystancja uziemienia, impedancja pętli zwarcia, rezystancja izolacji, czasy wyłączania RCD) zakończony protokołem.”

Poprawnych odpowiedzi: 43%

Ponad połowa uczestników dodała zbędne czynności (np. montaż ogranicznika przepięć czy komplet pomiarów), co wskazuje na nie do końca precyzyjne rozróżnienie zakresu obowiązków przy zamianie zabezpieczeń. Kluczowe jest uwzględnienie tylko tych prac, które objęte są zmianą typu zabezpieczenia oraz obowiązującego pomiaru impedancji.

2. Kryteria doboru wyłącznika nadprądowego

Poprawna odpowiedź: „Prąd znamionowy, charakterystykę wyzwalania, ilość modułów, znamionową zwarciową zdolność łączeniową, normę, według jakiej dany aparat był testowany.”

Poprawnych odpowiedzi: 54%

Ponad 40% respondentów pominęło informację o zwarciowej zdolności łączeniowej lub normie, co może skutkować doborem aparatów o niewystarczających parametrach [bezpiecznika/wyłącznika], narażając instalację na przeciążenia lub uszkodzenia przy zwarciach.

3. Montaż zewnętrznej instalacji odgromowej

Poprawna odpowiedź: „Przed przystąpieniem do prac należy ustalić wielkość odstępu separacyjnego i zapoznać się z rozmieszczeniem przewodów i innych przewodzących elementów znajdujących się w obszarze wyznaczonym przez promień odstępu separacyjnego od przewodzących prąd elementów instalacji odgromowej. Dobrać odpowiednie rozwiązania i zamontować: zwody pionowe, poziome, przewody odprowadzające i uziemienie. W razie potrzeby wykonać działania zmniejszające odstęp separacyjny lub w miejscach, w których odstęp separacyjny nie jest zachowany zastosować odpowiednio dobrane ograniczniki przepięć. Wykonać pomiar rezystancji uziemienia i ciągłości połączeń instalacji znajdującej się na budynku i wystawić protokół z pomiarów.”

Poprawnych odpowiedzi: 60%

Choć większość uwzględniła montaż elementów i pomiary, aż 40% nie wspomniało o analizie odstępu separacyjnego i dokumentacji pomiarowej, co stanowi istotny element bezpieczeństwa instalacji odgromowej.

4. Wymagania dla rozdzielnicy z ogranicznikiem przepięć T1+T2

Poprawna odpowiedź: „Rozdzielnica modułowa, w której ma być montowany ogranicznik przepięć z członem T1, musi posiadać badania dopuszczające ją do montażu w IV kategorii przepięć, napięcie udarowe do 6 000 V.”

Poprawnych odpowiedzi: 40%

Brak świadomości wymagań normowych dla kategorii przepięć może prowadzić do montażu urządzeń w miejscach do tego nieprzystosowanych, co w razie przepięcia grozi uszkodzeniem zarówno ochronnika, jak i instalacji.

5. Punkt podziału PEN na PE i N w instalacji TN-C/TN-S

Poprawna odpowiedź: „Nie”.

To pytanie sprawiło wyjątkową trudność osobom biorącym udział w quizie.

Tylko 34% respondentów odpowiedziało poprawnie zaznaczając odpowiedź „Nie”.

W instalacji elektrycznej z zasilaniem w układem TN-C, przewód PEN (ochronno-neutralny) nie powinien być uziemiany w punkcie podziału na PE (ochronny) i N (neutralny) w rozdzielnicy budynku. Uziemienie punktu podziału PEN w rozdzielnicy może prowadzić do sytuacji, w których może wystąpić napięcie na obudowie urządzenia, nieprawidłowe działanie zabezpieczeń różnicowoprądowych, a skrajnie porazić prądem. W układzie TN-C przewód PEN pełni funkcję zarówno ochronną (PE), jak i neutralną (N). Jest to jeden przewód, który łączy funkcje obu tych przewodów. W przypadku uszkodzenia przewodu PEN, na obudowach urządzeń może pojawić się napięcie. W przypadku modernizacji instalacji TN-C i wydzielania obwodów w TN-S, należy uziemić przewód PE w rozdzielnicy głównej budynku, ale nie wolno uziemiać punktu podziału PEN w tej samej rozdzielnicy.

Ciekawostka: Jeżeli ktoś zadał to pytanie AI — to mógł uzyskać odpowiedź TAK.

Przykładowe zapytanie poniżej: