Podtynkowe czy natynkowe? Przewody odprowadzające w budownictwie jednorodzinnym.

Inwestor,  świadomy zagrożenia wywołanego skutkami wyładowań atmosferycznych, staje przed dylematem wyboru montażu części instalacji odgromowej jakim są przewody odprowadzające.

Co mówi norma odgromowa EN 62305-3:2011?

„W celu zredukowania prawdopodobieństwa wystąpienia szkody wskutek przepływu prądu pioruna przez LPS należy rozmieścić przewody w taki sposób, aby od punktu uderzenia do ziemi: istniało kilka równoległych dróg prądowych; długość dróg prądowych była jak najmniejsza…
wg 5.3.1”

Fragment postanowienia ogólnego sugeruje kilka odprowadzających dróg prądowych (przewodów) o stosunkowo krótkiej długości. W budownictwie  jednorodzinnym możemy zastosować dwa (lub więcej) przewody o średniej długości  4 metrów. Rozmieszczenie tychże i odległość między nimi również wskazuje norma. Dla każdej klasy ochrony norma preferuje inne wartości: dla budownictwa jednorodzinnego przyjmuje się IV klasę LPS, a w niej odstęp między przewodami  co 20 metrów. Jeśli jednak dla domu  o długości 12 i szerokości 8 metrów  przyjmujemy dwa przewody odprowadzające biegnące wzdłuż przekątnej budynku, to co z ochroną odsłoniętych narożników?

„Zaleca się instalowanie przewodu odprowadzającego – w miarę możliwości – przy każdym odsłoniętym narożniku obiektu. wg 5.3.3”

Według normy, skutki oddziaływania pioruna dla domu mieszkalnego zakłada:

• przebicie instalacji elektrycznych,
• pożar i zniszczenie materiału;
• uszkodzenie obiektów budowlanych narażonych na uderzenie pioruna lub na jego przepływ prądu;
• awaria zainstalowanych urządzeń elektrycznych i elektronicznych oraz układów (np. odbiorniki TV, komputery, modemy, telefony, itp.)

Dla porównania, w budynkach gospodarstwa rolnego skutki oddziaływania pioruna wpływają na:

• ryzyko pożaru i niebezpieczeństwo napięć krokowych oraz szkód materialnych;
• wtórne ryzyko związane z utratą zasilania elektrycznego
• zagrożenie inwentarza w wyniku braku działania elektrycznych urządzeń wentylacyjnych i urządzeń transportujących paszę itp.

Natynkowy montaż przewodu odprowadzającego, w przeważającej większości wykonywany jest za pomocą uchwytu z kołkiem (91200205). Na powierzaniach metalowych uchwytem (96300205 lub 95902105) przykręcanych za pomocą wkrętów farmerskich (99910101) z dodatkową podkładką uszczelniającą (99800101). Na rąbku stojącym uchwytem (99600105).

Przyjmuje się odstęp pomiędzy uchwytami od 80-100 cm. W przypadku „kołkowania” ściany z ociepleniem należy zastanowić się nad mostkami termicznymi i uszczelnieniem otworów montażowych.

Zewnętrzny montaż przewodów odprowadzających wpływa przede wszystkim na estetykę, która w przypadku budownictwa jednorodzinnego pozostaje do oceny indywidualnej.

Instalacja podtynkowa w swoim założeniu jest umieszczana pod powierzchnią: tynku, styropianu lub wełny mineralnej. Drut odgromowy (80000803) wkładamy do atestowanej rury odgromowej (10400208) następnie układamy w bruździe lub na wierzchu ściany. Ze względu na naprężenia mechaniczne i termiczne podczas wyładowania rurę kotwimy uchwytami typu UD (94800301) co 50 cm. Tego typu montaż przewodów jest bezpieczny dla ludzi, a będąc niewidoczny pozwala unikać konfrontacji z pytaniami natury estetycznej.

„Przewody odprowadzające, nawet jeśli są pokryte materiałem izolacyjnym, nie powinny być instalowane w rynnach lub rurach spustowych wg 5.3.4”

W obu wersjach montażowych przewód odprowadzający zaczyna się na elewacji od złącza rynnowego (90300205), a wieńczy go zacisk probierczy, zwany złączem kontrolnym (91400105). W wersji podtynkowej występuje także obudowa i puszka odgromowa (95000108, 96801408).

Podsumowując: wybór sposobu montażu zależy od preferencji i upodobań inwestora, charakteru budynku i możliwości technicznych. Wybór materiału z którego wykonane są elementy przewodu odprowadzającego to wybór pomiędzy jakością i trwałością, prościej: między akceptacją wcześniej lub później postępującej korozji.

Planowanie i budowanie wymarzonego domu jest pełne dylematów.
Ten rozpięty jest nie tylko między estetyką  i praktycznością wybranego rozwiązania, bo w grę wchodzi także bezpieczeństwo mieszkańców. De gustibus non est disputandum ale o bezpieczeństwie decyduje przede wszystkim jakość i trwałość zastosowanych materiałów.