Jaki przedłużacz wybrać?

Przedłużacz elektryczny. Jak wybrać najlepszy model?

Artykuł został opracowany w ramach kampanii społecznej Bezpieczna elektryczność. Więcej interesujących treści znajdziesz na stronie akcji.

Wybierając przedłużacz należy zwrócić uwagę na:

Ilość faz (przedłużacz jedno, czy trój fazowy).
Maksymalne obciążenie, jakie będzie do niego podłączane.
Długość.
Warunki użytkowania.

A miało być tak prosto. Wydawać by się mogło, że wybór przedłużacza jest prosty. Wtyczka, gniazdo i łączący je przewód co w tym skomplikowanego? Większość osób pod wpływem chwilowej potrzeby wybiera ładnie wyglądający, stosunkowo niedrogi przedłużacz, ale tu czyha wiele pułapek, które opisane zostały w artykule (Nie) Bezpieczeństwo przedłużaczy elektrycznych.

Na co zwrócić uwagę przy wyborze przedłużacza?

Do użytku domowego, biurowego można kupić gotowe rozwiązania, sprawdzając deklarowane przez producenta parametry. Deklarować można wszystko więc, aby uniknąć oszustów, warto wybierać z oferty markowych producentów (łatwiej zaufać marce, która patrząc na biznes, musi dbać o swoją reputację).

Natomiast do ogrodu, garażu, warsztatu majsterkowicza, czy też firmy nieraz ciężko znaleźć idealny przedłużacz więc warto rozważyć wykonanie go pod własne indywidualne potrzeby.

Wybierając wtyk i gniazdo do przedłużacza, należy zwrócić uwagę na ilość faz, maksymalną obciążalność prądową, odporność na pył i wodę (IP), oraz na możliwość uszkodzeń mechanicznych (warto rozważyć wybór gniazd i wtyczek wykonanych z gumy). A przewody? Tu trzeba chwilę się zastanowić.

W uproszczeniu do wyboru mamy przedłużacze na „siłę” wówczas przewód pięciożyłowy, lub czterożyłowy, albo przedłużacz jednofazowy wówczas przewód trójżyłowy, lub dwużyłowy. Tu ważna uwaga.
Przedłużacz dwużyłowy będzie lżejszy i tańszy, ale nie nadaje się do podłączenia urządzeń, które wymagają bolca ochronnego, więc wybór przedłużacza trójżyłowego będzie bardziej uniwersalnym rozwiązaniem.

Przekrój pojedynczej żyły w mm²

Skoro liczbę żył mamy omówioną pozostaje kwestia przekroju pojedynczej żyły w mm2. W przypadku przedłużacza należy rozpatrywać łącznie maksymalne obciążenie i długość przedłużacza.

Dlaczego?

Chodzi o określenie maksymalnego prądu, jaki może płynąć przez żyłę (zbyt duży prąd rozgrzeje przewód i doprowadzi do uszkodzenia izolacji), ale również nie można zapominać, że płynący przez przedłużacz prąd ma do pokonania długość żył (z każdym metrem wzrasta rezystancja przedłużacza).

Czym dłuższy odcinek ma prąd do pokonania, tym większe są spadki napięcia, jakie wystąpią na cały przedłużaczu. Skomplikowane? Zobacz poniższą tabelę.

Przewód H05VV-F (OWY)	Rezystancja żyły w temperaturze 20 ^oC	Napięcie jakie będzie na końcu przedłużacza obciążonego 3 680 W cos Ø = 1
Przewód H05VV-F (OWY)	Rezystancja żyły w temperaturze 20 ^oC	50 m	30 m	20 m	10 m	5 m
3x1 mm²	0,020 Ω/m	199 V	211 V	218 V	224 V	227 V
3x1,5 mm²	0,013 Ω/m	209 V	217 V	221 V	226 V	228 V
3x2,5 mm²	0,008 Ω/m	217 V	222 V	225 V	227 V	229 V
3x4 mm²	0,005 Ω/m	222 V	225 V	227 V	228 V	229 V

Źródło: Jaki przedłużacz wybrać? Podpowiadamy.

Przypominam, większość urządzeń jest zaprojektowana do pracy przy znamionowym napięciu sieciowym wynoszącym 230 V.

Szczególnie na długich, źle dobranych przedłużaczach może zdarzyć się sytuacja, w której podłączone na jego końcu urządzenie o niewielkim poborze mocy np. ładowarka telefonu komórkowego, laptopa czy elektronarzędzia działa bez zarzutów (płynie niewielki prąd i są małe spadki napięcia) natomiast po podłączeniu np. kosiarki do trawy, wiertarki, rozdrabniarki, lub innego dużego obciążenia urządzenie nie chce się uruchomić, lub działa z niepełną mocą.

Dzieje się tak, jeśli długość i przekrój żył przedłużacza jest źle dobrany do podłączanego obciążenia (płyną duże prądy i występują duże spadki napięcia). W związku z tym do przedłużaczy warto wybierać przewody o przekroju żył 1,5 lub 2,5 mm² a w przypadku dłuższych przedłużaczy o większym spodziewanym obciążeniu warto wybierać przekrój żył 4 a w niektórych przypadkach nawet 6 mm².

Warunki użytkowania a wybór przedłużacza

A co z warunkami użytkowania? W uproszczeniu każdy przewód czy kabel składa się z żył przewodzących prąd i izolacji. Wybierając przewód na przedłużacz należy określić jakie będą warunki użytkowania czyli na jakie zagrożenia musi być przygotowana izolacja np.: nacisk samochodu, deptanie, olej, ostre krawędzie, zwisanie z rusztowania, skręcanie, wysoka temperatura, długotrwałe leżenie w wodzie itd. Znając zagrożenia można przystąpić do wyboru przewodu.

Zagadnienia najlepiej omawia się na przykładach. Niezależnie jakie zrobimy założenia to w większości przypadków przedłużacz jest rzeczą uniwersalną, którą stosujemy w zależności od potrzeb biorąc z póki jaki akurat mamy pod ręką (aby długość była w danej chwili wystarczająca).

Przedłużacz do ogrodu OLFLEX SF supergiętki

W piwnicy, koło domu czy w ogrodzie przyda się porządny giętki (elastyczny) dobrze widoczny (aby uniknąć przypadkowych uszkodzeń) i w miarę lekki przedłużacz. Dobierając przewód warto zwrócić uwagę na OLFLEX SF supergiętki H05VV‑F 3G1,5 300/500 V 0027701, który był projektowany z myślą o ogólnym zastosowaniu w warunkach, jakie występują koło domu (nie jest odporny na promieniowanie UV i nie nadaje się na długotrwałe wystawienie na promieniowanie słoneczne) i może być użyty zarówno do wykonania przedłużacza, jak i do zasilenia elektronarzędzi. Występuje w kilku wykonaniach z liczbą żył od 2 do 5 i przekrojem od 0,75 do 1,5 mm².

Przedłużacz do warsztatu - OLFLEX 450 P 3G2,5 żółty 0012302

Jeśli przedłużacz lub elektronarzędzie zasilane sieciowo będzie wykorzystywane w warsztacie gdzie narażone jest na różne zagrożenia np. na przetarcia, nacięcia i przecięcia warto rozważyć wybór przewodu, który izolację zewnętrzną na wykonaną z poliuretanu. Przykładem takiego przewodu jest OLFLEX 450 P 3G2,5 żółty 0012302.

Czym charakteryzuje się OLFLEX 450 P 3G2,5 żółty 0012302?

Jego konstrukcja umożliwia stosowanie w suchych, mokrych, a zwłaszcza w surowych i oleistych środowiskach (jest odporny na działanie środków smarnych na bazie oleju mineralnego) i jest wysoce odporny na działanie środków chemicznych.

Przystosowany do użytkowania na zewnątrz (odporny na UV), pod warunkiem przestrzegania podanego przez producenta zakresu temperatur (-5 do 70 ^oC jeśli przewód jest położony i rzadko zmieniamy jego układ).

Żółty kolor wyróżniający ten przewód ma na celu zwiększenie widoczności i zminimalizowanie przypadkowych uszkodzeń. Mechaniczne uszkodzenie przewodu na skutek przetarcia, przecięcia jest łatwo widoczne dzięki zastosowaniu wewnętrznego płaszcza w kolorze czerwonym.

W przypadku uszkodzenia zewnętrznej izolacji wyraźnie widać kolor czerwony co powinno skutkować natychmiastową naprawą lub wymiana przewodu. Występuje w kilku wykonaniach z liczbą żył od 2 do 5 i przekrojem od 1 do 2,5 mm².

Budowa to nie tylko wyzwanie logistyczne, ale również bardzo specyficzne i ciężkie warunki, jakim muszą sprostać przewody stosowane w przedłużaczach. Należy pamiętać, że każda budowa wiąże się z zwiększonym ryzykiem wystąpienia wypadku co przekłada się na odpowiedzialność osób które dopuściły do użytkowania np. przedłużacz nieprzystosowany do tego środowiska pracy.

Przedłużacz dla placów budowy — OLFLEX 540 P

Z myślą o placach budów jest zaprojektowany OLFLEX 540 P 3G2,5 żółty 0012468. Przewód ten mimo iż jest podobny do omawianego powyżej OLFLEX 450 P różni się konstrukcją.

Czym charakteryzuje się OLFLEX 540 P?

Stosowany na budowach OLFLEX 540 P ma żółtą izolację zewnętrzną z poliuretanu (jest odporny na przetarcia, nacięcia i przecięcia). Ma szczególną niewrażliwy na działanie oleju i płynów wiertniczych, co powoduje, że jest dobrym wyborem do stosowania w trudnych warunkach otoczenia.

W warunkach budowy warte podkreślenia jest, że bezhalogenowa izolacja żył i materiał płaszcza spełnia specjalne wymagania ochrony przeciwpożarowej. Przeznaczony do połączeń nieruchomych i sporadycznie ruchomych, ale bez obciążeń rozciągających np. zwisanie z rusztowania i rozciąganie pod własnym ciężarem.

Gdzie może być stosowany OLFLEX 540 P?

Może być stosowany w suchych, mokrych, a zwłaszcza w surowych i oleistych środowiskach dodatkowo jest bardzo odporny na działanie środków chemicznych. Może być użytkowany w temperaturach od -40 °C do 90 °C (przy połączeniach sporadycznie ruchomych). Odporny na promieniowanie UV i przystosowany do stałego zanurzenia w wodzie do głębokości 10 m.

Występuje w kilku wykonaniach z liczbą żył od 2 do 7 i przekrojem od 0,75 do 10 mm².