Organizacja warsztatu – o czym warto pamiętać

Organizacja warsztatu jest ważna zarówno dla profesjonalisty jak i majsterkowicza. Właściwe uporządkowanie narzędzi pozwala zaoszczędzić czas, ponieważ zawsze wiadomo, gdzie czego szukać. Zabezpieczenie narzędzi zapewnia ich dłuższą, sprawną eksploatację. O ile warsztat stacjonarny jest istotny i o pomysłach jego organizacji można powiedzieć wiele, o tyle ciekawym pomysłem jest warsztat mobilny.

Każdy kto pracuje u klienta przenosi swój warsztat do klienta. Również pracując u siebie warto zadbać o właściwe przygotowanie i przeniesienie narzędzi do miejsca wykonywania prac. Jak zrobić to wygodnie, sprawnie i bezpiecznie? Czego nie robić? Na co zwrócić uwagę podczas wyboru skrzynek narzędziowych i platform? Kilka wskazówek zaprezentuje poniższy artykuł.

Organizacja warsztatu to podstawa, kiedy jesteś w samym środku wojny

Budowa często przypomina główną linię frontu. Kurz, pył, hałas i totalny zamęt - to codzienność. Równocześnie prace wykonuje ekipa hydraulików, stolarzy, specjaliści od zabudowy oraz kafelkarz. Każdy się spieszy, jest zmęczony, a przez to bywa roztargniony. W takich warunkach nieoceniona jest właściwa organizacja własnego warsztatu. Unikamy problemów, jakie często występują:
•    zagubienie narzędzia - pozostawiając narzędzia w nieładzie narażamy się na ich pozostawienie na placu budowy;
•    przypadkowe zniszczenie narzędzia - podeptane wiertła, noże, wkrętaki to budowlana codzienność;
•    kradzież narzędzia - często nieumyślna, zdarza się przy pakowaniu i pożyczaniu narzędzi leżących chaotycznie na budowie.

Jak się do tego zabrać? Można skorzystać z prostego algorytmu ułatwiającego organizację pracy. Wykonujemy kilka kroków.

Krok pierwszy - definiujemy co zabieramy?

Na początku warto zastanowić się i zdefiniować jakimi narzędziami pracujemy. Jest to istotne, ponieważ zupełnie inny warsztat obejmuje narzędzie elektryka, inny hydraulika i jeszcze inny posiada stolarz czy osoba zajmująca się wykończeniem wnętrz. Specyfika pracy będzie także wymagała zastosowania innych rozwiązań. Jeżeli prace wykonujemy zazwyczaj na wysokości, to potrzebne będą rozwiązania zapewniające dostęp do narzędzia bezpośrednio przy sobie. Jeżeli pracujemy w dużym zapyleniu istotne będzie zapewnienie hermetyczności skrzyń narzędziowych.

PORADA
Warto także zwrócić uwagę, że nie tylko narzędzia są przenoszone na terenie budowy. Często specjalista zabiera ze sobą także pełną paletę najczęściej wykorzystywanych materiałów. Nie ma niczego gorszego od przestoju w budowie, ponieważ brakuje jakiegoś drobnego elementu, jak np. złączka. Dlatego warto mieć je pod ręką.

Krok drugi - właściwy podział

Po przemyśleniu jakimi narzędziami dysponujemy i co potrzebujemy zabierać ze sobą przechodzimy do kolejnego kroku, czyli podziału i porządkowania. Ułatwia to późniejsze znalezienie niezbędnych elementów. Tworzymy następujące zbiory:

Narzędzia i materiały podstawowe, najczęściej wykorzystywane - to czego najczęściej używam i jest mi najbardziej potrzebne muszę mieć ze sobą zawsze. Narzędzia i materiały te będą stanowiły pierwszą kategorię. Jeżeli przewożę w samochodzie wszystkie wytypowane narzędzia to do klienta w pierwszej chwili przenoszę jedynie to co najistotniejsze, czyli narzędzia podstawowe. Większość prac wykonam z ich zastosowaniem. Po rozpoznaniu zakresu prac, dodatkowo dodaję wymagane elementy dodatkowe.

Następnie pozostałe narzędzia porządkujemy zgodnie z przeznaczeniem specjalistycznym. Tutaj w zależności od profesji podział będzie bardzo różny. Przykładowo, jako elektryk, dokonałem podziału narzędzi przedstawionego w dodatku do artykułu.

Przeczytaj też: Jaka wiertarka do domu i nie tylko?

Krok trzeci - wymiarowanie narzędzi i dobór miejsca składowania

Ostatnim krokiem jest wymiarowanie narzędzi i umieszczenie ich we właściwym zabezpieczeniu. Do wyboru mamy całą paletę różnych rozwiązań. Mają one różne zalety oraz wady. Przyjrzyjmy się bliżej różnym rozwiązaniom.

Torba narzędziowa, ale jaka?

Torba narzędziowa to lekkie i poręczne rozwiązanie. Jej główną zaletą jest niska waga oraz niewielkie gabaryty. Torba pozwala zebrać w jednym miejscu potrzebne do prac materiały i narzędzia. Na rynku dostępne są zarówno torby narzędziowe otwarte jak również torby zamykane. Poszczególne modele posiadają szereg udogodnień takich jak pasek ułatwiający noszenie torby na ramieniu, pałąk pozwalający na przenoszenie torby w ręku czy też mobilne, odczepiane kieszenie. Organizacja i podział przestrzeni torby jest dosyć różna. Można w niej znaleźć przestrzeń na elementy sypkie (np. szybkozłączki, śrubki, nakrętki, kołki montażowe itp.) jak również skorzystać z dużych komór przeznaczonych do przechowywania narzędzi o większych gabarytach (klucze, młotki itp.).

PORADA
Przy wyborze torby należy zwrócić uwagę na materiał z jakiego jest wykonana. Powinien on zapewniać ochronę torby przed wilgocią, a także zapobiegać przetarciu. Należy unikać toreb o cienkim pasku, ponieważ taki łatwo zaplątać, a dodatkowo jest on niewygodny, gdy torba nabiera masy pod wpływem przechowywanych w niej narzędzi. Dodatkowy stelaż wzmacniający konstrukcję torby jest sporym atutem, gdy w grę wchodzi przenoszenie większej masy narzędziowej. Ogranicza on niestety gabaryty pojemnika co może mieć znaczenie przy operowaniu w pomieszczeniach o małej przestrzeni.

Dużym minusem torby narzędziowej jest brak odporności na zapylenie. Wszędobylski kurz przedostaje się do środka i pokrywa narzędzia oraz materiały zgromadzone wewnątrz. Niestety w przeciwieństwie do skrzynek, torby nie zapewniają ochrony przed pyłem. Nie są także często należytą ochroną przed uszkodzeniami mechanicznymi.  Materiał, nawet ten wsparty aluminiowym stelażem, nie uchroni wierteł przed zniszczeniem w przypadku wdepnięcia w torbę.

Podsumowując:

Zalety torby narzędziowej:

+ duża mobilność torby
+ niska waga torby
+ wygoda w przenoszeniu (pasek na ramię, uchwyt ręczny)

Wady torby narzędziowej:

- brak odporności na zapylenie
- niewielka odporność na uszkodzenia mechaniczne

Jako alternatywę dla torby narzędziowej można zastosować skrzynkę narzędziową.

Jaka skrzynka narzędziowa?

Skrzynka jest jednym z najbardziej powszechnych środków przechowywania i przenoszenia narzędzi oraz drobnych materiałów budowlanych. Jej niewątpliwą zaletą jest prostota, łatwy dostęp do potrzebnego narzędzia lub materiału (możliwy dzięki segregacji przestrzeni skrzynki na poszczególne komory) oraz duża odporność na uszkodzenia mechaniczne. W przeciwieństwie do toreb, skrzynka narzędziowa chroni zawartość przed zapyleniem. Przy wyborze skrzynki należy zwrócić uwagę na materiał z jakiego jest ona wykonana. Skrzynki wykonane z taniego plastiku niestety często ulegają uszkodzeniu.

PORADA
Warto zatem zainwestować w model wykonany z grubego plastiku lub wzmacniany włóknem węglowym. Oceniając wytrzymałość skrzynki patrzymy na jej ściany. Dobrze wykonana skrzynka powinna posiadać grube i sztywne ściany. Często efekt ten jest uzyskiwany poprzez poprzeczne ożebrowanie powierzchni skrzyni wzmacniające jej wytrzymałość. Najprościej jednak sprawdzić wytrzymałość pojemnika i klapy to próbując go wygiąć. Jeżeli elementy stawiają silny opór można założyć, że będą solidne.

Kluczowym elementem skrzyni narzędziowej jest jej zamknięcie. Nawet najlepsza skrzynia ulegnie awarii, jeżeli klamra zamykająca pęknie lub się wygnie. Skrzynka taka nie zabezpieczy właściwie zawartości i niepotrzebnie utrudni przenoszenie warsztatu do klienta. Dobre jakościowo skrzynie posiadają metalowe zatrzaski, mocowane do skrzyni również metalowymi łączeniami. Niektóre modele oferują także możliwość zamknięcia skrzynki na klucz. Podczas budowy często pozostawia się cały warsztat na budowie. Wówczas możliwość zamknięcia własności jest nieoceniona.

Sposób zagospodarowania wnętrza skrzyni należy uzależnić od przenoszonych w niej elementów. Do dyspozycji mamy przecież szereg pojemników uzupełniających – na przykład mniejszych gabarytowo skrzynek na śruby, tulejki, szybkozłączki itp. Taki pojemnik może trafić do większej skrzynki. Producenci często wykorzystują też obszar klapy zamykającej jako miejsce składowania drobnych, podręcznych elementów. Jeżeli obszar ten wykonany jest z przezroczystego materiału to dużo łatwiej znajdziemy szukany element.

Markowe skrzynki narzędziowe pozwalają na swobodne stąpanie po ich obszarze. Wówczas służą dodatkowo jako drabina lub taboret. Przy wyborze skrzyni należy koniecznie sprawdzić czy gabaryty większych narzędzi nie będą przekraczały obrysu skrzyni

Jeżeli skrzynka ma przechowywać narzędzia większej wartości, warto wybrać rozwiązanie metalowe. Zapewni to większą wytrzymałość na uszkodzenia mechaniczne. Niestety wpłynie niekorzystnie na wagę pojemnika. Dużym minusem skrzynek narzędziowych jest ich gabaryt oraz brak elastyczności. Utrudnia to często przeniesienie skrzynki do przestrzeni roboczej. Również przewożenie na teren budowy większej ilości skrzynek może sprawiać problem. Rozwiązaniem jest wówczas zestaw skrzyń systemowych, o których mowa w kolejnym akapicie.

Podsumowując:

Zalety skrzynek narzędziowych:

+ odporność na uszkodzenia mechaniczne
+ odporność na zapylenie, zalanie skrzyni
+ możliwość zabudowy przestrzeni skrzynki różnymi mniejszymi skrzynkami
+ możliwość wykorzystania skrzynki jako „stolika”, krzesełka lub drabinki

Minusy skrzynek narzędziowych:

- utrudniona mobilność
- utrudnione przewożenie większej ilości niesystemowych skrzynek narzędziowych

System skrzynek z platformą uzupełniony pasem narzędziowym

Zastosowanie spójnego systemu skrzynek wraz z platformą to najwygodniejsze i najsprawniejsze rozwiązanie przenośnego warsztatu. Komplet skrzynek różniących się gabarytowo, osadzonych na platformie jezdnej, posiada wszystkie zalety pojedynczej skrzynki narzędziowej, a dodatkowo ułatwia przeniesienie warsztatu na budowę.

Kupując zestaw z platformą warto przemyśleć podział narzędzi i dostosować zakres skrzynek do wymiarów stosowanych narzędzi. Platforma jezdna, na którą układane są skrzynie, powinna posiadać koła i oś wykonaną z trwałych materiałów odpornych na nacisk dużych ciężarów. Poszczególne skrzynie powinny posiadać elementy łączeniowe zapewniające stabilność systemu i unieruchamiające go podczas przewożenia na platformie lub też w samochodzie. Jako uzupełnienie systemu można zastosować dodatkowy pas narzędziowy. Zapewnia on dostęp do podstawowych narzędzi bez konieczności szukania ich w skrzynce. Minusem takiego rozwiązania jest jego masa – im więcej elementów znajduje się na pasie, tym większy jest jego ciężar i trudniejsza staje się dłuższa z nim praca. Pas jest jednak nieocenionym udogodnieniem w przypadku prac na wysokości.

Podsumowanie

1. Budowa to miejsce, gdzie łatwo o zagubienie lub zniszczenie narzędzi. Dlatego warto zadbać o właściwe ich przenoszenie.

2. Podejmując decyzję o sposobie zabezpieczenia narzędzi postępujemy zgodnie z algorytmem:

• Wybieramy narzędzia z jakich korzystamy
• Dzielimy narzędzia na podstawowe (najczęściej wykorzystywane) oraz pozostałe.
• Pozostałe narzędzia są grupowane zgodnie z ich specjalistycznym przeznaczeniem
• Dokonujemy wymiarowania narzędzi i dopasowujemy zabezpieczenie indywidualnie dla każdej grupy narzędzi

3. Torba narzędziowa sprawdza się w przypadku prac w małej przestrzeni. Jest też wygodna, gdy warsztat przenoszony jest często i na duże odległości. Jest wówczas poręcznym rozwiązaniem.

4. Przy wyborze torby należy zwracać uwagę na materiał z jakiej jest wykonana, czy szycie jest podwójne, czy pasek naramienny jest gruby i wygodny, czy torba posiada zamknięcie oraz czy torba wyposażona została w system kieszeni.

5. Skrzynka narzędziowa chroni narzędzia zdecydowanie lepiej niż torba. Może chronić także przed kurzem, pyłem oraz innymi zanieczyszczeniami. Jej wadą jest mniejsza mobilność niż w przypadku torby.

6. Przy wyborze skrzynki narzędziowej należy zwrócić uwagę na grubość ścianek oraz materiał z jakiego są wykonane. Dobre skrzynki posiadają sztywną konstrukcję. Bardzo ważne jest zamknięcie skrzyń. Dobre jakościowo skrzynie są zabezpieczane metalowymi klamrami.

7. System skrzynek to najlepsze rozwiązanie. Warto je uzupełnić poprzez pas narzędziowy, w którym mocujemy wyłącznie najważniejsze, niewielkie gabarytowo narzędzia. 8. Unikamy przenoszenia narzędzi i materiałów we wszelkiego rodzaju siatkach, reklamówkach, torbach zakupowych itp. Nie zabezpieczają one warsztatu, są także nieporęczne.

Warsztat elektryka. Narzędzia i materiały wykorzystywane przez elektryka –  podział i sposób przechowywania.

Narzędzia i materiały podstawowe przechowywane w systemie skrzynek mobilnych.

• komplet wkrętaków PH i PZ, płaskich - patrz artykuł: Jaki wkrętak wybrać
• nóż monterski oraz łamany, nóż do prac w karton gipsie  
• kombinerki izolowane, szczypce uniwersalne (do układania przewodów, zdejmowania izolacji, cięcia przewodów)
• zaciskarka tulejek typu szczypcowego
• komplet tulejek do linek 0,75 i 1 mm2
• tester napięcia
• multimetr
• latarka „czołówka” i latarka na magnesie
• komplet łączek do drutów (x2,x3 oraz jako miks x5 wraz z lampowymi)
• skrzynka z łączkami uniwersalnymi (klapka)
• ściągacz izolacji do przewodów płaskich oraz ściągacz izolacji pistoletowy
• komplet tulejek z izolacją do przewodów 1,5 mm2 oraz 2,5 mm2
• wyłącznik nadprądowy z członem zwarciowym typu B10 oraz B16 po 1 szt.
• puszka hermetyczna, IP65 natynkowa
• dławnica przewodowa 2szt. dla przewodów linka 3x0,75 mm2 oraz 3x1 mm2 okrągłych
• komplet opasek zaciskowych długich oraz komplet opasek zaciskowych krótkich
• kołki montażowe 6mm2 wraz z śrubami oraz młotek

Narzędzia i materiały do montażu i prefabrykacji rozdzielnic przechowywane w systemie skrzynek mobilnych - w skład tego zestawu wchodzą:

• komplet tulejek o przekrojach 4mm2, 6mm2 oraz 10mm2 pojedynczych oraz podwójnych
• zaciskarka tulejek typu „praska”
• szyna TH-35
• szyna grzebieniowa do szybkiego montażu w wersji 3-fazowej oraz 1 fazowej
• komplet oznaczników na przewody
• linka LgY o przekroju 4mm2, 6mm2 oraz 10mm2 w kolorze niebieskim, żółto-zielonym oraz czarnym po 2 m każda
• zaciski przewodów ochronnych oraz zaciski przewodów neutralnych do montażu na szynie TH-35 (DIN)

Narzędzia i materiały do układania przewodów przechowywane w systemie skrzynek mobilnych - w skład tego zestawu wchodzą:

• pistolet do kleju „na gorąco”
• komplet lasek kleju „na gorąco”
• kołki montażowe do przewodów płaskich 1,5mm2, 2,5mm2 oraz okrągłych
• otwornica do wiercenia otworów na puszki
• dłuto do młotowiertarki SDS oraz ręczne
• młotek

Narzędzia i materiały do prac z teletechniką – przechowywane w systemie skrzynek mobilnych – w skład zestawu wchodzą:

• zaciskarka złącz RJ45
• tester złącz RJ45
• komplet złącz RJ45 zwykłych i komplet przelotowych
• szczypce do cięcia przewodów precyzyjnych (miniaturowe)
• lupa
• pęseta
• stacja lutownicza
• cyna, topik
• szybkozłącza do montażu taśm LED

Narzędzia i materiały do naprawy przewodów – przechowywane w systemie skrzynek mobilnych:

• opalarka wraz z gazem i zapalniczką
• komplet termokurczy
• komplet muf żelowych
• komplet tulejek nieizolowanych
• komplet tulejek izolowanych
• zaciskarka do tulejek metalowych

Elektronarzędzia – przechowywane w oryginalnych skrzynkach.