Jaki kabel dla WLZ

@boss a skąd w jakim gruncie będzie ułożony ten kabel ? Kable należy układać na dnie wykopu, jeżeli grunt jest piaszczysty, a w innych przypadkach kable należy układać na warstwie piasku o grubości nie mniejszej niż 10 cm. Do tego po ułożeniu kable należy zasypać warstwą ubitego piasku o grubości co najmniej 10 – 15 cm. Nie musi być to piasek, może być inny materiał który ma odpowiednią rezystywność cieplna.  Wielkość średnicy rury zależy od średnicy kabla. Średnica wewnętrzna osłony powinna być równa co najmniej 1,5-krotnej zewnętrznej średnicy wprowadzonego kabla i nie mniejsza niż 50 mm. 

Wrzucenie samego kabla do wykopu i przykrycie go folią jest poprawne ale tylko w wypadku gdy grunt jest piaszczysty, a czy jest tego nie wiesz. 

To wszystko jest określone normą N-SEP-E-004. Tak powinno być to zrobione poprawnie,  jak dla mnie równie dobrze (i tanio) to można łopatą wykopać 20-sto centymetrowy "rowek" i tam wrzucić kabel bez niczego będzie i taniej bo nie trzeba koparki i "i tak nikt tu nie będzie kopał, a jak będzie to będę pamiętał o tym kablu".

@Szymon028:

@boss:

Dlaczego planuję tak a nie inaczej? Takie rozwiązanie zaproponował mi projektant, który przygotował projekt dla ENEA przyłącza do mojej działki - słup NN z linią napowietrzną. I on mi właśnie podpowiedział aby to był 4x16 mm2 Cu a nie AL - aby nie było potem problemów w podłączeniem w RG dużej średnicy przewodów. Ponadto z uwagi na brak informacji jakie jest podłoże zaproponował aby była rura osłonowa. Ponadto domek będzie stał w lesie z drzewami i krzewami w pobliżu gdzie będzie cały system korzeni. Takie 2 powody mi podano.

Zapoznałem się już z normą N-SEP-E-004 i wiem o głębokości, piasku foli niebieskiej itd. 

Średnicę rury dobrałem sam. Nie mam z tym doświadczenia ale argumenty jakie podaje @boss: mówiące o problemach wciągnięcia kabla do mnie trafiają. Może zwiększyć czy odpuścić?

Pieniądze to bardzo ważna rzecz ale nie chciałbym ryzykować na etapie budowy z czymś czego w późniejszym czasie trudno będzie zmienić. Mogę pewne rzeczy dokończyć później ale WLZ chciałbym aby było wykonane prawidłowo.

Domek jest letniskowy mały na działce rekreacyjnej w środku lasu. Pozwolenie na budowę takiego typu nie zakłada potrzeby projektu instalacji. Więc kabel musi być położony a instalacja będzie wykonana  po postawienie domu - w końcu to drewno - a przed ociepleniem wnętrza.

@Peesy: . Rurę dałbym co najmniej  50mm będzie i zgodnie z przepisami i łatwiej.

Skoro projekt robił projektant z uprawnieniami to znaczy że obliczał tak jak mówi @boss

-parametry zwarciowe

-czasy wyłączeń 

-obciążalność długotrwałą z uwzględnieniem wszystkich współczynników korygujących 

 https://laczynasnapiecie.pl/pytanie/jaki-spadek-napiecia-nalezy-przyjac-w-instalacjach-elektrycznych. 

-spadek napięcia 

Przy czym ta 4x16 w zupełności wystarczy na zasilenie tego domku, ale nie daje możliwości zwiększenia mocy w  przyszłości.

@artel electric: Czyli twierdzisz, że spadek napięcia między złączem a rozdzielnicą wynosi 3%  ? Hmm ciekawe że przytaczasz normę która mówi jasno że dopuszczalne spadki napięć:

od licznika do dowolnego odbiornika- 3% przy twoich obliczeniach założyłeś chyba że wszystkie odbiorniki znajdują się w rozdzielnicy.

 od złącza do licznika -0,5% już dyskutowałem z @Piotr Bibik na ten temat tu :  https://laczynasnapiecie.pl/pytanie/jaki-spadek-napiecia-nalezy-przyjac-w-instalacjach-elektrycznych.  

a WLZ do 100kVA -0,5% 

W tym wypadku mamy złącze kontrolno-pomiarowe więc spadek napięcia licznik- złącze można praktycznie pominąć i dodać te 0,5% do 0,5% spadku na WLZ (dlatego często przyjmuję się 1%). 

Korzystasz z uproszczonych wzorów (pomijając współczynnik mocy) od siebie polecam taki wzór.

@Szymon028: 

Jestem pełen uznania i szacunku dla wiedzy Twojej oraz innych forumowiczów. W końcu po to stworzono to forum, aby wymieniać się wiedzą i doświadczeniem, jak to ktoś powiedział „kto nic nie robi ten nie popełnia błędów”. Rzeczywiście w przytoczonych przeze mnie obliczeniach z uwagi na prawdopodobnie dość krótkie odcinki nie wziąłem pod uwagę tras od RG do odbiorów. Na pewno mają one wpływ na spadki, ale zakładam że już w niewielkim stopniu. Należy wziąć pod uwagę fakt, że niejako błądzimy w chmurach, gdyż nie znamy konkretnych wytycznych projektowych, więc nasze rozważania są czysto hipotetyczne z jednaj strony poparte wyłącznie większym, bądź mniejszym  doświadczeniem. Dopiero poznawszy konkretne założenia Inwestora można by pokusić się o konkretne wyliczenia, pamiętajmy jednak, że nie jest to obiekt przemysłowy z linią o długości kilometra, a typowy niewielki budynek i nasze dywagacje prawie się pokrywają (nie twierdzę, że tu nie należy wykonać szczegółowych obliczeń).

Ja natomiast dysponuję PN (na zdjęciu), która mówi to co mówi, więc różnie te przepisy można interpretować (jak w Urzędzie Skarbowym :)), wzorów też jest kilka (również fotka) i wszystkie są przez fachowców uznawane i stosowane.

Niestety dopóki nie zajdą jakieś konkretne zmiany w zakresie normalizacji, a zapewne szybko to nie nastąpi to będziemy jeszcze długo tak dywagować kto ma rację i czym się podpierać.

@artel electric: Masz pełną racje- niestety, według wikipedi  od 1 stycznia 2003 stosowanie PN jest całkowicie dobrowolne https://www.hvacr.pl/polskie-normy-obowiazkowe-czy-dobrowolne-319 

Są jeszcze rozporządzenia https://mfiles.pl/pl/index.php/Rozporządzenie które są obowiązkowe 

Największym problemem według mnie są w Polsce 2 rzeczy:

-dostępność uprawnień- wystarczy zapłacić za egzamin którego w praktyce nie ma a jak jest to pytania są banalne

-brak ogólnego dostępu do norm- płacenie 400-500zł za dostęp do przetłumaczonej normy- dla mnie trochę to śmieszne 

Wzory które podałeś są z 2011 roku natomiast ta norma opiera się na PN-IEC 60364-5-52 z 2002. 

Jak to interpretować czy norma "sepowska" jest ważniejsza od normy światowej ? 

A nawet jeśli to i tak są nie obowiązkowe. Niestety SEP jedyne co na razie robi to zarabia na wydawaniu uprawnień a to właśnie oni powinni zajmować się uregulowaniem przepisów w naszej branży.

@Szymon028: Zgadzam się w całej rozciągłości. Temat obowiązkowości norm to temat rzeka gdzie dwóch polaków tam trzy zdania, już tyle razy w "karierze" to mieliłem, że mam dosyć.  Niedawno poruszaliśmy ten temat z p. Bibikiem https://laczynasnapiecie.pl/pytanie/jak-odszyfrowywac-graficzne-symbole-elektryczne-ze-schematow

Co do uprawnień to jest to komedia rodem z Barei, pamiętam jak kilka lat temu załatwiało się to przez telefon nikt nie sprawdzał żadnych kwalifikacji mogłeś być piekarzem (warunkiem było wypełnienie formularza rejestracyjnego, odznaczeniu punktów do wpisania na świadectwie łącznie z Dozorem i Pomiarami i przesłanie polecenia zapłaty). Po tygodniu listonosz przynosił książeczki.

Co do posiadanych PN, mam to co udało mi się wyrwać od przedstawicieli hurtowni i co znalazłem w necie więc tym się wspieram czy aktualne czy nie, chcąc kupić wszystkie, które nas dotyczą to chyba i dycha, by nie starczyła.

@artel electric: Łatwiej jest cukiernikowi zostać elektrykiem niż elektrykowi cukiernikiem, żeby być elektrykiem jedyne co potrzebujesz to narzędzia i 3 stówki na uprawnienia a żeby zostać cukiernikiem trzeba zdobyć tytuł zawodowy czy to przez skończenie szkoły o profilu czy zrobienie kursu kwalifikacyjnego. Widocznie "złe" zrobienie ciasta jest bardziej niebezpieczne niż "źle" zrobiona instalacja elektryczna.

@ajotnet:
Przyczepie się trochę
A dlaczego napisałeś 5x skoro autor napisał 4x ??

Na co ta piąta żyła ?

@boss: A w warunkach jest pewnie zawarte że od złącz pomiarowych SL robi się TNS a nie TNC.

Aby potem aby nie szukał co ma zrobić z PE z domu i gdzie go podłączyć ?

A to jakiś zakaz jest ? Kłaść 5x ? Jak YAKY 5x25mm to 17 pln brutto ? Jak metr bednarki będzie tańszy to git...

@ajotnet:
Ja wprawdzie odstatnio takich prac nie nadzorowałem, ale od co najmniej kilkunastu lat u mnie było w  warunkach, ze rozdział wykonywać po stronie odbiorcy (nie w złączu). Przynajmniej tak robi ENEA. Do domu TNC i w domu (firmie, warsztacie) sobie rozdzielaj.
A skoro ktoś w zapytaniu napisał, ze 4x.... to zakładam, że tak ma określone w warunkach o przyłączenie.

@boss: Nie wyprowadza ze złącza ZK tylko z SL w kierunku do domu WLZ. W warunkach nie piszą 4x 5x tylko TNC lub TNS lub TNCS i zostawiają zaciski PE gotowe do podłączenia w kierunku domu.

@ajotnet:

Kabel 4 żyłowy. Wg ENEA przyłącze będzie miało 4 zaciski L1, L2 L3 i N (PEN).

Będzie uziom otokowo-szpilkowy bo będzie instalacja odgromowa. Dom drewniany w lesie.

Czy ten uziom mogę wykorzystać jako PE w instalacji w domu. Przepraszam że się pytam ale chciałbym mieć jakieś pojęcie na ten temat. Nie mam jeszcze żadnego instalatora.

@Peesy: W obiekcie powinna znaleźć się szyna ekwipotencjalna, do której przyłączasz wszelkie instalacje wraz z wyprowadzeniem do uziomu

@Peesy: Każdy uziom możesz wykorzystać o ile spełni parametry i pomiary to wykażą że jest dobrze. To że wystaje bednarka w domu czy drut na same "oko" nie stwierdzimy że można podłączyć tam to i owo. Im więcej stali, żelaza w ziemi tym lepiej i bezpieczniej. W wykopie WLZ możesz dać sobie kabel 4x + bednarka zawsze lepiej i masz wykopane już "przy okazji zasilania" ale i droższe w wykonaniu. W gruntach piaszczystych leśnych suchych i torfowych, runa leśnego uzyskanie parametrów może być problematyczne do uzyskania i to że zrobisz otoki domku może "może" być słabo. Ale i może być dobrze i OK.

@ajotnet: A w jakim celu bednarka od złącza skoro pytający wyraźnie zaznaczył, że będzie uziom szpilkowo otokowy ? Zaszkodzić nie zaszkodzi, ale jak osiągnie odpowiedną rezystancje z otoku to po co ?

@artel electric: Jak nie osiągnie to sobie jeszcze jeden rów wykopie... Ot taka Polaka rozterki po fakcie i mądry po szkodzie jak można to zrobić przy okazji WLZ. 70m bednarki 700 pln, a szpilki ile 3-4-5 szt  (1KPL) po 80-90 pln / 1 szt ? Powodzenia życzę w przyszłości niech martwi się POoooootem. Tak jak by ktoś tutaj na złość chciał zrobić czy naciągnąć bo "JEMU" tak napisali wcześniej. Jak by to było jasne i miał w projekcie to by tak zrobił i się nie pytał co będzie lepiej, prościej, taniej, drożej, profesjonalniej i nie wracać do tematu. Któryś z Panów wbijał szpilki w lesie i zasypywał szyszkami otok czy piaskiem z igliwiem ? Na końcu powiedział "DOBRZE BĘDZIE I BĘDZIE PAN/PANI ZADOWOLONY(A)".

@ajotnet:

Podsumuje czego się dowiedziałem dzisiaj od ENEA: dostarczają aktualnie (podobno od kilku dobrych lat) zasilanie w systemie TN-C. Mam zrobić sam w domu rozdział PEN na PE i N czyli przejść na TN-S. No i uziom otokowo-szpilkowy do ogromówki. Ale  @ajotnet: masz rację - to las, są piaski (zrobili mi badania geotechniczne gruntu i na 3 metrach są piaski) , szyszki i takie tam leśne sprawy więc może być kiepsko. Jak będą kopali rów pod kabel to mogą wrzucić bednarkę. Tylko gdzie ją podłączyć? Po stronie domu wiadomo. Ale do stronie przyłącza? Tam jest tylko PEN.

@Peesy: Zamontuj w szafce pomiarowej szynę PEN lub zacisk przystosowany do połączenia bednarki i możesz tam zapiąć i bednarkę i przyprowadzony ze złącza przewód PEN.

@Szymon028: Dzień dobry Panie Szymonie, pisze, ponieważ mam podobny problem jak tutaj. Będę wykonywał linię WLZ do domku letniskowego podobnie jak @Peesy z tym że na odcinku 270 m wnioskowaną moc mam 15kW. Kabel jaki planowałem dać po konsultacji z elektrykiem to Aluminium YAKXS 2x35 mm2. Natomiast z któregoś podanego tutaj wzoru spadek napięcia na samej WLZ wyszedł mi 1,95 % i w sumie teraz zacząłem się zastanawiać :-/. czy mógłbym prosić Pana o zweryfikowanie czy dobrze to liczę - jeśli tak to znaczy to że muszę zwiększyć średnicę przewodu ? 

Będę bardzo wdzięczny za podopowedź :-) 

Pozdrawiam