Przeczytasz w 11 min.
Przeczytano 74 razy
Ostatnia aktualizacja 2024-10-11

Bezpieczeństwo elektryczne po powodzi – zasady i procedury

Bezpieczeństwo elektryczne po powodzi – zasady i procedury

We wrześniu 2024 roku Polska doświadczyła jednej z największych powodzi ostatnich lat, która spowodowała znaczne zniszczenia w wielu regionach kraju. Zatopione domy, budynki publiczne i infrastruktura postawiły przed mieszkańcami wyzwania związane z odbudową oraz zapewnieniem bezpieczeństwa. W takich sytuacjach jednym z kluczowych aspektów, na który należy zwrócić szczególną uwagę, jest bezpieczeństwo elektryczne. Woda w kontakcie z prądem stanowi ogromne zagrożenie, dlatego niezbędne jest przestrzeganie określonych zasad i procedur, aby zminimalizować ryzyko porażenia, pożarów czy zniszczenia sprzętu elektrycznego. 

Zasady bezpieczeństwa elektrycznego po zalaniu budynku 

Zalanie budynku przez wodę, niezależnie od stopnia nasilenia, zawsze wiąże się z poważnym zagrożeniem dla bezpieczeństwa mieszkańców oraz osób uczestniczących w usuwaniu skutków powodzi. Elektryczność w połączeniu z wodą stanowi wyjątkowo niebezpieczną kombinację, dlatego tak ważne jest stosowanie się do określonych procedur, które minimalizują ryzyko porażenia prądem, uszkodzenia sprzętu oraz wybuchu pożaru.  

Co robić po zalaniu krok po kroku?  

Bezpieczeństwo elektryczne po powodzi zaczyna się od kilku kluczowych działań, które powinny być podjęte bezpośrednio po stwierdzeniu zalania budynku. Pierwszym i najważniejszym krokiem jest odłączenie zasilania.  

  • KROK 1: Wchodząc do budynku, który został dotknięty powodzią lub innego rodzaju zalaniem, obowiązkiem każdej osoby jest upewnienie się, że instalacja elektryczna została wyłączona. Nawet w przypadku braku widocznych uszkodzeń instalacja może być pod napięciem, a kontakt z wodą lub wilgotnym środowiskiem może prowadzić do porażenia prądem.  
     
  • KROK 2: Jeśli nie ma możliwości bezpiecznego odłączenia zasilania, np. przez wyłączenie bezpieczników, należy unikać wchodzenia do zalanych pomieszczeń. 
     
  • KROK 3: Następnym krokiem, który powinien być podjęty, jest kontakt z profesjonalnym elektrykiem. Zanim zostaną podjęte jakiekolwiek próby przywrócenia prądu, konieczne jest zasięgnięcie opinii specjalisty, który oceni stan instalacji. Tylko osoba posiadająca odpowiednie uprawnienia jest w stanie stwierdzić, czy instalacja może zostać bezpiecznie uruchomiona lub czy wymaga ona naprawy bądź wymiany. 
     
  • KROK 4: Kolejnym etapem jest sprawdzenie bezpieczeństwa instalacji przez uprawnionego specjalistę. Elektryk przeprowadza szczegółową ocenę stanu instalacji, w tym jej izolacji, zabezpieczeń oraz podłączeń. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do sprawności technicznej konieczne może być dokonanie napraw lub nawet całkowita wymiana instalacji elektrycznej. 


Co zrobić po zalaniu? - infografika

Jakie zagrożenia wynikają z zalanej instalacji elektrycznej? 

Woda jako doskonały przewodnik prądu 

Jednym z największych zagrożeń wynikających z zalania instalacji elektrycznej jest to, że woda stanowi doskonały przewodnik prądu. W wyniku zalania instalacja, urządzenia elektryczne, a nawet konstrukcja budynku mogą stać się przewodnikami. Kontakt człowieka z wodą, która miała styczność z instalacją pod napięciem, może prowadzić do śmiertelnego porażenia prądem. Nawet niewielkie zalania, które nie wydają się groźne na pierwszy rzut oka, mogą skutkować niebezpiecznymi sytuacjami. 

Możliwość zwarcia instalacji 

Drugim poważnym zagrożeniem jest możliwość zwarcia instalacji, co może doprowadzić do pożaru. Wilgoć, która dostanie się do przewodów, gniazdek lub innych elementów instalacji, może wywołać nieprawidłowe działanie systemu elektrycznego. W wielu przypadkach, jeśli prąd nie zostanie odłączony w porę, zalanie instalacji może spowodować iskrzenie, a w efekcie wybuch pożaru. 

Utrata właściwości izolacyjnych 

Kolejną istotną kwestią jest utratą właściwości izolacyjnych materiałów w zalanej instalacji. Elementy instalacji, takie jak przewody, mają również za zadanie zapewniać odpowiednią izolację, jednak kontakt z wodą może drastycznie obniżyć ich skuteczność. Z biegiem czasu materiały izolacyjne mogą nasiąkać wilgocią, co sprawia, że instalacja staje się znacznie bardziej podatna na awarie. To zwiększa ryzyko porażenia oraz uszkodzenia urządzeń elektrycznych. 

Czy można korzystać z elektryczności, gdy budynek został częściowo zalany? 

  • KROK 1: Po zalaniu budynku, zarówno całkowitym, jak i częściowym, należy zachować szczególną ostrożność w zakresie korzystania z instalacji elektrycznej. Nawet jeśli woda dotknęła jedynie fragmentów budynku, jej obecność w bliskiej odległości od instalacji elektrycznej stanowi poważne zagrożenie. Woda, będąc doskonałym przewodnikiem prądu, może prowadzić do porażenia, awarii urządzeń elektrycznych czy pożaru.  
     
  • KROK 2: W związku z tym, po zalaniu, nawet częściowym, konieczne jest przestrzeganie odpowiednich zasad postępowania i spełnienie wymogów prawnych, zanim wznowi się korzystanie z elektryczności. 
     
  • KROK 3: W przypadku częściowego zalania budynku ważnym działaniem, które należy podjąć natychmiast, jest wyłączenie zasilania w zalanej części budynku. Zasilanie należy odłączyć w taki sposób, żeby prąd nie docierał do pomieszczeń, w których może mieć styczność z wodą. Najlepiej to zrobić poprzez odłączenie bezpieczników odpowiadających za te konkretne pomieszczenia.  
     
  • KROK 4: Jeśli nie ma możliwości bezpiecznego odłączenia zasilania tylko w wybranej części budynku, zaleca się wyłączenie całej instalacji elektrycznej do momentu oceny sytuacji przez specjalistę. 
     
  • KROK 5: Kolejnym krokiem jest zabezpieczenie miejsc, gdzie kontakt z wodą jest możliwy. Oznacza to fizyczne odgrodzenie lub zabezpieczenie dostępu do tych obszarów, gdzie woda mogła dostać się w pobliże instalacji elektrycznej, gniazdek, przewodów czy urządzeń. Ważne, żeby nikt nie miał bezpośredniego kontaktu z takimi miejscami przed odłączeniem zasilania i dokładnym osuszeniem przestrzeni. 
     
  • KROK 6: Następnie, przed jakimkolwiek wznowieniem korzystania z elektryczności, konieczne jest przeprowadzenie weryfikacji stanu instalacji i sprzętu elektrycznego przez elektryka z uprawnieniami. Specjalista dokona oceny, czy instalacja nie została uszkodzona, czy przewody, gniazdka oraz urządzenia są w stanie zapewnić bezpieczne funkcjonowanie. W zależności od stanu zalania elektryk może zalecić przeprowadzenie dodatkowych napraw, osuszenie przewodów lub nawet wymianę części instalacji. 

Jak prawidłowo osuszyć sprzęt elektryczny po powodzi? 

Po powodzi jednym z ważnych zadań jest prawidłowe osuszenie sprzętu elektrycznego, który miał kontakt z wodą. Niezależnie od tego, czy zalane zostały urządzenia domowe, czy większe instalacje przemysłowe, woda może poważnie uszkodzić sprzęt, a jego nieodpowiednie osuszenie może prowadzić do dalszych awarii, a nawet zagrożenia dla bezpieczeństwa.  

Proces osuszania urządzeń elektrycznych krok po kroku: 

  • KROK 1: Najważniejsze, przy osuszaniu sprzętu elektrycznego jest odłączenie wszystkich urządzeń od prądu. Nawet jeśli sprzęt wydaje się suchy, wewnętrzne części mogły zostać zalane lub są zawilgocone, co stanowi ryzyko porażenia prądem. Dlatego absolutnie kluczowe jest upewnienie się, że urządzenia zostały odłączone od zasilania przed jakimikolwiek próbami ich osuszania.  
     
  • KROK 2: Odłączając sprzęt, należy pamiętać, że wilgotne gniazdka czy przewody również mogą stanowić zagrożenie, więc niezbędna może być pomoc elektryka przy odłączaniu urządzeń w sposób bezpieczny. 
     
  • KROK 3: Po odłączeniu zasilania można rozpocząć proces osuszania, który może być realizowany na dwa główne sposoby: suszenie naturalne lub mechaniczne. Suszenie naturalne polega na pozostawieniu urządzenia w dobrze wentylowanym, suchym miejscu, aby woda stopniowo wyparowała. To jednak proces czasochłonny, który nie zawsze przynosi zadowalające rezultaty, zwłaszcza w przypadku bardziej skomplikowanych urządzeń z trudno dostępnymi elementami wewnętrznymi. W takich przypadkach bardziej efektywne może być suszenie mechaniczne, polegające na zastosowaniu suszarek przemysłowych, wentylatorów lub specjalistycznych urządzeń osuszających, które pomagają przyspieszyć proces usuwania wilgoci z wewnętrznych części sprzętu. 
     
  • KROK 4: Niezależnie od wybranej metody bardzo ważne jest unikanie włączania urządzeń przed ich całkowitym wysuszeniem i sprawdzeniem przez specjalistę. Nawet jeśli sprzęt na zewnątrz wydaje się suchy, wewnętrzne elementy mogą nadal być wilgotne, co może prowadzić do awarii lub porażenia prądem. Elektryk lub technik serwisowy powinien dokonać przeglądu i ocenić, czy urządzenie może być bezpiecznie uruchomione. 

Jak prawidłowo osuszyć sprzęt elektryczny po powodzi? - infografika
 

Diagnoza uszkodzeń i naprawa sprzętu po powodzi 

Po osuszeniu urządzeń elektrycznych konieczne jest przeprowadzenie przeglądu technicznego sprzętu po powodzi. Specjalista, który dokonuje takiej oceny, powinien sprawdzić nie tylko ogólny stan techniczny, ale również kwestie związane z bezpieczeństwem, takie jak stan izolacji przewodów, funkcjonowanie układów wewnętrznych oraz sprawność mechanizmów. Rola fachowca w tym procesie jest kluczowa, gdyż tylko on może dokonać rzetelnej oceny technicznej. 

Koszt naprawy vs wymiana urządzeń po powodzi 

Po dokładnym przeglądzie często pojawia się pytanie, czy lepiej naprawić uszkodzone urządzenie, czy też je wymienić. Koszt naprawy vs. wymiana urządzeń to dylemat, który powinien zostać rozwiązany na podstawie kilku czynników: poziomu uszkodzeń, wartości sprzętu, a także możliwości długoterminowego użytkowania po naprawie.

W niektórych przypadkach, zwłaszcza jeśli urządzenie jest bardzo kosztowne, naprawa może być bardziej opłacalna, jednak w sytuacji, gdy sprzęt jest stary lub poważnie uszkodzony, wymiana może być korzystniejsza. 

Utylizacja niebezpiecznych elementów elektronicznych 

Warto również pamiętać o odpowiedzialnej utylizacji niebezpiecznych elementów elektronicznych. Elementy takie jak baterie, kondensatory czy sprzęty elektroniczne mogą być szkodliwe dla środowiska, dlatego nie powinny być wyrzucane do zwykłych śmieci. Zamiast tego należy przekazać je do punktów zbiórki elektrośmieci lub zlecić ich utylizację firmom specjalizującym się w przetwarzaniu odpadów elektronicznych. 

Powrót do normalności po powodzi – co z instalacją elektryczną w domu? 

Powódź, oprócz widocznych zniszczeń, może wprowadzić poważne problemy związane z instalacją elektryczną w zalanym budynku. Przywrócenie jej pełnej sprawności to proces, który musi przebiegać zgodnie z określonymi standardami i przepisami, ponieważ woda może trwale uszkodzić zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne elementy instalacji. W celu uniknięcia zagrożeń, takich jak porażenie prądem czy pożar, konieczne jest przeprowadzenie odpowiednich przeglądów i modernizacji. 

Przegląd instalacji elektrycznej przez elektryka z uprawnieniami 

Pierwszym krokiem po osuszeniu budynku jest przegląd instalacji elektrycznej przez elektryka z uprawnieniami. Zgodnie z przepisami obowiązującymi w Polsce, tylko osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje (m.in. uprawnienia energetyczne) może dokonać wiarygodnej oceny stanu instalacji. W ramach przeglądu specjalista sprawdzi stan kabli, gniazdek, wyłączników i innych elementów instalacji, które mogły zostać uszkodzone przez wodę. 

Testy szczelności, rezystancji izolacji i sprawności urządzeń zabezpieczających 

Kolejnym etapem jest przeprowadzenie testów szczelności, rezystancji izolacji i sprawności urządzeń zabezpieczających. To standardowe procedury, które mają na celu potwierdzenie, że instalacja elektryczna jest bezpieczna i funkcjonuje prawidłowo. W wyniku działania wilgoci materiały izolacyjne mogą tracić swoje właściwości, co zwiększa ryzyko zwarć i pożarów. W trakcie przeglądu elektryk wykonuje również testy zabezpieczeń różnicowoprądowych, które odpowiadają za szybkie odłączenie prądu w przypadku wykrycia nieszczelności. 

Wymiana uszkodzonych elementów 

Jeśli w wyniku testów zostaną wykryte jakiekolwiek nieprawidłowości, konieczna może być wymiana uszkodzonych elementów instalacji. Dotyczy to przede wszystkim przewodów, które były zanurzone w wodzie oraz innych komponentów instalacji narażonych na kontakt z wilgocią.  

W wielu przypadkach sama wymiana zniszczonych części jest bardziej opłacalna i bezpieczna niż próba ich naprawy. Elektryk może również zalecić wymianę starszych elementów instalacji, które nie spełniają aktualnych norm bezpieczeństwa. 

Protokół odbioru instalacji elektrycznej 

Po dokonaniu przeglądu i niezbędnych napraw elektryk z uprawnieniami elektrycznymi z grupy G1 wystawia protokół odbioru instalacji elektrycznej, który jest niezbędny do wznowienia dostaw prądu. Bez tego dokumentu operator systemu dystrybucyjnego może odmówić przywrócenia zasilania.  

Taki protokół potwierdza, że instalacja spełnia obowiązujące normy bezpieczeństwa, a jej użytkowanie nie stanowi zagrożenia dla mieszkańców budynku. Warto zaznaczyć, że w przypadku braku takiego zaświadczenia, ewentualne szkody wynikające z użytkowania instalacji mogą nie być objęte ubezpieczeniem. 

Podsumowanie: bezpieczeństwo elektryczne po powodzi 

Powódź niesie ze sobą szereg zagrożeń, z których jednym z najważniejszych jest niebezpieczeństwo związane z elektrycznością. W sytuacjach takich jak zalanie budynku istotne jest przestrzeganie odpowiednich procedur oraz korzystanie z pomocy specjalistów. Dbałość o właściwe zabezpieczenie instalacji i urządzeń elektrycznych nie tylko minimalizuje ryzyko wypadków, ale również zapewnia szybki powrót do bezpiecznego funkcjonowania domu. 

Czytaj także:

Zawód elektryka i odpowiedzialność za wykonanie instalacji elektrycznej – co mówią przepisy?

Zawód elektryka i odpowiedzialność za wykonanie instalacj

Jesteś elektrykiem? Sprawdź jakie kwalifikacje musisz mieć wykonują

Więcej
Ograniczniki przepięć - czego Ci o nich nie mówią?

Ograniczniki przepięć - czego Ci o nich nie mówią?

Jak mądrze kupować ograniczniki przepięć? Jak prawidłowo je dobrać,

Więcej
Co zrobić, aby jedna lampa była obsługiwana przez dwa włączniki w różnych miejscach?

Co zrobić, aby jedna lampa była obsługiwana przez dwa włą

Rozsądne planowanie aranżacji przestrzeni w domu poprzez zdalne ste

Więcej
Jak podłączyć płytę indukcyjną?

Jak podłączyć płytę indukcyjną?

Podłączenie nowej płyty indukcyjnej do kuchni może być wyzwaniem dl

Więcej
Nowe przepisy ochrony przepięciowej – co się zmienia od 2025 roku?

Nowe przepisy ochrony przepięciowej – co się zmienia od 2

Zabezpieczenie instalacji fotowoltaicznej przed przepięciami jest k

Więcej
Nowe przepisy pod standard ładowania w Unii Europejskiej

Nowe przepisy pod standard ładowania w Unii Europejskiej

Od grudnia 2024 r. wszystkie urządzenia elektroniczne w UE będą mus

Więcej