Jaki ogranicznik?

• Witam jaki polecacie ogranicznik przepięć do domku jednorodzinnego w rozsądnej cenie ?
• Dobry/niedrogi ogranicznik przepięć B+C to ..... ?
• Potrzebuje do domu jednorodzinnego ogranicznik przepięć co polecacie ?
• Cześć, ogranicznik przepięć B+C+D .... czy to się nadaje do czegoś?
• Mam pytanie bo mam dylemat czy kupić sobie do domku nowo budowanego taki ogranicznik czy szukać czegoś innego?
• Czym się kierować wybierając ogranicznik przepięć w nowej rozdzielnicy głównej w domku jednorodzinnym.
• Co myślicie o ograniczniku jak niżej, chroniony obwód to kotłownia ( jednofazowa ) ( dwie pompki obiegowe , sterownik kotła ) gniazdko 230v 6A i oświetlenie układ sieci TN-C-S
• Czy ktoś montował ogranicznik przepięć w mieszkaniu w bloku jeśli nie wiadomo czy w samym bloku jest zainstalowany T1+T2 czy to nie ma sensu
• Panowie doradzicie jaki ogranicznik przepięć dobrać.
• Jaki polecacie funkcjonalny ogranicznik przepięć do instalacji domku jednorodzinnego?
• Pytanie o ogranicznik przepięć Jest to coś warte? Ogranicznik przepięć .........
• Ogranicznik przepięć 4 Polowy. Taki który zadziała w razie potrzeby. Co polecacie. 

                              Ps. Do mnie do domu więc musi być dobry.

Powyższe pytania to tylko niewielki fragment tego o co w ostatnich kilku dniach pytali ludzie na rożnych forach, grupach itp. Zastanówmy się, czy na tak zadane pytania można udzielić rzetelnej odpowiedzi?  

Prawidłowe nazewnictwo
Nazewnictwo B; C; D; B+C jest nieprawidłowe (do 2002 r występowało w dokumentach niemieckich). Od wielu lat funkcjonują określenia: typ 1; typ 2; typ 3; typ 1, 2; lub próba I; próba II; próba III

Używanie prawidłowego nazewnictwa ułatwia komunikacje, ponieważ każdy wie o jakim produkcie rozmawiamy i w aktualnie obowiązujących dokumentach np. Polskich Normach można sprawdzić minimalne wymagania jakie dane produkty muszą spełniać.

Rodzaje ograniczników przepięć
Ograniczniki przepięć ze względu na budowę wewnętrzną dzielimy na:

• warystorowe
• iskiernikowe
• kombinowane

Należy pamiętać, że nie ma narzuconego odgórnie wymogu związanego z tym, który typ ogranicznika przepięć musi być wykonany według jakiej technologii Najłatwiej rozmawia się na przykładach ;) Weźmy pod uwagę ogranicznik typu 1, 2 (błędne nazewnictwo B+C), który może być wykonany w każdej z w/w technologii. Jeśli ogranicznik przepięć ma zapewniać bezpieczeństwo musi być prawidłowo dobrany do spodziewanego przepięcia.

"Rodzaje" przepięć
W uproszczeniu występujące przepięcia zostały podzielone ze względu na sposób powstawania na:

• przepięcia powstałe na wskutek bezpośredniego uderzenia pioruna
• przepięcia powstałe na wskutek wyładowania pośredniego
• przepięcia powstałe na wskutek operacji łączeniowych

Przepięcia powstałe od bezpośredniego uderzenia pioruna niosą ze sobą największą energię z którą najskuteczniej radzi sobie iskiernik, stąd w wielu opracowaniach spotkać się można z zaleceniami, aby ograniczniki: typu 1; typu 1, 2, lub kombinowane w swojej konstrukcji posiadały iskiernik (niestety takie konstrukcje są droższe od innych opartych tylko na warystorach). 

Czy ogranicznik przepięć może zapewnić skuteczna ochronę?
Tak, ale należy pamiętać, że skuteczna ochrona przeciwprzepięciowa musi być KOMPLETNA i SKOORDYNOWANA. 

• kompletna - w skrócie każdy przewód, lub kabel (lub inny przewodzący element) dochodzący do domu, lub chronionego urządzenia MUSI mieć ochronę przeciwprzepięciową. Wystarczy pozostawić bez ochrony jeden cieniutki przewód np. kamery, wideodomofonu, lub sygnalizatora alarmu, albo zewnętrznego kinkietu, aby w systemie ochrony przeciwprzepięciowej powstała "dziura", przez którą przepięcie może dostać się do budynku i uszkodzić znajdujące się w nim urządzenia
• skoordynowana - ogranicznik przepięć "nie likwiduje" przepięcia lecz je zmniejsza (ogranicza) i przepuszcza dalej. W związku z tym skuteczna ochrona przeciwprzepięciowa to kolejno zainstalowane po sobie ograniczniki. Każdy kolejny "łapie" to co przepuścił poprzedni i zmniejsza do poziomu z jakim poradzi sobie kolejny. Proces ten postępuje aż do poziomu napięcia bezpiecznego z jakim może sobie poradzić chronione urządzenie.

W związku z powyższym ogranicznik przepięć zainstalowany w rozdzielnicy jest tylko jednym z wielu elementów systemu ochrony przeciwprzepięciowej i jako pojedyncze urządzenie nie może być traktowany jako skuteczne zabezpieczenie od przepięć. Odnośnie koordynacji ograniczników przepięć, należy pamiętać, że każdy odpowiada za siebie, czyli żaden producent nie chce brać odpowiedzialności za prawidłowe skoordynowanie swojego ogranicznika z ogranicznikiem innego producenta. Rzeczywiście zagadnienie koordynacji ograniczników jest trudne, wymaga olbrzymiej wiedzy bardzo dużej ilości rzetelnych danych i testów. W związku z tym w praktyce dąży się do wykonywania całej ochrony przeciwprzepięciowej opartej na produktach jednego producenta który podaje w jaki sposób należy montować jego produkty, aby była zachowana właściwa koordynacja energetyczna. I tu dochodzimy do sedna problemu. Skoro wiesz, że skuteczna ochrona to nie tylko zasilanie czyli: Typ 1; Typ 2; typ 3; Typ 1, 2; lub Typ Kombinowany, ale również cała szeroko pojęta teletechika, to wskaż producentów którzy mają na tyle szeroką ofertę aby w oparciu o ich produkty wykonać skuteczną ochronę przeciwprzepięciową.

Ok - uprośćmy - podzielmy to na dwa zagadnienia

• ochrona zasilania
• ochrona teletechniki

Wskaż producentów, którzy patrząc tylko na ochronę zasilania mają w swojej ofercie ograniczniki przepięć: Typ 1; Typ 2; typ 3; Typ 1, 2; lub Typ Kombinowany i podają w jaki sposób je montować, aby zapewnić pomiędzy nimi właściwą koordynację energetyczną.

Ile kosztują ograniczniki przepięć?
Jeśli rozmawiamy o samych produktach niezbędnych do wykonania skutecznej ochrony przeciwprzepięciowej, czyli ogranicznikach przepięć (zasilanie i teletechnika), oraz o elementach niezbędnych do wykonania systemu wyrównania potencjałów w budynku to przy nowobudowanym obiekcie należy liczyć się z kosztami rzędu 1-2% wartości kompletnego wyposażonego budynku. W przypadku budynków już istniejących wartość ta będzie wyższa nawet do 4-5% wartości budynku wraz z wyposażeniem. Do podanych kwot należy doliczyć jeszcze koszty robocizny.

Ochrona przeciwprzepięciowa - najczęściej popełniane błędy:

• ochrona przeciwprzepięciowa jest niekompletna
• brak koordynacji energetycznej pomiędzy ogranicznikami
• błędy montażowe (wykonywanie niezgodnie z instrukcją obsługi ogranicznika)
• bałagan w oprzewodowaniu rozdzielnicy i budynku (przewody przed i za ogranicznikami są tak prowadzone, że przepięcia indukują się w teoretycznie chronionych odcinkach przewodów)
• błędnie wykonany system wyrównania potencjałów w budynku
• brak zachowanego minimalnego odstępu seperacyjnego pomiędzy elementami instalacji odgromowej a przewodzącymi elementami budynku (np. zbrojenia) i instalacjami wewnętrznymi np. elektryczna, teletechiczna, wodno-kanalizacyjna itd.
• przeróbki, rozbudowy, przebudowy które nie uwzględniają konieczności zmian w ochronie przeciwprzepięciowej. 

Jakie parametry trzeba znać, aby dobrać ograniczniki przepięć - zasilanie?

• Jaki prąd udarowy ma bezpiecznie odprowadzić ogranicznik (100 kA; 75 kA; 50 kA )? Wynika to z klasyfikacji obiektu i oceny ryzyka szkód spowodowanych wyładowaniami piorunowymi.
• Jaki typ ogranicznika należy zastosować (Typ 1; Typ 2; typ 3; Typ 1, 2; lub Typ Kombinowany). Jest to zależne od sposobu zasilania budynku, istnienia instalacji odgromowej, oraz od obiektów znajdujących się w sąsiedztwie budynku.
• Układ połączeń sieci zasilającej (TN-C; TN-S; TT)
• typu instalacji (1-fazowa; 3-fazowa)
• Jakie zabezpieczenie przetężeniowe (np. wkładka topikowa) znajduje się przed ogranicznikiem (pytanie czy należy dodatkowo dobezpieczyć ogranicznik)?
• do jakiego poziomu musimy ograniczyć przepięcie (jaka jest kategoria udarowa chronionych urządzeń, lub jaki jest ich wymagany poziom ochrony napięciowej)?

Odpowiedzi na powyższe pytania, to minimum jakie należy znać, aby móc zaproponować ograniczniki przepięć dla danej instalacji i to tylko po stronie zasilania a gdzie teletechnika?

Ten krótki wpis bardzo pobieżnie i wybiórczo traktuje zagadnienie ochrony przeciwprzepięciowej. Nie może służyć jako materiał edukacyjny a jedynie jako wprowadzenie i zasygnalizowanie ważnego, obowiązkowego elementu każdej instalacji elektrycznej jakim jest ochrona przeciwprzepięciowa.

Może się przydać:

• Ochrona przeciwprzepięciowa - jak dobrać ogranicznik przepięć, by zabezpieczy

• Konfigurator systemów ochrony przepięciowej, czyli narzędzie doboru zabezpiecz

• Przykładowa oferta ograniczników przepięć >> 

P.S.

Wróć teraz do pytań jakie przytoczyłem na początku tego wpisu. Czy można udzielić na nie rzetelnej odpowiedzi i pomóc pytającym?