Jak zamontować panel PV?

@Doradca_Wiha @Jacek Niżyński ​​​​​​​@Tomasz Brzostowski ​​​​​​​@Szymon028 @itsmeluczak ​​​​​​​@Wojciech

Klucz dynamometryczny w akcji :)

14 szt paneli zamontowanych, teraz chwila przerwy, czas na logistykę i na wiosnę montaż kolejnych, około 30 szt paneli. Tym razem wyższy i stromszy dach...

Panowie

Cieszę się, że temat dynamometrii powraca na forum jak bumerang.

Jest to niezwykle istotne, aby coraz więcej osób zrozumiało, że jest ona niezbędna w większości prac elektro instalacyjnych, w tym również instalacji fotowoltaiki.
Proszę pamiętać, że istotne jest w przypadku dynamometrii aby mieć wkrętak/klucz z momentem(ustawionym na stałe lub nastawnym) pod pracę którą mamy wykonać i zgodne z zakresem wymagań producentów osprzętu elektroinstalacyjnego, paneli, czy innej aparatury.
Bo po co nam klucz dynamometryczny w zakresie 0,5-2Nm skoro pod kątem fotowoltaitki potrzebujemy większej wartości- w tym konkretnym przypadku potrzebujemy 14-18Nm.
Druga istotna sprawa, to należy pamiętać o okresowym kalibrowaniu( co okres 1 roku lub co 5000 cykli dokręceń - w zależności od tego co wcześniej nastąpi).

Na zachodzie Europy dynamometria jest już standardem, mam nadzieję, że i na tym polu szybko nadrobimy zaległości.

A jaki wkrętak  dynamometryczny wybrać? Tutaj polecę linkiem:

Jaki wkrętak dynamometryczny dla elektryka polecacie? (laczynasnapiecie.pl)

@Piotr Bibik - zgodzę się z Tobą - bardzo często na szkoleniach zapomina się o narzędziach, dynamometrii, itp. "bo to nie nasza działka".

Ale czas leci nieubłaganie, i musimy to nadrabiać, edukować, itp.

Swoją drogą ciekawe pytanie na forum- czy ktoś podczas różnego rodzaju szkoleń spotkał się z pojęciem/ omówieniem tematu dynamometrii?

Przeczytałem z wielką radością ten post. Z wielu powodów. Po pierwsze to co @Piotr Bibik napisał odnośnie instalacji fotowoltaicznej można w prosty sposób przenieść na inne instalacje. Przez całe swoje zawodowe życie wciąż spotykałem się ironią, ze strony kolegów po fachu i pytaniami dlaczego wydaję pieniądze na taki drogi sprzęt, na takie narzędzia, bo przecież to nie opłacalne, a oni robią to samo i nie wydają tyle co ja itd. Chyba ojciec wpoił mi do głowy ideę, że jak coś synu robisz to zrób to dobrze.. Środowisko nasze łatwo i szybko ocenia pracę innych. I spotykamy się ze zdaniami, "...panie ale ten tu poprzednio to s....ił sprawę..." 

Mamy przepisy, mamy instrukcje, mamy internet itd. Ale czy wykorzystujemy to ?! Pośpiech i bezkrytycyzm wobec siebie powoduje że zapominamy i nie wyrabiamy w sobie nawyku przygotowania się do pracy, jak że zresztą odpowiedzialnej. Gdy dojdzie do najgorszego wtedy mądry Polak po szkodzie. I tu dochodzimy do drugiego punktu. Dlaczego gonimy ?! Bo nasza praca nie jest właściwie wyceniona, bo tanio, bo szybko i sami sobie rynek psujemy. Mówimy wtedy o pracy takich fachowców na zachodzie... Nie jesteśmy ani lepsi ani gorsi, co najwyżej szybsi. Może to w niektórych wypadkach imponuje pracodawcom na zachodzie, ale też do czasu gdy nie zatkną się z problemem, z fuszerką. Bo najważniejsze jest żeby było wykonane zgodnie z przepisami, normami i zgodnie ze sztuka. Wtedy, gdy się coś wydarzy odpowiedzialność spoczywa na producencie sprzętu. I dlatego w DTR-kach  producentów jest tyle różnych wymagań, bo z ich globalnych doświadczeń wynika, że dla takich to a takich przypadków, może zaistnieć takie to a takie zdarzenie. Czasami suma różnych zdarzeń wynikająca z nie właściwego montażu, instalacji może spowodować kłopoty. Jeżeli producenci się zabezpieczają na różne ewentualności to dlaczego my, instalatorzy tego nie robimy, nie zabezpieczamy się ?!

Po publikacji tego postu otrzymałem sporo telefonów od znajomych instalatorów a kontekst rozmowy prawie zawsze był taki sam. Dlaczego na szkoleniach nie mówi się wyraźnie o konieczności używania klucza dynamometrycznego? Ponieważ pytań było sporo, odniosę się do nich w tym poście.

Na szkoleniach nie mówi się o konieczności stosowania kluczy dynamometrycznych ponieważ szkolący nie mają w tym interesu. Najczęściej szkolenia (nie dotyczy szkoleń przeprowadzanych przez UDT) przeprowadzają ludzie, których wypłata w jakimś stopniu powiązana jest z sprzedażą fotowoltaiki. Tym ludziom zależy głównie, aby kupować panele, falowniki i montować systemy. Często sami mają niewielką wiedzę w tym zakresie a mówienie o rzeczach, które mogą być kłopotliwe np. klucz dynamometryczny z ich perspektywy nie ma sensu (nie zwiększy to ich wypłaty). Uważają, że mówią tylko o swoich rzeczach a instalator powinien sam wiedzieć pozostałe sprawy (to sprawa związana z mechaniką i w gestii instalatora jest wiedzieć, że połączenia śrubowe należy dokręcać z odpowiednią siłą). 

Podsumowując, szkolący najczęściej mają wiedzę wybiórczą, bez poparcia praktyki, są handlowcami często nawet bez wyksztalcenia w kierunku elektrotechnicznym (ich zadaniem jest sprzedać a nie komplikować sprawę). Wiedzą, że klient chce szybko i tanio wykonać instalację a czym większa będzie świadomość, tym wyższe ceny i niższa sprzedaż (instalacje będą wykonywane wolniej czyli mniej sprzedadzą). Zresztą odpowiedzialność za źle wykonaną instalację spada na instalatora więc nie mają się czym przejmować. Szkolący nie ponoszą odpowiedzialności (przynajmniej bardzo ciężko jest im coś udowodnić i pociągnąć do odpowiedzialności). 

Instalatora i inwestora obowiązuje zasada: 
Nieznajomość prawa, nie zwalnia od odpowiedzialności.

Zainteresowane osoby odsyłam do artykułów napisanych przez kancelarię prawną:

Nieprawidłowy montaż paneli fotowoltaicznych i jego praktyczne konsekwencje – gwaran

Zawód elektryka i odpowiedzialność za wykonanie instalacji elektrycznej – co

Bardzo przydatne informacje. Rzeczywiście większość instalatorów nie używa klucza dynamometrycznego.

Niestety w Polsce mało osób zastanawia się nad tym jak poprawnie powinny być zamontowane PV, też niewiele osób wie jak powinny być poprawnie zamontowane. Należy dodać, że czasem w zależności od paneli nie da się ich poprawnie zamontować albo jest to niezwykle ciężkie. Duża ilość osób niezwiązana z montażem PV swoją wiedzę czerpie z filmów na youtube lub z innych promocyjnych filmów firm fotowoltaicznych. Zauważyłam, że na tych filmikach jest popularyzowany nie do końca poprawny sposób zakładania PV. Jest niewiele filmów montażowym polskiego autorstwa, w których ktoś by używał kluczy dynamometrycznych czy nie opierałby się na panelach podczas ich montażu. Osoby, które są zatrudniane przy montażu często nie mają doświadczenia oraz po prostu nie są też świadomości tego w jaki sposób powinni je montować i jakie szkody mogą wyrządzić, często jest to dla nich tylko dorywcza praca (liczy się tylko to aby panele były zamontowane). Ciężko jest zauważyć skutki błędnego zamontowania paneli gdyż są to mikropęknięcia. Miałam okazję rozmawiać z moim kolegą, który zakładał kiedyś dorywczo panele fotowoltaiczne i otwarcie mi mówił, że nikt nie używał kluczy dynamometrycznych,  panel był przenoszony zazwyczaj przez tylko jedną osobę, zdarzało się, że opierali się na nich oraz były pakowane i przewożone poziomo po +/- 20 sztuk .
Często nieświadomi ryzyka oddajemy montaż w ręce niewykwalifikowanych serwisantów i montażystów. Zazwyczaj dla montażystów liczy się ilość zamontowanych fotowoltaik a nie ich jakość.